(Vanchuongphuongnam.vn) – Một buổi sáng mùa thu trên quãng đường Điện Biên Phủ – Sài Gòn, có một người khách lết thếch đi bộ về phía trung tâm thành phố. Qua lăng kính khách quan cung cách ăn mặc của vị này khá lịch lãm. Ngoại trừ vạt áo sau lưng bung ra và chiếc cà-vạt phía trước thòng xuống trễ tràng. Các lỗi này đều xuất hiện sau cú va quẹt xe máy cách đó chừng vài phút. Nhưng rất tiếc ông không thể dừng lại để sửa chữa chỉn chu được. Bởi cuộc họp sáng nay quan trọng hơn bản thân ông rất nhiều vì nó thuộc phạm trù khoa học vĩ mô cấp nhà nước. Đó là nền tảng kinh tế trí thức thành phố trong sự nghiệp Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước.
Ông vội vàng bước đi nhưng không hề biết sau lưng mình có thằng bé đánh giày âm thầm chạy theo. Rồi như bắt được tín hiệu của sự thần giao cách cảm khiến ông dừng lại quan sát.
Ảnh minh họa.
– Cậu chạy theo tôi làm gì? Hiện tại tôi chưa có nhu cầu đánh giày hay đọc báo hoặc mua bán thứ gì đó đại loại.
– Vâng thưa ông cháu chạy theo ông để xin một lời cảm ơn. Bởi lúc nãy chính cháu là người đã đỡ ông đứng dậy sau cú va quẹt xe máy sém chết người kia.
– Ồ một lời cảm ơn đáng xá gì mà cậu phải hạ mình xin xỏ như thế. Thôi được tôi chân thành cảm ơn cậu. Cậu hãy dừng lại đây và đừng chạy theo tôi nữa mệt lắm!
Nói xong người khách tiếp tục cất bước. Thằng bé đánh giày vẫn kiên trì bám theo ông như hình với bóng. Hai người vừa đến ngã tư đúng lúc đèn đỏ bật lên nên họ cùng dừng lại. Mà ai lại chẳng thế ngoại trừ khách ở quê ra chưa quen luật lệ giao thông đô thị mới chạy luôn mà thôi!
Ông khách tỏ ra khó chịu.
– Hình như tôi với cậu cùng đồng hành về một hướng. Tại sao chúng ta không kết bạn tâm giao nhỉ?
– Vâng thưa ông thoạt nhìn thì đúng y như vậy nhưng đi sâu vào nội dung bên trong quả thật chúng ta mỗi người có một con đường riêng để hướng đến. Ông là người có học còn cháu ít học thậm chí học rất dốt nên dân gian đánh đồng gọi luôn là đồ vô học. Vạn bất đắc dĩ chúng ta mới gặp nhau rồi cùng đi chung với nhau trên một quãng đường. Mà theo cháu cũng không quá xa cũng không quá gần để cháu trả lại ông chiếc điện thoại bị đánh rơi lúc xảy ra tai nạn.
– Vậy tôi xin cảm ơn cậu đã trả lại vật bất ly thân này cho tôi. Bởi không có nó chúng ta tốn rất nhiều thời gian để gặp gỡ tiếp xúc với mọi người. Mất luôn cơ hội làm ăn vì không thể kết nối với thế giới bên ngoài. Chưa kể điện thoại thông minh có khả năng thông minh hơn con người.
Cuộc trao đổi diễn ra chóng vánh rồi hai người tạm thời chia tay bất chấp thời gian miễn cưỡng trôi qua lừng khừng. Ông khách theo đuổi hành trình dang dở của mình hướng thẳng về phía hội nghị Nền tảng kinh tế trí thức thành phố diễn ra chừng vài phút nữa. Tại đây ông sẽ trình bày bảng tham luận nói về đội ngũ trí thức vỉa hè. Trong đó ông mạnh dạn đề cập đến ngôn ngữ giao tiếp cách hành xử thái độ chấp hành luật lệ của một số thành phần như bán hàng rong chạy xe ôm phát tờ rơi. Dĩ nhiên có cả thằng bé đánh giày này nữa.
