Nhà văn Trần Như Luận Sinh năm 1955 Thị xã Hương Trà, Thừa Thiên-Huế, Tốt nghiệp đại học Y khoa Huế năm 1980, hiện đang sống và viết tại Quy Nhơn, tỉnh Bình Định, Là Uỷ Viên Ban Chấp hành, Chi hội phó Chi Hội văn Học thuộc Hội VHNT tỉnh Bình Định.
Ông viết nhiều thể loại; Thơ, truyện ngắn sáng tác, thơ và truyện ngắn dịch, truyện dài, tiểu thuyết, biên khảo. Từng cộng tác với: Tuổi Hoa, Tuổi Ngọc, Thằng Bờm, Ngàn Thông (trước 1975); Tuần báo Văn nghệ, Văn nghệ Quân đội, Tạp chí Văn nghệ TP HCM, Văn chương Phương Nam, Kiến Thức Ngày Nay, Quán Văn, Sông Hương, Văn nghệ Bình Định, Tạp chí Non Nước, Tạp chí Sông Lam (sau 1975 tới nay). Tác phẩm ông từng góp mặt trong 1000 Nhà Thơ Huế Đương Thời (tuyển thơ, 2008), Tuyển Truyện Ngắn Hay Báo Văn Nghệ 2008 (tập truyện) v.v…
Văn chương phương Nam trân trọng giới thiệu tiểu thuyết GƯƠNG MẶT
LOÀI HOMO SAPIENS do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành năm 2022
Nhà văn Trần Như Luận
Chương 1
Một ngày đầu xuân 1948, Billy Smith ngồi đăm chiêu trước xấp văn bản chi chít chữ. Gã tự hỏi, không biết thứ tiếng sử dụng nơi văn bản này là ngôn ngữ gì. Người đánh máy những trang chữ quái lạ này là ai? Liệu nó quan trọng tới mức nào?
Gã lẳng lặng buông cặp kiếng cận xuống bàn, đứng dậy bước dần ra hành lang.
Bên ngoài, trời đang nắng. Ánh nắng chói chang rọi lên rặng hoa trout lily cánh vàng nhị nâu ở góc sân khiến chúng càng trở nên rực rỡ. Thời tiết Bang Virginia mùa này thật dễ chịu. Vài cơn gió lướt qua khoảnh sân rộng làm xao động hàng cây sumac lấp thấp. Phía bên kia con dốc, cây dogwood cao cao, tua tủa nhiều cành đã trổ hoa trắng xoá; vài bông hoa lững lờ bay trong gió. Gã có cảm giác tâm hồn mình nhẹ nhàng hòa nhập vào cái không gian thoáng đãng, êm đềm, thanh thoát ấy.
Nhưng chỉ một lát, trong đầu gã, mọi thứ vẫn không thôi tiếp diễn. Ôi, cả văn bản quả là cái mớ bòng bong! Tại sao những từ atomu, atomu lặp đi lặp lại nhiều lần như thế, với ý nghĩa gì? Nội dung tập tài liệu thực ra có liên quan gì tới vấn đề vũ khí nguyên tử[]? Liệu nó thực sự chứa đựng điều gì bí ẩn chăng?
Lạy Chúa, ta chưa tìm ra manh mối gì cả. Vậy cuộc họp chiều nay sẽ ra sao?
Là sĩ quan tình báo trưởng trạm Công Gô, được giao những nhiệm vụ bí mật tuyệt đối, Billy Smith đã nhiều lần trực tiếp gặp thiếu tướng Hillenkoetter, giám đốc CIA (Cục Tình báo Trung ương); song lần này, gã thấy lo lắng vô cùng.
Rồi gã nghĩ: Tại sao với sáu mươi trang dày đặc chữ, sau khi được hội đồng ngôn ngữ thẩm tra suốt hơn nửa năm trời, câu trả lời bằng văn bản cũng chỉ là:
Chúng tôi cho rằng văn bản này gõ trên một loại máy đánh chữ cổ lỗ sĩ mà các nước văn minh bây giờ không còn dùng tới nữa []. Còn thứ tiếng được sử dụng không phải là tiếng Yoruba như một số chuyên gia Phân ban ngôn ngữ đặt nghi vấn lúc ban đầu. Có vẻ nó là một thổ ngữ ở châu Phi. Ngôn ngữ đó đã được alphabet hóa rất tinh tế, và có lẽ là thứ tiếng của một bộ tộc quá xa lạ với nền văn minh.
