Vũ Đăng Bút
(Vanchuongphuongnam.vn) – Ngày ấy, chúng tôi tạm biệt gia đình, tạm biệt quê hương, bạn bè và người thân, hăm hở khoác ba lô lên đường nhập ngũ và trở thành những người lính trẻ. Hình ảnh đẹp ấy đã được nhân lên gấp nhiều lần khi chúng tôi được rèn luyện, học tập và sống trong môi trường quân đội. Các bạn cứ xem cánh lính trẻ chúng tôi nói những gì, làm như thế nào là sẽ tin vào điều đó ngay…
Thế là tốt rồi!
Tôi quyết định viết thư về nhà, kể rõ sự tiến bộ của Hùng và những ân hận của tôi.
Nhà báo Vũ Đăng Bút.
Số là, khoá huấn luyện chiến sĩ mới năm ấy, Hùng là một trong số bốn chiến sĩ toàn tiểu đoàn bắn đạn thật đạt điểm loại ưu tú, vinh dự được chụp ảnh kỷ niệm dưới Quân kỳ và được cấp trên thưởng bảy ngày nghỉ phép. Tôi ân hận, tủi thân khi thấy Hùng vui vẻ khoác ba lô về thăm gia đình sau hơn 5 tháng nhập ngũ. Giá như trường hợp khác thì cũng không có gì đáng nêu ra đây. Đằng này, tôi và Hùng lại cùng quê, nhập ngũ cùng một ngày. Lúc đầu, tôi cứ khăng khăng một mực không viết thư về nhà. Mà viết để làm gì cơ chứ. Viết về chỉ thêm xấu hổ với bạn bè, với bà con hàng xóm. Và lẽ tất nhiên, bố tôi sẽ rất buồn và nói:
– Thằng Hùng nó đi, nó tiến bộ như thế. Vậy mà con tôi…!
Tôi còn nhớ rất rõ, ngày tôi và Hùng khoác ba lô lên đường nhập ngũ, bố của Hùng ân cần căn dặn:
– Các con ra đi cố gắng rèn luyện, học tập để trở thành người chiến sĩ tốt. Các con nhớ cứ yên tâm công tác, đừng lo nghĩ gì về gia đình. Ở nhà tuy có vất vả đôi chút, nhưng đã có bà con hàng xóm giúp đỡ.
Cầm quyết định nhập ngũ, tôi và Hùng được điều về một đại đội huấn luyện chiến sĩ mới. Tôi ở trung đội Một. Hùng ở trung đội Hai. Sau gần một tháng công tác, tôi ít chú ý đến năng suất, chất lượng huấn luyện và nhiệm vụ tăng gia sản xuất của đơn vị. Việc rèn luyện, chấp hành điều lệnh, điều lệ quân đội tôi coi như không có gì quan trọng. Khi cán bộ trung đội, tiểu đội nhắc nhở, tôi gãi đầu ra vẻ nhận khuyết điểm, hứa sửa chữa, nhưng sau đó lại đâu vào đấy. Tôi nói với Hùng:
– Cậu thật buồn cười, làm gì phải cố gắng phấn đấu cho mệt. Cậu thấy đấy, cứ như tớ, có phải sướng không?
Hùng không nghe tôi. Tôi liền cho rằng Hùng “hâm”. Hùng vẫn thế. Hằng ngày, nào là huấn luyện, học tập, rồi còn “sáng thể dục, chiều thể thao, tối đọc báo, sinh hoạt”, vậy mà, trước khi ăn cơm, Hùng còn mang báo ra đọc. Có những tối, Hùng còn đề nghị được gác thay cho những đồng chí bị ốm. Nhiều buổi trưa, trong khi anh em trong đơn vị đang ngủ nghỉ, Hùng lại mang bia, mang súng ra gốc cây đằng sau đơn vị để tập. Hùng còn đề nghị với đồng chí Trung đội trưởng cần có kế hoạch tập thêm giờ đối với những đồng chí yếu và những nội dung khó, như xạ kích, tháo gỡ các loại mìn, tháo lắp các loại súng…
Tôi đang miên man nghĩ lại những chuyện trong thời gian chúng tôi sống với nhau trong một đơn vị huấn luyện và nhận ra những thiếu sót của mình, Hùng lặng lẽ đến đứng bên cạnh tôi từ khi nào. Hùng giục:
– Thôi đi “ông nội” ạ, hãy viết ngay thư về báo tin cho gia đình mừng!
