(Vanchuongphuongnam.vn) – Hắn không nói ra nhưng lão tỏ ra xúc động, vì lão có tâm hồn của một người biết làm thơ, biết mọi ngọn nguồn của trào lưu trong tầm nhìn của một thiên chức có tấm lòng độ lượng cảm xúc, năng động trong sáng tạo.
Tác giả Vũ Khắc Tĩnh
Hắn ngủ thiếp đi lúc nào không hay, đến khi thức giấc. Lão Du đã đi ra khỏi nhà. Trời rét và hắn muốn đi ra ngoài. Hắn với tay lấy trên kệ sách xuống một tập thơ để mang theo đọc, hắn rất mê thơ. Một tập thơ của tác giả nước ngoài lâu quá hắn không còn nhớ tên. Hắn đọc chậm rãi, hắn gấp sách lại rồi mở ra và cuối cùng để lại chỗ cũ. Lần đầu tiên trong đời hắn thấy cả tập thơ này viết theo thể loại tự do hoàn toàn không hiểu nội dung tác giả nói gì. Những câu dài ngắn được ngắt xuống dòng một cách tuỳ hứng, nhợt nhạt rỗng tuếch trong một thoáng chân không. Như một hố nước trong veo lợn cợn một ít vi khuẩn, rốt cuộc chẳng có một chút dinh dưỡng nào. Không có luồng ánh sáng tia hồng ngoại chiếu rọi để giết những con vi khuẩn.
Trong đêm tối tăm mất đi tia lửa bùng lên, các thánh thần trở nên hiềm khích để tạo ra mối điên loạn, để tô điểm cho sự cô đơn. Một bức tường, một bức tường đã ngăn mũi tên bắn xuyên qua rồi dừng lại rớt xuống đất để lại sự hoài nghi về thân phận của bài thơ này. Những hoài bão cháy bỏng trong lồng ngực, mang nặng tính năng động hoàn hảo của đất và hạt giống được gieo trồng đã trở thành một trò chơi trí tuệ, một kiến trúc sư vẽ phát họa ra ngôi nhà cổ tích lẳng lặng và rối rắm với hình thù quái dị.
Hắn lại lấy xuống giở tập thơ ra và đọc đi đọc lại một lần nữa. Tại sao những bài thơ này hắn đọc không hiểu tác giả đã nói gì, lại chinh phục hắn trong khoảng thời gian này bằng sự biến hoá ngôn từ theo tuỳ hứng. Thơ siêu hình. Thuộc về siêu hình chủ nghĩa, cuộc sống đã biến thành một cuộc chơi khởi sắc. Đã nhiều lần hắn thử sức mình bằng cách bắt chước làm nhưng không được, nếu được một bài thơ hoàn chỉnh người ta sẽ nói hắn ăn cắp ý tưởng và ngôn từ. Thôi hãy để nó tự thăng hoa trong mạch chảy luân lưu qua mọi thời đại có ai đó đọc qua và hiểu được càng tốt.
Tất cả những cái đó mang tính trừu tượng, dù sao cũng một thời mê hoặc hắn, nếu đem ra mỗ xẻ thì đó là một trò nhào lộn của trí tuệ, mà ngôn từ là một sự biểu diễn tài tình của một con người tài hoa sinh sản ra. Một nền văn hoá mở ra không gian, đến lúc trổi dậy trong lập dị bao giờ cũng được chiếu sáng vầng hào quang rồi kết thúc hoặc được tôn vinh trên nền tảng nghệ thuật ẩn dụ trong cách sáng tạo đổi đời. Đó là những trò ảo thuật bậc thầy trong cấu trúc: Thơ thuần tuý sẽ sống mãi, âm nhạc thuần tuý sẽ sống mãi, tư tưởng thuần tuý sự sáng tạo nhân văn sẽ sống mãi với thời gian. Như một cái cây tươi tốt được chăm sóc bón phân thường xuyên, tưới nước thường xuyên mỗi ngày một tố chất được dùng để nuôi dưỡng một cách khoa học, nó sẽ phát triển bám rễ và hút nhựa nuôi sống và tạo ra hoa quả.
