Nguyễn Bình Phương thì cần gì phải giới thiệu nữa? Quả thế thật! Người đọc đã biết đến anh với tư cách là một trong những tiểu thuyết gia hàng đầu của văn chương đương đại Việt Nam (Vào cõi, Những đứa trẻ chết già, Người đi vắng, Trí nhớ suy tàn, Thoạt kỳ thủy, Ngồi, Mình và họ, Kể xong rồi đi). Với thể loại thơ, anh cũng là một thi sĩ đáng ngưỡng mộ với 6 tập thơ đã xuất bản (và nhiều bài đăng báo rải rác gần đây) gây được nhiều ấn tượng trong lòng bạn đọc (Lam chướng, Khách của trần gian, Xa thân, Từ chết sang trời biếc, Buổi câu hờ hững, Xa xăm gõ cửa – tuyển các tập trước và bổ sung các bài mới). Dẫu cái tên quen là vậy, nhưng thế giới của Nguyễn Bình Phương chưa bao giờ thôi lạ lẫm, bí ẩn với công chúng.
Nhà thơ Nguyễn Bình Phương
Ai đã đôi lần nhìn Nguyễn Bình Phương đi bộ dọc con phố Lý Nam Đế vào các buổi chiều muộn, có thể hình dung, tiểu thuyết là cả con đường với bước chân chậm rãi suy tư, còn thơ như những lần ngước lên vòm sấu đã sẫm vào đêm, tiếng kêu thảng thốt của con sẻ khoang lạc nhà hay một vệt rêu nhẫn nại nép bên mé tường cũ phố nhà binh… Đọc cả tiểu thuyết và thơ của anh, mới hay rằng, dù hành trình hay khoảnh khắc, mọi thứ đều có chung một nguồn cơn – một kiểu tư duy nghệ thuật sản sinh trên nền của cảm quan khá riêng/ dị biệt về thế giới, con người và nghệ thuật. Bởi thế mà Nguyễn Bình Phương không thôi cuốn hút người đọc.
Chúng tôi trân trọng giới thiệu đến công chúng chùm thơ của Nguyễn Bình Phương, chọn lọc từ 6 tập và các bài lẻ đã xuất bản – chùm thơ tựa như một lần ngước nhìn. Hành trình, dĩ nhiên thuộc về lựa chọn của mỗi chúng ta.
Nguyễn Thanh Tâm tuyển chọn và giới thiệu
Linh nham đêm
Ai rót rượu vào trăng
Sương như mắt thiếu phụ về dĩ vãng
Đêm
Lang thang lang thang lang thang
Ngực đồi già lau lách bỏ hoang
Nghe trong đất lời tiên tri huyền bí
Chẳng biết dữ hay lành
Những vì sao âm ỉ
Ai rót rượu vào trăng
Lênh láng quá làm sao chịu nổi
Em thành kỷ niệm rồi
Cái buồn không nắm được
Cái buồn tan lễnh loãng quanh mình
Thân suối mềm rung rinh
Vục tay vớt
Chạm bóng gầy chới với
Lành lạnh câu thơ rơi
Bài hát vu vơ
Tháng Tám phơi áo bờ rào
Chuồn chuồn ớt mắt tròn nhóng nhánh
Cô gái qua vườn xin nắm lá chanh
Hình như nhà có giỗ
Tháng Tám ra ngoài ao tìm gió
Gặp bóng người ngồi câu
Quả sung rụng giật mình hy vọng
Tháng Tám ru con
Ngõ buồn chạng vạng
Lũ trẻ gọi nhau ời ợi góc làng
Có ông lão độc thân la đà nghiêng chén
Có vầng trăng lừng lững vào trời
Tháng Tám mang trầu cau sang hỏi
Em lắc đầu…
Thầm
Qua đường hầm nhỏ
Anh đang trở về
Ngoài kia
Cây cầu với mặt trăng cùng sáng
Những dải dài yên ả
Đã buông rèm dọc theo triền sông
Em và ngày tháng
Đi biền biệt vào trời
Con ngựa gỗ ốm rồi
Kỷ niệm cũ hình như cũng thế
Hoa vẫn thức chờ ta chỉ giấc mơ là ngủ
Qua đường hầm nhỏ
Anh đang trở về
Ngàn đôi cánh muốt trắng
Rập rờn bay trong tán lá khuya
Biển từ phương xa đến
Đặt giữa đêm chiếc ghế la đà
Qua đường hầm nhỏ
Anh lại trở về…
Buồn
Buồn chiếu vào ta những ráng mỡ gà
Cái bắt tay lỏng lẻo với nụ cười ai ái
Buồn không mang comlê không đợi chờ ai
Mắt là hổ phách
Đẹp dữ tợn
Buồn cất tiếng màu bạch kim
Trong những đêm thành phố mất điện
Phố hàng Buồm thiếu biển để ra khơi
Buồn phóng xe áo phông trắng ngang trời
Đeo kính khác nhìn sang cuộc đời khác
Buồn nghĩ miên man nhưng chẳng bao giờ lạc
Một cái tên lanh lảnh giữa trưa hè
Buồn có đôi tai thật tinh
Bước chân thật nhẹ
Ngón thon gầy mát mượt như tơ
Lấp trong bóng sách đổ trên ngực hững hờ
Buồn tắt công tắc điện
Rồi đi…
Hàng mã rong
Những cành bạc lá bạc hoa trắng bạc
Tòa lầu đen ô cửa nhưng nhức đen
Mắt kim tuyến rung rung ngạo nghễ mũ cánh chuồn
Trong mơ hoa ánh thếp
Bao vọng thầm ong óng về xưa
Đến từ phía lắc lơ
Họ gánh đỏ gánh xanh gánh cả vạn hạt mưa
Lay phay đang dạt bay qua phố
Họ gánh âu lo nhòe hơi nước
Bám u ơ trên rực chói đụn vàng
Họ rao bán thánh thần và bán
Mọi hoang vu trên thế dương này
Bán hình hài cõi âm cùng với khói
Vờn bay sau ảo giác lụi tàn
Có ai mua yêu mến
Giấu trong tòa lầu mái ngói đen
Có ai mua hài xanh nhẫn ngọc
Cúng cho tuổi trăng tròn
Ai nữa vẫy tay mua giùm họ
Nét mặt thô thô bước chân xiêu
Lần hồi qua cơn ướt át cuối chiều
Họ không tới ngày mai những ngày mai chết lặng
Lồng ngực thời tiết trái tim chẳng rộn ràng
Trái tim đập lầm lụi dưới gót chân
Sau mỗi bước cửa thời gian rùng mình lại mở…
Họ gánh muôn sặc sỡ
Đi êm ru sang phía tờ mờ.