Lúc tiễn bạn ra bến xe, tôi vội nhét lá thư vào ba lô của Hùng và còn dặn thêm:
– Hùng về cứ kể rõ về mình cho bố mẹ tớ nghe, đừng giấu gì cả. Chắc chắn khi bố mẹ tớ nghe thấy thế cũng sẽ rất mừng và nói: “Cái đáng sợ là không nhận thấy khuyết điểm, hoặc là nhận thấy mà không chịu sửa chữa. Thằng Vĩnh nhà bác nó đã biết ân hận, biết hổ thẹn với bạn bè, với đồng đội là tốt lắm rồi. Bác tin nó sẽ thực hiện được những nguyện vọng như trong lá thư nó viết về gia đình…”.
Tôi chia tay Hùng với tâm trạng thoải mái, tự tin…
Ngày chủ nhật của “quản lý Bình”
…Gọi là gọi thế thôi chứ thực ra thì binh nhất Vũ Khắc Bình cũng chẳng còn tý quyền hành gì về cái chức quản lý của mình nữa, vì anh đã bàn giao tất tần tật cho một đồng chí khác ngay từ chiều hôm thứ bảy để sáng thứ hai kịp về trường đào tạo hạ sỹ quan do Sư đoàn tổ chức.
Nói cho đúng hơn là Bình cũng chẳng bao giờ nghĩ đến chuyện phải bàn giao chức quản lý, nhưng vì mệnh lệnh của cấp trên mà anh chấp hành. Có thể nói, công việc quản lý đối với Bình như một tình yêu.
“Quản lý Bình” kém ba tháng nữa thì tròn hai mươi tuổi đời, quê ở tỉnh Hải Dương, nhập ngũ đúng vào dịp sau Tết năm ngoái, cho đến nay vừa tròn một tuổi quân. Tốt nghiệp lớp đào tạo lái xe 5 tháng, “Quản lý Bình” được điều về đại đội Bảy. Ước mơ của anh đã trở thành hiện thực. Quân đội đã chắp cho anh đôi cánh thần kỳ, để bay xa, vươn xa. Còn vinh dự nào hơn được góp công sức nhỏ bé của mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Hằng ngày, Bình đã cùng anh em trong đơn vị khắc phục mọi khó khăn, đưa những chuyến hàng nặng nghĩa nặng tình về những nơi mà Đảng và nhân dân cần đưa đến. Nhưng thật không may cho Bình, đang giữa mùa chiến dịch thì anh bị một trận ốm nguy kịch, phải nằm viện điều trị hơn nửa tháng mới khỏi.
Sau trận ốm, sức khỏe của Bình có phần giảm sút. Sau khi cân nhắc kỹ, đơn vị quyết định điều động Bình về làm công tác quản lý của đại đội, vì đồng chí quản lý cũ cũng đã nhận được quyết định điều động của cấp trên. Lúc đầu Bình hoàn toàn không tin là có chuyện điều động lái xe về làm quản lý, mãi tới khi đồng chí tiểu đội trưởng đưa quyết định tận tay, Bình mới dẫy nẩy:
– Nếu thật thế này thì tôi không nhận đâu!
Đồng chí tiểu đội trưởng nói:
– Đây là mệnh lệnh! Trước hết đồng chí cứ chấp hành!
Thế là hết! Bình nghĩ rằng, tuy sức khỏe của mình có giảm sút đi một chút thật, nhưng làm gì đã đến mức không “vần” nổi chiếc xe, làm gì đã đến nỗi phải “làm việc nhẹ để khôi phục lại sức khỏe”.
Mấy hôm đầu Bình cảm thấy chán ngán với nhiệm vụ, khó chịu với cái cảnh xoong, nồi, mắm, muối như thế này. Những công việc không có một ý nghĩa gì cả. Bình quyết định lên gặp thủ trưởng đơn vị, trình bày lý do và nguyện vọng của mình. Bình vừa bước vào đến cửa, đại đội trưởng vui vẻ:
– À! Bình đấy à! Cứ ngồi xuống uống nước rồi ta nói chuyện sau!
Đại đội trưởng chủ động:
– Tớ biết chuyện về Bình rồi! Nguyện vọng của Bình là muốn trở lại lái xe phải không?
Có tới hơn chục ý kiến Bình đã chuẩn bị sẵn trong đầu, bỗng biến đâu cả, mãi sau mới nhớ ra được vài câu:
– Thưa đại đội trưởng, vâng ạ! Nguyện vọng của em là muốn trở lại lái xe ạ!
– Không phải thế đâu Bình ạ! Đại đội trưởng nói. Nếu mọi nhiệm vụ mà làm hết trách nhiệm thì đâu phải là nhàn. Bất cứ nhiệm vụ gì cũng đòi hỏi con người phải có tinh thần trách nhiệm cao, tính kỷ luật cao mới hoàn thành được.