Sau khi nó đã biến thành ngôn từ, mọi cụm từ đơn giản là sự tung hứng ra thơ, ra âm nhạc, con người cuối cùng cũng đi xa hơn nữa trong tột đỉnh hân hoan hay tột đỉnh cô đơn làm sao mà biết được
Chẳng một ai khác chính là đức Phật tồn tại mấy trăm năm, Chúa tồn tại mấy trăm năm. Hắn giật mình thốt lên: Đó là một điều bí ẩn và sự tuyệt vời của ngài. Đức Phật là cái linh hồn trút những dư cảm vào chỗ trũng vào sự tồn tại của hàng ngàn trái tim hỗn loạn cố bám víu vào sự giác ngộ và tôn thờ.
Trên thực tế, nguồn dự trữ tâm linh có khả năng chiêu hồn những tiết tấu mang âm hưởng cuộc vật lộn sinh tử chống lại sức mạnh huỷ diệt đang thai nghén rình rập trong hắn. Một cuộc đấu tay đôi đang làm hao mòn trí tưởng tượng đang sinh sôi cuối cùng rồi cũng tuỳ thuộc vào cuộc đấu trí vô cùng cam go này.
Một cách tuỳ hứng và chịu đựng qua thời gian hắn vội vã lấy tập bản thảo. Hắn đã phát hiện ra tất cả các mục sẵn có của mình, giờ đây hắn mới biết được phải làm gì. Ai là người cuối cùng rơi vào giữa hư không chơi vơi giữa dòng đời cố bám víu vào cánh tay cứu rỗi để tồn tại. Mọi cái tiềm ẩn đến lúc hắn phải trục xuất ra khỏi cái hồ lô trống rỗng càng sớm càng tốt.
Hắn hiện hữu trong cách nghĩ, trong tầm nhìn bao quát và hắn bắt đầu viết, viết là một cuộc săn đuổi lý thú để loại khỏi nơi ẩn náu những con quái vật vô hỉnh, bay nhảy đang diễn ra trong thầm lặng. Thực tế, nghệ thuật là một khái niệm đơn thuần trong câu thần chú diệu kỳ đang rao giảng trong những cuộc sinh hoạt mẫu mực được cụ thể hoá bằng cách này hay cách khác cũng được lan toả, còn những cái trừu tượng mang nặng sự tăm tối rình rập giết chết chúng ta. Thế rồi, nghệ thuật xuất hiện với tiếng nói ngọt ngào và giải thoát chúng ta khỏi những rào cản để ta bước qua.
Hắn viết và viết, vật lộn với cơm áo, vật lộn với ngôn ngữ lập dị được bài tiết, vật lộn với ngày và đêm không biết đến ngơi nghĩ là gì? Vậy mà đến những ngày hôm sau hắn kiệt sức trên tập bản thảo.
ưKhi lão Du bước vào nhà, trời đã nhá nhem tối vẻ mặt lão rạng ngời. Lão cũng tìm ra được những thắc mắc hiềm khích về mối tương quan nào đó, giờ là thời điểm lão đem khoe một đề tài mới về quan điểm khái quát về cách tân lại cái lò gạch làm sao sản xuất hàng có chất lượng được hiệu quả. Hắn thầm nghĩ, và hắn chờ đợi.
Hắn bắt đầu nôn nóng mà cách đây mấy ngày hắn đã nhắc nhở lão.
Lão Du nói những cách nghĩ hệ trọng như vậy, lão sẽ thảo luận với ông chủ, lão không thể nói toạt móng heo ra ở đây. Hắn thầm nghĩ cũng đúng, vì cái lò gạch đâu có liên quan gì với hắn đâu? Khi lão nói hắn tưởng đâu ngôn ngữ thơ, hay một câu chuyện nào đó để viết ra truyện.
Lão hiểu ra được vấn đề, vốn liếng của hắn đã cạn dần nguồn dự trữ, cần bổ sung và thêm bớt cái gì, phải làm nhanh lên: Nếu là ý tưởng mới lạ, nếu là cái lò gạch, công việc làm hay tình yêu.
Lão Du gãi đầu.