Billy Smith quay gót vào phòng. Lòng gã không yên. Gã quyết định nhấc điện thoại xin gặp ngài giám đốc. Gã mạnh dạn kiến nghị hoãn buổi họp chiều nay. Gã thưa, cho đến giờ này, chưa giải mã được. Rồi gã hứa, sau một thời gian sẽ có câu trả lời chính thức.
Thoạt đầu, thiếu tướng Hillenkoetter chẳng mấy hài lòng. Nhưng đến cuối câu chuyện, ngài dặn gã cứ chủ động lên kế hoạch. Ngài còn nhắc, hãy tập trung vào các sự vụ chính yếu làm cho học thuyết Truman[] phát huy hiệu quả chứ không cần tìm tòi thêm những điều mới lạ làm chi.
Billy thở phào nhẹ nhõm. Tạm thời gã thoát nợ. Gã định ra về thì Jenny đỏng đảnh bước vào. Gã toan thốt lên “Anh đang bận!” thì cô nàng đã nhoẻn miệng cười với đôi môi hồng thắm, để lộ đôi hàm răng trắng sáng. Billy thoáng thấy đôi vồng ngực hấp dẫn của Jenny nhấp nhô gợi cảm.
Không ai bảo ai, đôi bạn trẻ lẹ làng nép sát vào phía sau cánh cửa, ôm chầm lấy nhau, môi kề môi, ngực áp ngực, mắt nhắm nghiền, lòng lâng lâng niềm cảm xúc mãnh liệt. Họ có thể cảm nhận cả tiếng tim của nhau – tiếng tim dồn dập như tiếng ngựa phi nước đại cùng bay lên một khung trời đầy mây trắng và các vì sao.
Nhưng một lát, Billy chợt nhớ tới những phút giây ân ái tuyệt đỉnh bên cô nàng Linda chân tình của gã cùng nhiều việc phải làm tại Công Gô trong tuần tới. Vì vậy, gã khẽ đẩy người cộng sự nữ sang một bên:
– Jenny, xin lỗi, giờ anh phải đi!
***
Disanka là cô gái hai mươi tuổi, người làng Osake, thuộc ngoại ô Léopoldville[], nước Công Gô thuộc Bỉ. Cô nhỏ nhắn, xinh xắn, có phần nhí nhảnh. Mắt cô đen lay láy, cùng nụ cười hiền lành toát ra vẻ trong sáng, hồn nhiên.
Cô làm việc cho một công ty trồng cao su và khai thác mỏ do người Bỉ đứng ra cai quản. Lâu nay, nhờ học nghề kế toán ở người cha nuôi giàu kinh nghiệm, đồng thời sử dụng tiếng Pháp thành thạo, cô được giao nhiệm vụ điều hành mười mấy nhân viên chuyên dự trù vật tư, tính toán mọi khoản thu chi cho cả công ty.
Hằng ngày cô phải gặp biết bao hạng người. Ông Nicolas Victor, người mà ai cũng quen gọi là ông chủ đồn điền nghe đâu là hậu duệ của hoàng đế Leopold II[]. Gần cuối thế kỷ trước, vị vua Bỉ ấy đã chiếm trọn mảnh đất Công Gô rộng lớn này làm của riêng. Y thâu tóm một gia tài khổng lồ toàn ngà voi và cao su nhờ bóc lột tận gốc rễ sức lao động của dân nô lệ. Đến thời ông Victor cũng chẳng thua kém gì: Ông cai quản hằng vạn hecta đất rộng bát ngát tại khu ngoại ô Léopoldville để trồng và khai thác mủ cao su. Ông sở hữu luôn hằng nghìn thợ mỏ và các cơ sở khai thác kim cương, cobalt và đồng tại Mabaya, Kawama và cả Kolwezi nữa. Thế nhưng, ông xem đám thợ mỏ ấy không ra gì. Hằng ngày họ phải tự tay đào hằng trăm mét khối đất trong điều kiện thiếu dụng cụ lao động, hầm mỏ có thể sập bất cứ lúc nào, vậy mà ông chẳng đoái hoài tới tính mạng của họ. Họ được trả lương nhỏ giọt để cầm hơi. Hầu hết gia đình lâm vào cảnh túng quẫn; nhưng họ đành phải cắn răng chịu đựng.
