Hoa tuyết điểm – Thơ Louise Gluck

1464

(Vanchuongphuongnam.vn) – Vừa qua, Viện Hàn lâm Thụy Điển công bố Louise Gluck là người đoạt giải Nobel Văn chương năm nay, ngày lập tức người ta “lật lại” những bản dịch thơ bà. Đồng thời cũng có nhiều dịch giả, độc giả bắt tay vào dịch những bài thơ tiêu biểu của Louise Gluck sang tiếng Việt, tuy nhiên chỉ duy nhất nhà thơ Nhật Chiêu dịch thơ Louise Gluck sang tiếng Việt với thể thơ song thất lục bát vần điệu đầy cảm xúc như thế.

Tranh minh họa – Tác giả: Stupina

Lời giới thiệu của dịch giả Nhật Chiêu về hai bài thơ gợi ý cho bạn đọc nhiều điều suy ngẫm:

– Ở đây vòng tử sinh luân hồi của hoa vừa xót xa tuyệt vọng vừa hoan vui liều lĩnh. Như con người. Vì đời không chia đối cực. Nên sống chết không phải là đối cực.

– Lời trong thơ Gluck có thể là lời của Hoa, của Người làm vườn hay của Chúa. Bạn thích chọn Ai?

 

Hoa tuyết điểm

Tôi là chi, thế nào tôi sống
người biết chưa tuyệt vọng như tôi
thế thì người sẽ hiểu thôi

ý mùa đông đến với người mùa đông.

Có là chi mà mong lại sống
đất đè tôi. Chẳng vọng hay mong
tỉnh ra lại thấy là thân

cựa trong đất ẩm nhớ lần hồi xưa.

Lại bung nở trong làn nắng lạnh
nụ đầu xuân lại ánh lên chơi
sợ à nhưng bọn các người
khóc kêu vâng ạ niềm vui vô thường
trong trần gian mới gió sương.
 
Nguyên tác:

Snowdrops

Do you know what I was, how I lived?  You know
what despair is; then
winter should have meaning for you.

I did not expect to survive,
earth suppressing me. I didn’t expect
to waken again, to feel
in damp earth my body
able to respond again, remembering
after so long how to open again
in the cold light
of earliest spring

afraid, yes, but among you again
crying yes risk joy

 

Hát ru

Đến lúc nghỉ rồi, em đã có

đủ nôn nao cho khắc thời này.

Hoàng hôn, rồi đến đêm. Đom đóm
vào phòng chơi, bay đó bay đây,

mùa hạ êm ru ôm cửa sổ đầy.

Chớ mà suy tư nữa.
Này nghe hơi thở ta và em thở say
như đom đóm, mỗi làn hơi thở nhẹ

sẽ bừng lên cho thế giới hiện bày.

Ta hát cho em dài đêm hạ.
Ta chiếm hồn em, thế gian không thể

giữ cho em một ảnh tượng dài.

Em phải học yêu. Con người phải
được dạy để mà yêu
lặng im và bóng tối.

nguyên tác:

Lullbaby

Time to rest now; you have had
enough excitement for the time being.

Twilight, then early evening. Fireflies
in the room, flickering here and there, here and there,
and summer’s deep sweetness filling the open window.

Don’t think of these things anymore.
Listen to my breathing, your own breathing
like the fireflies, each small breath
a flare in which the world appears.

I’ve sung to you long enough in the summer night.
I’ll win you over in the end; the world can’t give you
this sustained vision.

You must be taught to love me. Human beings must be
         taught to love
silence and darkness.

Louise Gluck
Nhật Chiêu dịch