– Vốn liếng nguồn cảm hứng đang cạn dần hả? Gay go đấy: Nếu là tiền bạc lão có thể cho hắn mượn, chứ về cái đó thì lão chịu thua không giúp được. Lão nói
– Còn vấn đề gì nữa, chuyện lò gạch lão đã nói rồi, công việc làm thì chú em cố gắng làm để kiếm tiền nghe đâu chú làm ở trong mát, công việc nhẹ nhàng.
Lão Du lần lượt nói hết mọi chuyện liên quan đến hắn
– Còn gì nữa, về tình yêu lão biểu hắn bó lại tập bản thảo châm một mồi lửa hay lấy cái khăn tay gói tập bản thảo đem gởi cho cô gái đọc. Chú cũng không thực hiện lão lấy làm tiếc. Lấy cô gái con ông chủ làm vợ thì chú từ chối không muốn làm tổn thương đến cô gái nhất là người trong làng, mà mấu chốt là chú không muốn ở lại quê muôn đời không thoát ra được khỏi vũng lầy ruộng đồng. Chú em không ở lại quê, thì cứ việc ra đi tìm một hướng đi mới.
Lão Du rũ đầu xuống, câm nín trong vòng xoáy cuộc đời. Đâu phải có tiền, giàu có là giải quyết hết được mọi nghịch lý trong đời. Đâu phải có kiến thức rộng, hiểu biết hết mọi khía cạnh rườm rà là giải quyết rốt ráo những mâu thuẫn hiềm khích trong đời.
Và giờ đây, lão Du trở về với vợ con trong cuộc sống đời thường.
Hắn thành công trong mọi suy nghĩ, trong niềm đam mê văn chương, trong niềm lạc quan về cuộc đời có vay có trả đó là qui luật tồn tại muôn đời. Hắn đã tìm ra góc độ của sự việc thích hợp. Đã có một thời gian nó tuột mất khỏi tay hắn, cố chạy thoát nhưng hắn đã nắm giữ lại được và giữ chặt.
Sáng hôm sau, hắn đi với lão Du tới tận đầu làng tạt vào quán cà phê ngồi, chị phụ nữ vui mừng nói lão sao lâu quá không thấy lại uống cà phê. Lão nói lúc này uống cà phê vào khó ngủ, thức thì nghỉ lung tung mệt trí óc. Chị giờ cũng mệt mỏi với những câu đùa giỡn, mất hết hứng thú rồi. Uống xong cử cà phê hắn chia tay lão đi làm, còn lão lên đồi đứng ngắm biển thấy một màu xanh biếc giữa mênh mông, ngắm mây trắng bay về nơi vô định, rồi lão đi tìm một ngôi mộ vô danh, lão ngồi lại hằng giờ ở đó. Lão nghi ngờ trong mấy ngôi mộ này có ngôi mộ của đứa cháu lão đi lính chết oan bởi bom đạn huỷ diệt. Giờ hoà bình lập lại rồi không còn hận thù mà lão tìm vẫn chưa ra. Lão thắp nén nhang để tưởng niệm mà không biết người lính đó bên nào. Trong khi đi xuống một con dốc dài lão đạp phải hòn sỏi, sỏi lăn lão cũng nhào theo, may là gặp tảng đá lớn chắn ngang lão dừng lại, một lúc hoảng hồn kinh ngạc tựa hồ như lần đầu trong đời vấp phải. Lão Du quay sang nhìn bốn bề tưởng đâu có hắn đứng bên cạnh, và trong cái nhìn ấy lão nhận ra một thoáng sự sợ hãi.
Trong lần gặp hắn sau này lão kể lại hết mọi chuyện. Hắn có thấy và nghĩ ra điều gì không? Cuối cùng lão cũng lên tiếng. Trên những con dốc đá sỏi đã sống động trở lại, trở mình trong đơn độc. Hắn không nói gì, nhưng cảm thấy một niềm vui sâu xa bất tận ấy. Hắn nghĩ đến một nhà thơ lớn có cái nhìn lớn trong mọi sự vật diễn ra trong thầm lặng, họ đã thấy mọi diễn biến hiện ra trước mắt họ mới thật sự sáng tạo ra nó.