Disanka cũng không chịu nổi mấy gã đốc công hung ác và dâm ô. Ỷ vào sự bảo bọc của ông chủ, chúng thường ra tay đánh đập thợ mỏ hoặc quấy rối tình dục một số nữ công nhân đồn điền cao su. Mỗi khi đám người khổ sở ấy đến nhận lương hằng tháng, Disanka đều nhận ra vẻ mặt và tâm trạng não nề của họ.
***
Thời gian qua, Disanka đã nhiều lần gặp anh chàng Blaise người Pháp. Cô nhận ra tình cảm mình dành cho anh ngày càng sâu sắc. Nhưng cô không dám suy nghĩ nhiều. Nghĩ tới anh để làm gì trong khi bản thân cô có là gì đâu! Đồng lương quá ít ỏi. Nếu không có sự giúp đỡ của người cha nuôi ở trung tâm thành phố, liệu cô có cầm cự qua ngày được đâu.
Cho nên đối với Disanka, Blaise thân thiết đó, gần gũi đó, mà quá xa tầm tay.
Song, điều đáng nói là Disanka đã dành cho chàng trai ấy nụ hôn đầu đời vô cùng dịu ngọt. Trái tim cô luôn thổn thức, rộn ràng khi nghĩ tới anh. Đêm đêm, hoặc bất cứ lúc nào rảnh rỗi, cô vẫn không thôi tơ tưởng tới cảm giác thân thương, tê dại, đầy quyến rũ khi nhận được nụ hôn của chàng thanh niên ngoại quốc ấy.
“Phải lòng một chàng trai quý tộc phương Tây thì chỉ có nước chết!” – Disanka tự nhủ nhiều lần trong ngày như thế để cố gắng tập trung vào công việc.
Bỗng có người báo, cô có khách. Disanka tần ngần bước ra cửa. Cô hoàn toàn choáng ngợp trong sự bất ngờ pha lẫn chút lo lắng và mừng vui. Anh Blaise đứng đó. Dáng vẻ cao lớn, oai phong và hiền. Nụ cười rạng rỡ, hồn nhiên. Anh không có chút gì đáng sợ như các ông thực dân người Bỉ.
Disanka định kiếm ghế mời anh ngồi, nhưng mọi cử chỉ đều trở nên vụng về. Như mọi khi, anh ấy mở lời trước:
– Khỏe không, Disanka? Lâu lắm rồi anh mới sắp xếp công việc để rời Paris sang đây đấy nhé!
Disanka định nói “Em rất mừng”, nhưng cô gần như líu lưỡi. Mấy giây sau, cô ấp úng:
– Em nhớ… đã ba tháng chín ngày em chưa gặp lại anh.
Blaise nhoẻn miệng cười. Anh nói nhỏ vào tai cô anh rất nhớ cô. Anh khoe rằng anh vừa đến Công Gô bằng trực thăng. Anh còn bảo, lúc nào cô thích, anh sẽ đưa cô bay lơ lửng trên bầu trời chơi!
Disanka vui lây với niềm vui vừa thể hiện qua giọng nói và ánh mắt anh. Nhưng cô biết mình không nên tiếp anh vào giờ này. Cô khéo dặn ngày mai Chúa nhật, nếu được, cô sẽ sắp xếp đi chơi sau buổi lễ nhà thờ.
***
Sáng Chúa nhật, khi Disanka bước ra khỏi Nhà thờ Chánh tòa thì người đàn ông đầu tiên cô gặp không phải là Blaise Sanchez. Cô hơi bối rối nắm tay Imani, bạn cô, bên cạnh. Trái tim cô gần như đập loạn xạ khi người đàn ông có bộ râu quai nón bất ngờ bảo rằng ông cần cô đến công ty ngay sáng nay.