Dừng một lát, đại đội trưởng nói tiếp :
– Bình cứ suy nghĩ kỹ xem, có phải công việc nồi, niêu, mắm, muối đều là không có ý nghĩa. Đại đội ta ba năm nay đã thay ba đồng chí quản lý. Cả ba đồng chí đều tiến bộ và được cử đi đào tạo cán bộ. Chính nhờ thấy được ý nghĩa của mọi công việc nên các đồng chí ấy đã phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.
Đại đội trưởng biết rằng Bình đã hiểu được điều đó, anh nói tiếp :
– Nguyện vọng của Bình thì đúng rồi. Nhưng trước hết Bình cứ tiếp tục làm quản lý một thời gian nữa, sau đó chúng tôi sẽ nghiên cứu và sắp xếp.
Thế đấy! Tôi cũng không rõ là sau lần gặp đại đội trưởng, Bình như thế nào, vì ngày sau đó tôi đi công tác xa. Chỉ biết sau một tháng tôi trở về thì thấy Bình khác hẳn. Cứ nhìn Bình làm một công việc nào đó cũng đã thầm mến yêu rồi, chứ chưa nói đến nhà ăn, nhà bếp lúc nào cũng gọn gàng, sạch sẽ tinh tươm. Trong kho lương thực thực phẩm được Bình sắp xếp cao ráo, hàng nào ra hàng đấy.
Những quyển sổ ghi chép hàng ngày đều có dòng chữ viết tay nắn nót ngoài bìa “Chính xác là chất lượng công việc”. Càng làm Bình càng thấy yêu công việc, thấy hết ý nghĩa lớn lao của công việc và thấy trách nhiệm, niềm vinh dự của mình hơn. Đấy cũng chính là nguyên nhân ra đời của cái tên đến độc đáo và dễ thương “Quản lý Bình”!
Trở lại câu chuyện ngày chủ nhật của quản lý Bình. Nếu học xong lớp đào tạo hạ sỹ quan mà Bình được điều động về đơn vị khác, thì ngày chủ nhật hôm ấy đi coi như là ngày cuối cùng Bình sống ở đại đội Bảy. Có một điều thật rắc rối. Đã gần trưa rồi mà Bình chơi đâu không về? Bạn bè đến chia tay Bình trước lúc lên đường nghe chừng cũng sốt ruột. Bình chơi đâu? Một số câu hỏi nêu lên đều không có cơ sở để kết luận. Mãi sau, một người khảng định: Nhất định Bình lại say sưa với cái chức quản lý của mình rồi. Rõ thật là rắc rối. Lúc nào cũng quản lý Bình! Quản lý Bình! Đúng mà! Mấy người đang định chạy đi tìm Bình, thì phát hiện được Bình đang trên đường trở về đơn vị. Chẳng biết anh gánh một gánh gì, nhưng rõ thật nặng, áo quần ướt sũng. Đến gần mới biết là một gánh rau tóc tiên. Không ai bảo ai, bạn bè cũng tập trung vào làm dứt điểm công việc. Vừa thái rau, Bình vừa vui vẻ thanh minh với bạn bè:
– Sáng nay tớ sáng xê Tám chơi. Đi qua một đoạn sông, thấy nhiều rau tóc tiên quá. Chơi ở xê Tám về, tớ mượn luôn đôi quang gánh ở đó để lấy ít rau về cho đàn lợn. May quá, đàn lợn đang vào thời kỳ hiếm rau ăn. Mấy con lợn mới đẻ, chúng ăn thật hung!
Mọi người đang tập trung vào Bình, thì Thắng, người cùng quê và nhập ngũ cùng ngày với Bình, chạy đến nói liến thoắng:
– A! Bình đây rồi! Hoan hô quản lý Bình!
Anh em cũng chẳng biết ra sao nữa, thì Thắng giơ tờ báo ra:
– Đây là vật kỷ niệm của quản lý Bình!
Đó là tờ báo của Sư đoàn phát hành. Trong số báo đó có bài viết về Bình. Người viết là đồng chí Chủ nhiệm chính trị Sư đoàn. Bài báo khá dài, được đóng khung trong mục “Gương người tốt việc tốt”.
Mọi người chăm chú nghe Thắng đọc nguyên văn bài báo, riêng Bình thì chốc chốc lại “à” lên một tiếng rõ gượng, đó là khi bài báo có những chữ “Quản lý Bình”!
V.Đ.B