Hắn giờ mới hoá giải ra được mọi vấn đề, đá sỏi có cuộc sống riêng của nó, nằm lăn lóc nếu có bàn chân nào đụng đến nó, nó lăn tròn và đau đớn vì nó cũng có linh hồn. Hắn lại nhớ đến cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, ông đã từng nói “Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau“ như vậy đó vật vô tri cũng còn có tâm hồn, biết đâu được đến một ngày nào đó đá sỏi cũng cần có bên nhau huống hồ chi là con người trơ mặt ra coi sao được.
Hắn không nói ra nhưng lão tỏ ra xúc động, vì lão có tâm hồn của một người biết làm thơ, biết mọi ngọn nguồn của trào lưu trong tầm nhìn của một thiên chức có tấm lòng độ lượng cảm xúc, năng động trong sáng tạo
Hắn rời khỏi con đường mòn, leo lên một mõm đá và bắt đầu nói với lão những câu chuyện tâm huyết.
– Rồi một ngày nào đó không biết được, có thể những ngày tháng trong tết hoặc là sau tết hắn sẽ ra đi không còn ở trong làng này nữa có nghĩa là hắn không còn gặp lão nữa. Hắn sống mỗi một mình và hắn luôn luôn muốn thế.
Một lần nữa nổi khát khao cháy bỏng muốn đi xa lại xâm chiếm tâm hồn hắn, cồn cào tâm hồn hắn. Không phải hắn muốn rời bỏ nơi đây, thực tế hắn lại muốn rời bỏ nơi đây một thời gian tìm chỗ nương thân lâu dài. Ở quê một mình hắn sống đâm ra lạc lõng bơ vơ, nửa đêm hôm có mệnh hệ gì xảy ra thì sao. Cô gái đó chắc gì đã yêu thương hắn suốt đời. Cuộc đời vốn dĩ không thể nói trước được chuyện gì mù mù tăm tăm.
Một tháng, hai tháng trôi qua, hắn vẫn đi làm ở lò gạch, ít có thời gian ghé lại nhà thăm lão, giờ công việc làm dồn dập hắn phải cố gắng làm hết sức mình. Đến khi ghé lại nhà lão Du mới biết lão đi du lịch bên trời Tây. Lão được đứa em gái bão lãnh qua Mỹ, lâu nay lão có nói lão có cô em gái ở Mỹ đâu… Hèn gì có lúc thấy lão xài tiền đô. Hỏi lão, lão chỉ cười hề hề… không nói.
Sau này lão có gởi cho hắn một bức thư, hắn đã mở bức thư đó ra đọc, lão viết dài mấy trang vở toàn là nói chuyện lông bông không đầu không đuôi.
Hắn đã giữ gìn bức thư đó rất cẩn thận, để nguyên cách diễn đạt âm thầm nhưng rất tình cảm, chỉ sai sót một vài lỗi chính tả rất là dễ thương. Lão cầm viết như thể cầm cuốc hừng hực bổ nhát cuốc xuống đất ruộng khô cằn như hí hoáy cây viết trên trang giấy. Có lẽ lão mạnh tay nên có những chỗ mực đậm chỗ mực lợt loang lỗ trên trang giấy.
Lâu nay hắn đã nhận chân ra rằng mình sinh ra đời không phải để làm con trâu hay con ngựa. Chỉ có những con vật mới biết sống để mà ăn để làm nô lệ con người. Để tránh khỏi những lời kết tội như trên hắn bày vẽ ra những công việc rối rắm cho mình. Hắn đảo ngược câu nói trong thế gian “Thà làm một con cá ốm bơi lội trên ao hồ còn hơn con chim cho ăn mập mình bị nhốt trong lồng“.