Disanka khẽ chau mày. Nhưng một cách nghiêm nghị, ông chủ đồn điền bảo có rất nhiều số liệu cần xác định lại trong sổ thu chi.
Mặc dù đã hẹn với anh Blaise nhưng Disanka không thể tìm ra lý do gì để từ chối ông ta. Cô lúng túng vô cùng. Nhưng rồi cô tâm sự với Imani, nhờ bạn ấy đứng đợi ở cổng nhà thờ, khi gặp anh Blaise thì nhớ nói giúp cho cô vài câu.
Xong xuôi, Disanka lên xe cùng ông chủ. Lúc đến nơi, văn phòng công ty thật vắng. Nắng lên rực rỡ cả khoảnh sân rộng. Trời đã bắt đầu oi bức. Sau gần hai tiếng tập trung vào công việc, ông Victor khá hài lòng với những lời giải thích chí lý của cô. Lúc chia tay, ông chìa bàn tay đầy lông lá ra bắt, và khen cô thông minh.
Rủi thay, khi bước ra hành lang vắng, cô tình cờ gặp tay đốc công Bỉ khét tiếng dâm đãng. Muộn rồi! Cô muốn quay lại phòng ông chủ để tìm sự chở che, nhưng không kịp.
– Chào cô bạn! – tên quỷ sứ chặn đường nói. Lần này cô đừng né tránh tôi nữa nhé. Tôi yêu cô mà, Disanka!
– Lạy Chúa! Hãy xê ra cho tôi đi!
– Hôm nay Chúa nhật mà em! Chúng ta hãy ở bên nhau một lát đi! – gã thực dân man rợ vừa nói vừa sấn tới, dồn Disanka vào tường.
Gần như toàn thân Disanka bị hắn đè vào đó. Đôi cánh tay nhỏ nhắn, yếu đuối của cô làm sao chống cự nổi sự cuồng bạo của tên quỷ dữ. Disanka có cảm giác ngạt thở. Trong nước mắt và hận thù chất ngất, cô la toáng lên:
– Ông chủ ơi! Cứu con! Ông chủ ơi!
Nhưng mọi bề im phăng phắc. Hắn ghì chặt Disanka; hai cánh tay như hai gọng kìm siết chặt đôi tay yếu ớt của cô. Cả cái bụng to ềnh cùng vòm ngực đầy lông lá để lộ ra sau chiếc sơ mi trắng đẫm mồ hôi đè chặt vào thân thể thon gọn của cô.
Disanka nghe rõ tiếng thở dốc man rợ của hắn. Cô thấy cả bầu trời sắp đổ. Nỗi nhục nhã ê chề chiếm hết tâm trí cô. Cô không thở nổi. Quá uất nghẹn. Cô ráng la lên:
-Gã khốn nạn! Xê ra! Xê ra… Chúa ơi!
“Rầm!”
Disanka bỗng nghe một lực xô đẩy thật mạnh khiến toàn thân tên quỷ sứ nhào xuống đất. Cô trông thấy anh Blaise xuất hiện với hai nắm tay khỏe khoắn trước ánh mắt khiếp đảm của kẻ dâm ô. Xa hơn một quãng là Imani, bạn cô.
– Disanka! Hắn không hại được em đâu! – Blaise cố nói to để trấn an cô.
Rồi anh trầm giọng:
– Nhất định anh sẽ báo chuyện này với ngài Victor. Em đừng sợ!
Chú giải:
1.Tiếng Anh, ATOM nghĩa là NGUYÊN TỬ, về sau gọi là HẠT NHẤN.
2.Người ta muốn ám chỉ loại máy đánh chữ do Shoilz sản xuất rộng rãi tại Mỹ năm 1873. Máy này được xuất khẩu sang Pháp, Bỉ và một số thuộc địa của các nước ấy.
3. Học thuyết do tổng thống Mỹ Truman đề ra vào tháng Ba 1947 nhằm ngăn chặn sự bành trướng của Liên Xô và chủ nghĩa cộng sản.
4. Đây là tên gọi cũ của thành phố Kinshasa, thủ đô Cộng hòa dân chủ Công Gô ngày nay.
5. Tên đầy đủ của ông vua này là Léopold Louis Philippe Marie Victor.