Cuộc ly khai rười rượi
Đi thôi
mi không còn chịu đựng nổi
sự nhốn nháo của mưa rào
Đi về phía tháp chuông vươn cao
một mũi khoan khoan thấu vào vô tận
và thanh âm của đồng thau sẽ ngân
thay cho lời vĩnh quyết
Mưa rào mang trái tim quỷ quyệt
đi thôi
đừng tái mặt ngại ngần
tạp nhạp mãi mãi làm đau mi
dù mãi mãi nước rơi vô ý
Đi để sửa sang ký ức
như tấm gương sửa lại căn phòng
nhảy cách quãng qua những mùa hư hỏng
như sỏi thia lia trên mặt sông
mỗi điểm chạm nổ một viên trái phá
Và mi nghe bước chân mi rời xa
chính mi
những hồi chuông
buông
Không chạm tới cuộc đời
Người mộng du đứng lại giữa trời
đứng trên mọi giấc ngủ
nắng rền trong trái cam
người mộng du đi tìm nắng
Ở cái chỗ trăng đánh rơi ánh sáng
thân thể ngân lên một nốt son
người mộng du kiếm tìm thân thể
nó lạc trong những khoảng lặng mê hồn
Khoảng lặng đắp chiếu hoa ven quốc lộ
ngác ngơ như thuyền úp ven bờ
người mộng du vượt biển bằng hơi thở
mái chèo khua những ngón tay đa tình
Dưới lá cờ soải rộng hơn bình minh
kẻ cán đích một đời phải ngủ
người mộng du không chạm tới cuộc đời
Không mộng du mãi mãi ngước lên trời.
Điện thoại cô đơn
A lô, mưa rào đấy phải không
hãy mau đến vườn nhà số Bốn
có một cây sắp gục ngã rồi
A lô, xin cho hỏi
đây có phải trạm dừng mùa thu
mình muốn gặp lại vầng mây cũ…
Đã đi về phương ấy rồi sao?
vâng…mình sẽ đuổi tới cùng
A lô, a lô màu trắng bức tường
tao biết mày đang nghe bên kia, chớ giả vờ nín thinh như vậy
không đền ngay tao bôi xóa đời mày
khi ấy đừng lèo nhèo xin xỏ
A lô nếu mi phải là mèo
thì hãy kêu tặng ta một tiếng
chiều ở đây yên ắng quá chừng
Em muốn một chiếc cầu vồng
a lô, a lô có trò chuyện được không
xin lỗi nhé, lại quên lần nữa
A lô cho gặp lửa
thế ạ, chắc lộn số mất rồi
nhưng đây có phải không chín không và đuôi là tám mốt?
Chính xác ư
sao lạnh lẽo thế này…
A lô
đúng anh là người vừa mới chết trưa nay
thì hãy thở một hơi thật nhẹ…
Nghe thấy rồi
cảm ơn.
Sửa nhà
Gạch au đỏ, xi xám, và kẽm bạc
rầm rập bám nhau chuyển lên cao
lòng hàng xóm thoắt trở lạnh cồn cào
dăm ba lời ngoài xa ì xẹo
Từ ống nhựa mưa đột ngột xỏa ra
xẻng nhào lộn những trập trùng phận cát
giữa mê trận ầm vang thét lác
thợ hồ thô như vỏ xà cừ khô
thợ hàn đứng huy hoàng trong chớp lóe
vòm họng ai xổng một câu vọng cổ
len lỏi theo từng mạch vữa ướt nhòe
bàn xoa lượn những vòng đua chênh chếch
Thời gian ấy mặt vợ con méo xệch
y như lá bạt nghiêng theo chiều gió
Thế nhưng kìa, một căn phòng nhỏ
thật nhỏ thôi, đang hiện dần dà
sẽ đầy ắp những riêng tư vô tận
Sau ngập ngụa bụi bay rèm cuốn
có một người nhìn xuống phố thênh thênh.
(Theo Thơ Hiện Thời Plus)