Hắn là người có bản lĩnh và chí khí mà không hao tổn và tốn kém gì. Hắn không phải là con người như thế và sẽ không bao giờ để xảy ra tồi tệ như thế. Bất kể những thứ đó trả giá như thế nào. Có người thì tin có thiên đường, có người không tin cho là nói bá láp không có cơ sở. Có người thì nói có địa ngục, có người nói không làm gì có địa ngục vô ra có người canh gác cửa ngục. Hắn chỉ biết làm thế nào có sự tự do, hắn muốn làm những gì hắn muốn mà không phạm đến pháp luật và làm tổn thương đến một người nào hết. Hắn không ao ước lên thiên đường nơi tâm hồn hắn sẽ nhồi nhét đầy mọi sự ràng buộc cắc cớ, hắn là một thằng dốt có học, nhưng không biết cách bưng bít sự thật hay diễn đạt trơn tru mọi vấn đề.
Mọi hão huyền của sự đời sẽ vượt qua trong tâm bão lướt qua, để lại sự hoang tàn, chẳng cần suy nghĩ không sung sướng tột bực với cái tốt mà cũng chẳng tỏ ra tuyệt vọng vì cái xấu xa. Nếu một ngày nào đó nghe tin lão Du kết thúc cuộc đời nhàn rỗi ở bên Mỹ, cũng chẳng khác chi cuộc đời lão sống ở đây.
Đó là những điều nhăn nhít hắn vừa nói đã trở thành dây mơ rễ má trong nguồn cảm hứng đang diễn ra. Mà hắn không bao giờ giải thích được.
Đầu óc hắn đang xáo trộn lộn tùng phèo và hắn sắp sửa hoàn tất sự rồ dại trong niềm hân hoan bất đắc dĩ của hôm nay và ngày mai. Xin lão hãy vui lòng cầm bút viết cho hắn ngay sau khi nhận được lá thư này như một tín hiệu lạc quan về thân phận về dòng đời lang bạt chưa có nơi để dừng, vì hắn còn trẻ sẽ đi hết quãng đời còn lại, còn khao khát những khát vọng làm một người cao thượng hay một con người rẽ rung, chung qui chỉ có vậy thôi. Hắn ngẫm nghĩ chiêm nhiệm biết bao nhiêu năm rồi về bản lý lịch trích ngang còn ẩn chứa vết tích vàng son thời quá khứ của những con người sinh ra hắn. Nơi đó hắn gọi là nguồn cội. Giờ tên hắn đã bị gạch tên trong sổ của Thượng đế, và trong sổ của những con người nắm quyền sinh sát trong tay. Họ đang giận dữ quát tháo hắn là kẽ hữu danh vô thực. May là còn có lão Du, có cô con gái con ông chủ lò gạch, có anh Đồng người anh xóm làng và bạn bè xa gần đã ghi tên hắn vào sổ đoạn trường. Hắn nghĩ vậy nên hắn quí mến và tỏ ra trân trọng cuộc đời này vẫn còn tốt đẹp.
Thời gian sau này hắn lại nhận thêm một bức thư nữa không phải của lão Du ở Mỹ gởi mà của cô gái tên Xí con ông chủ. Đượm những tình cảm ngọt bùi như trong vỡ cải lương không có hồi kết. Cô ta báo tin cho hắn biết.
– Ngày mai em đi rồi, học nghề may ở thành phố và ở luôn dưới đó trong thời gian học nghề. Lâu nay em cũng thích nghề may.
Hắn không nói ra, trong thâm tâm hắn cũng rất mừng cho cô ta có một cái nghề, thoát ra được cảnh buôn bán ì xèo ở chợ quê. Trong thư em còn nói:
– Sau thời gian học xong nghề em sẽ về quê mở tiệm may, em sẽ là chủ tiệm may, nhưng chưa biết được anh chàng nào là ông chủ đây.
Hắn không biết nên nổi giận hay nên cười một tràng cười hân hoan, hay mừng cho một số phận đã được an phận như một định mệnh, hay thán phục con người hoang sơ ấy đã đập vỡ cái bóng mang nặng giáo điều trống rỗng. Em đã mơ tưởng đến một ngày hạnh phúc, đã đắm chìm trong giấc ngủ cô miên, mở mắt ra mà chưa gặp được chủ nhân của trái tim nóng bỏng. Em ở quê nhưng đầu óc tỉnh táo, không va vấp vào con đường gió bụi như những cô gái cùng lứa tuổi trong làng đi lang bạt nơi hang cùng ngõ hẹp để kiếm sống. Hắn rất quí mến em nhưng không vì thế em là vợ hắn sau này.