Nghĩ thế nên ông quay lại xem xem đối tượng của mình nó đang ở đâu trong cái thành phố mười triệu dân lúc nào cũng xoắn xuýt vào nhau như gà mắc tóc thế này. À nó đây rồi!
– Cậu chạy theo tôi để đòi tiền công hả?
– Thưa ông ngược lại là khác cháu chạy theo ông để trả lại tiền.
– Tiền gì? Tại sao cậu phải trả lại cho tôi!
– Tiền trong chiếc ví bị văng ra lề đường lúc ông bị ngã xe đấy.
– Ra thế. Dầu gì tôi cũng là người mắc nợ cậu. Tôi xin tỏ chút lòng thành gửi cậu 20.000 đồng để gọi là tưởng thưởng công trạng.
– Ồ không. Nếu ông có lòng tốt như thế cháu chỉ xin lấy đúng phần công của mình bỏ ra từ sáng đến giờ 40.000 đồng. Tương xứng với số tiền đánh 4 đôi giày chứ không nhận tiền thưởng 20.000 đồng giá trị chỉ bằng 1 tô bún thì bõ bèn gì?
– Vậy tôi xin lỗi cậu. Người công dân đầu tiên của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam biết phủ nhận bệnh hình thức. Cậu rất xứng đáng trở thành một thành phần tri thức kinh tế xã hội kiểu mới. Xin phép cho tôi được boa thêm cậu 10.000 đồng nữa. Vị chi là 50.000 đồng gọi chung là tiền ngưỡng mộ thần tượng. Tuy ít nhưng vô giá!
Đưa tiền cho thằng bé đánh giày xong ông ung dung tiến về phía trước nhưng không quên cái gật đầu chào nó với nụ cười hãnh diện băng qua đôi môi thuốc lá đen sì. Song vừa đi được một đoạn bỗng thằng bé níu áo ông lại. Ông bực mình quát.
– Tôi nhớ là đã thanh toán hết mọi khoản tiền cho cậu rồi kể cả tiền công tiền thưởng tiền ngưỡng mộ. Cậu xem xem có ai lịch sự và hào phóng như tôi không? Hà cớ gì cậu bám theo tôi mãi thế! Cậu có biết cuộc họp sắp tới nó quan trọng nhường nào không? Vì trí thức là một thành phần kinh tế siêu lợi nhuận. Không có trí thức chúng ta không thể đủ ăn chứ chưa nói đến làm giàu. Huống gì sánh vai với các cường quốc năm châu bốn bể như Bác Hồ kính yêu đã dặn!
– Vâng thưa ông cháu chỉ học mới hết lớp ba trường làng lại không may sinh ra trong một gia đình nghèo kiết xác nên phải vào đời kiếm sống bằng nghề đánh giày làm sao hiểu được điều thánh nhân chỉ dạy. Cháu chỉ biết chạy theo ông để trả lại cái mớ trí thức lổn nhổn lan nhan ấy cho ông mà thôi.
– Cậu bị điên à! Trí thức hay tri thức là tài sản phẳng phiu trầm tích bên trong con người. Tài sản ấy bao gồm cả sự hiểu biết thông thái trong mọi lĩnh vực lẫn tường minh mọi triết lý nhân sinh. Một thằng bé đánh giày lộc cộc như cậu làm sao hiểu hết. Trí thức của tôi chỉ có tôi mới biết nó quan trọng như thế nào? Nó hữu dụng ra làm sao? Cậu làm gì có được nó mà đòi trả lại hả?
– Vâng thưa ông. Ông nói chí phải trí thức của ông nó nằm nguyên trên tấm cạc – vi – rít bị văng ra lúc đụng xe. Trên đó có ghi cụ thể học hàm học vị. Ông chính là Tiến sĩ khoa học Nguyễn Văn Thành – Chuyên viên kinh tế – Trưởng ban Quản lý dự án – Kiêm nhà thơ. Vậy ông không thuộc thành phần trí thức xã hội chẳng lẽ lại là phường lưu manh?