Tất cả những đức tính nho nhỏ, rất hữu ích làm dấy lên một cách âm thầm lặng lẽ nhưng rất mộc mạc như làng quê, không ngừng thôi thúc em với một sức mạnh tiến tới đỉnh cao nghề may mà em đã chọn. Hắn chỉ biết chúc em nhiều may mắn và đạt được mục đích sau cùng dù nhỏ nhoi trong cuộc sống bình thường của một con người bình thường.
Khi em học xong nghề may trở về lại quê, là lúc hắn chuẩn bị ra đi về một miền đất khác trong đời lang bạt chưa định trước. Hắn và em không cùng đi chung một con đường hạnh phúc.
Hắn cũng không còn nhớ rõ, chiều hôm ấy là chiều thứ mấy trong tuần. Hắn đi làm về sớm ngồi trên bậc thềm nhìn ra cánh đồng trước mặt. Hôm ấy, hắn đã trông thấy một đàn cò trắng bay nhịp nhàng về núi, hắn cảm thấy sung sướng vô cùng vì nó có nguồn cội để bay về. Vui sướng vì đồng quê hôm nay bình yên không còn nghe tiếng đạn nổ bom rơi, đồng lúa xanh mơn mởn trong tiếng gió vi vu. Những tiếng mõ lốc cốc tiếng chuông ngân nga vọng ra từ một ngôi chùa cổ kính ở làng quê nghe nôn nao trong lòng và câu phù chú xoá bỏ những nền tảng ảnh hưởng của đức Phật tuôn ra giữa thanh thiên bạch nhật và cuộc đấu tranh về sự sinh tồn đã làm dịu đi một phần nào. Hắn không còn nỗi lo sợ mông lung và tuyệt vọng nữa mà tin chắc rằng mình sẽ được giải thoát một ngày gần đây.
Đột nhiên, hắn nghe thấy tiếng chân bước trên đám lá khô bên hông nhà. Hắn ngước mặt lên và thấy chị Hồng vợ lão Du đi dọc theo con đường, mặc áo quần màu rêu, trên khuôn mặt chị như có một chút gì lo lắng:
Hắn chào chị và hỏi
– Có chuyện gì không chị?
– Có, chị cười đáp và tiến về phía hắn. Anh Du có gởi một bức thư, hối thúc chị phải đưa thư này tận tay chú.
– Em tưởng chuyện gì quan trọng chứ thư từ lúc nào chị đưa cho em cũng được. Thấy chị đi hấp tấp nên em hơi lo
– Tính chị lúc nào cũng vậy, làm cho người đối diện với mình hốt hoảng lo lắng. Lão Du đi rồi em ít có dịp lại nhà chị.
– Lúc này em làm gì, ở đâu?
– Dạ… em làm ở lò gạch, công việc khuân vác nặng nhọc và ngồi rất mệt mỏi, về đến nhà còn nấu ăn, ăn xong nằm dài trên giường nghĩ ngơi chẳng muốn đi đâu.
Chị Hồng đứng xớ rớ rồi chào hắn về
Đàn bà lúc nào cũng cẩn thận, chỉ có bức thư thôi mà làm ra vẻ quan trọng. Hắn mở lá thư ra đọc nhưng vì hơi lung túng, hắn làm như phải chật vật lắm mới đọc được nét chữ của lão viết. Mọi lo lắng của chị làm cho hắn nghĩ chắc có gì quan trọng lắm nhưng chẳng có gì.
Lão Du nói gia hạn thêm ba tháng nữa chơi cho đã rồi mới về. Ở bên đó buồn nhưng tâm hồn thanh thản không lo nghĩ gì nhiều, chú nhớ nhắc chị mỗi tháng ghé lại lò gạch gặp ông chủ lấy tiền lãi. Chỉ có chừng đó thôi.
Vậy mà lão viết thư cho hắn dài mấy trang vở, lão ở bên đó quá rảnh nên mới viết thư dài dòng nhưng chẳng có cái gì rõ ràng. Mục đích của lá thư là gì, chẳng qua để đánh lạc hướng những điều khoản hạn định thời gian trong giao kèo với cuộc đời.
Đàn bà là vậy không giữ được bình tĩnh….
Cuộc đời có nhiều cái không ngờ đến được, đi, ở và chia tay đang diễn ra hằng ngày mọi lúc mọi nơi. Đời đã dạy cho hắn biết bao nhiêu là ân oán giang hồ, biết bao nhiêu là ngọt ngào lẫn cay đắng trong sự thao túng của những chủ nghĩa duy lí, hằn lên vết chém thời gian trên thân phận của mỗi một con người.
Hắn, lão Du, anh Đồng, chị Hồng và ông chủ lò gạch sinh ra trong môi trường sương khói ở miền quê, thì ít ra cũng thẩm thấu chút tình quê quán sống chan hoà với làng xóm nên hiểu được tâm trạng của nhau trong môi trường sống. Hắn không còn gì để nói nữa, thế giới này là thế giới của những hỗn loạn và chia rẻ, hận thù sắc tộc và tôn giáo, may là chúng ta còn chút lễ nghĩa tương thân nhau để tồn tại. Hắn nghĩ nôm na như thế. Hắn trầm ngâm bước đi trên con đường nhỏ. Hắn tỏ ra khâm phục những con người ấy, họ nhiệt tình gắn chặt vào mình, hoà tan thân phận trong nổi đau nhân thế. Chỉ riêng mình hắn bất lực và duy lí máu trong người hắn không sục sôi lên, hắn không yêu và chẳng ghét một ai trong làng này một cách cuồng nhiệt. Hắn cho mọi cái xảy ra trong tâm tưởng, trong mọi ràng buộc cắc cớ, trong sinh tử là một định mệnh.
Trong bức tranh tối sáng, ngày và đêm, sự tuần hoàn đến rồi đi trong sự ngỡ ngàng và tiếc nuối. Qui luật của nó là như thế không một ai có thể sữa đổi được ngay cả chúa, phật và thánh thần đang rong chơi trong không gian như có một sự thoả thuận ngầm là không can dự vào rối rắm, sinh tử đời người, số mạng con người đã được định đoạt, ai làm sai người đó phải chịu tội. Đã có luật nhân quả sờ sờ ra đó, chỉ có đến chậm nên người ta không biết được. Sinh ra từ cát bụi thì trở về với cát bụi.
Hôm ấy, có luồng gió Lào dữ dội nóng bỏng, thổi từ cõi vô biên tới những vùng miền tạo nên những con trốt trốt trên đường, tạo nên cơn lốc xoáy vòng tròn rộng lớn cuốn hút lá khô và bụi đường. Đó là một cơn lốc xoáy.
Nguồn cảm hứng, cảm xúc một sớm một chiều bay lơ lửng gặp cơn gió thổi bay thoát khỏi trí tưởng tượng biến thành luồng không khi ngột ngạt. Trong những ngày khó thở này, trong bản thân hắn cũng chìm ngập một nổi rạo rực với những ngày nắng ráo sắp sữa chào đón xuân về. Một thoáng mỏi mệt, một chút căng thẳng trong lớp hào nhoáng, một cảm giác, một ước muốn hay một hồi ức về hạnh phúc đơn giản và lớn lao.
Hắn đi trên con dốc đầy những đá sỏi vô tri, ngây ngô. Một cảm xúc đột ngột thôi thúc hắn cầm trên tay những viên sỏi, mấy mươi năm rồi bị vùi lấp trong những cơn mưa, trong sương mù, trong những cơn mưa dai dẳng nước chảy tràn trên cao đổ xuống, lại một lần nữa được sưởi ấm khi nắng lên hừng hực khí thế. Hắn nghĩ sau khi đi cuốc bộ về làng, sự mỏi mệt chán nản sẽ làm dịu đi nỗi bồi hồi do một mùa xuân mang lại.