Nghe đến đây ông khách sững người giở cặp mắt kính cận thị dày trục ra nhìn chằm chặp vào thằng bé đánh giày lem luốc. Đồng thời đưa tay giật mạnh tấm danh thiếp nhàu bấn. Miệng lầm bầm.
– Thôi được trí thức hay lưu manh hoặc lưu manh giả danh trí thức cũng thế đều là con người cả. Đưa đây cho ông rồi cút xéo đi cho ông nhờ. Rách việc!
Nói xong ông hầm hầm quay gót bước đi một hơi không thèm ngó lại. Song trong đầu vẫn mừng thầm suy nghĩ cái hạn cuối cùng của mình sáng nay đã chấm dứt. Chắc chắn thằng bé sẽ bỏ cuộc và dứt khoát không chạy theo ông nữa. Ông nhìn đồng hồ còn đúng 5 phút mới bắt đầu hội nghị nên ung dung dừng vuốt lại mái tóc siết cà-vạt sửa thắt lưng. Trong lúc đang loay hoay làm đẹp thì thằng bé đánh giày lao đến như một bóng ma kinh hoàng. Ông giật mình lùi lại rồi bất ngờ quỳ sụp xuống chắp hai tay trước ngực đầu cúi sát mặt đất miệng bấp búng.
– Tôi lạy cậu. Xin cậu hãy tha cho tôi. Hãy để yên cho tôi được đến hội nghị báo cáo nốt cái tham luận này trước khi về hưu. Hơn ba mươi năm làm một nhân tố trí thức thành phố tôi chưa hề cầu xin bất cứ ai bất luận điều gì. Mong cậu thông cảm đừng đuổi theo tôi nữa!
– Vâng thưa ông nhân đây cháu cũng xin phép được gặp ông một lần cuối cùng này nữa thôi rồi đường ai nấy đi. Một thằng bé đánh giày hạ đẳng như cháu được diện kiến một bậc trí thức thành phố thanh cao như ông quả thật là niềm vinh dự lớn lao. Đời này kiếp này cháu không dám quên đâu ạ!
– Vậy cậu có nguyện vọng gì thì cứ nói mau để tôi phát biểu luôn trong hội nghị.
– Dạ không có gì. Cháu gặp ông lần này để trả lại tấm thẻ cho ông.
Thoáng thấy tấm thẻ đỏ đỏ ông thất thần phân bua.
– Trời. Tấm thẻ đỏ đó không phải của tôi. Nhất định không phải. Cậu vớ nhầm của ai rồi đấy hãy đem trả lại cho họ đi. Tôi không phải là Đảng viên!
Và ông đứng phắt dậy xô thằng bé ngã sấp xuống mặt đường rồi co giò chạy thục mạng về hướng hội nghị Nền tảng kinh tế tri thức thành phố sẽ diễn ra trong chốc lát. Ông bỏ mặc thằng bé đang ráng gân cổ kêu ông đứng lại.
– Ông trí thức ơi. Đây là tấm thẻ gửi xe máy của ông chứ không phải thẻ đảng viên như ông suy đoán chủ quan. Ông nhầm rồi hãy quay lại lấy đi kẻo mất xe đó!
Đứng kêu một chặp song cảm thấy không có hy vọng gì. Thằng bé đánh giày đành lòng quay lại bãi giữ xe. Nơi có hàng trăm chiếc xe máy chính chủ trừ một chiếc của ông trí thức kia chẳng biết thuộc về ai? Bất giác nó dừng lại buộc miệng.
– Chẳng lẽ chiếc xe này thuộc về thằng đánh giày. Nếu thằng đánh giày này còn chút tự trọng thì thằng mất dạy. Thằng cơ hội. Thằng ngáo đá dễ gì chúng nó bỏ qua. Mở treo miệng mèo mà ông tiến sĩ. Đúng là rách việc thật!
B.Đ.M