Những viên đá, viên sỏi sạch bóng trơ trụi, một vẻ trần truồng rực sáng giữa con dốc và những hòn đá tảng ẩn mình chờ đợi một cái gì không rõ nét, nằm bên đồi cây hoang vắng mà hắn yêu. Một con chim cú mèo ở đâu bay tới đậu trên ngọn cây, đôi mắt tròn, mặt tựa như con mèo, nhìn trân trân, trang nghiêm đẹp và bí ẩn. Hắn bước nhẹ, nhưng tai nó rất thính, nó hốt hoảng lặng lẽ bay đi không để lại tiếng kêu nào. Vì loại cú mèo chỉ đi ăn đêm, thường thường vào giữa khuya nó mới thả những tiếng kêu nghe rợn người. Đôi mắt nó sáng chiếu vào đêm đen để đi săn mồi, nó thuộc loại ăn thịt sống. Không khí chung quanh đượm mùi cỏ xạ hương. Những thân cây, cành, nhánh có gai mọc lởm chởm nở những bông trắng rất đẹp mắt. Cây có hoa đẹp thường có những nhành gai nhọn hoắt chìa ra. Đứng từ xa nhìn chớ có chạm tay vào hoa làm gì.
Hắn đi trở lại con đường nhỏ, những bụi cây mắc cỡ hắn mới đụng tay vào là lá tự động xếp lại ngay ngắn phơi mình dưới ánh nắng chiều màu vàng nhạt. Mùa thu mới đi qua một nửa còn một nửa kia buồn man mác. Ai đó nói mùa thu đẹp nhưng với hắn thì không. Bầu trời u ám, phất phơ trong ngọn gió heo mây. Hắn cảm thấy như đang nhìn trộm bức tranh vẽ hàng cây Phong lá màu đỏ sẫm được treo trong quán cà phê. Đã có lần anh Đồng nói với hắn loại cây Phong này bình thường lá màu xanh nhưng đến mùa thu lá nhuộm màu đỏ sẫm trông rất đẹp, ở Việt Nam làm gì có loại cây này, chỉ có ở Mỹ và các nước ở Châu âu.
Nói thì nói vậy thôi, lâu lâu cũng có ngày đẹp trời rất dịu dàng nhờ nắng thu nhất là vào mỗi buổi chiều. Hắn và anh Đồng ngồi trước nhà, trong khu vườn nhỏ, dưới cây trứng cá gọi là xơ ri trĩu trái. Thấp thoáng qua vòm lá là cánh đồng lúa chín vàng rì rào uốn lượn nhấp nhô như làn sóng biển, hoàn toàn tĩnh lặng. Những đám mây lửng lờ liên tục trôi ngang qua mặt trời, làm cho mặt đất có lúc ảm đạm, lúc tối, lúc sáng lúc thì tươi vui như đang thở vậy.
Hôm sau, trời mưa. Trời đất hoà quyện vào nhau vô cùng thân mến. Hắn nhớ đến một bức phù điêu hắn thấy được người đàn ông ôm người đàn bà trên đá màu xám đậm. Người đàn ông quàng tay ôm người đàn bà một cách dịu dàng và cam dịu đến nổi ta có cảm giác do mưa nắng sương gió đã tác động và gần như sự mềm mại vào đôi thân thể chàng và nàng.
Hắn đứng dậy và đưa tay ra hứng mưa, như một lời sám hối. Đột nhiên hắn thấy muốn khóc. Một nổi buồn đau nào đó, không phải của riêng hắn mà sâu sắc hơn, ẩm ướt hơn đang dâng lên từ mặt đất. Bất chợt, hắn ngẩng đầu lên không thấy gì, nhưng đánh hơi trong không khí bao quanh, biết rằng hắn đang đi tìm một lối thoát trong sự sàng lọc qua thời gian, xuất phát từ yếu tố vĩnh cửu, không khí miền quê trong lành ánh nắng núi đồi và biển cả mênh mông.
Mọi thứ đều có thể, hắn muốn kêu lên một tiếng biết rằng làm như thế sẽ nhẹ bớt nỗi niềm, nhưng hắn ngượng không dám kêu.
Gió mỗi lúc một thổi mạnh vù vù qua cây lá, qua mái nhà. Hắn đứng nhìn, tim hắn phập phồng nhè nhẹ…
V.K.T
