Gỏi chuối cây cá tràu, lươn đồng… Tạp bút của Võ Văn Thọ

1120

(Vanchuongphuongnam.vn) – Hồi còn tuổi thơ, ở quê nhà cứ đến dịp mùa gặt, hay mùa mía ép đường, có đông người làm, là nhà tôi, cũng như bà con, người dân quê xứ Quảng có dịp làm món gỏi cá tràu, hoặc lươn đồng rất ngon. Thường cánh mày râu, chiều chiều khi xong việc, gia chủ đãi món gỏi trộn này, với đôi chai rượu gạo, nút lá chuối khô, cùng hàn huyên tâm sự, chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất, để giải mỏi sau một ngày làm việc cật lực, hiệu quả.

Nhà văn Võ Văn Thọ

  1. Chuối cây xắt bóp gỏi cá lóc (tràu), lươn đồng là món ăn dân giã của người dân xứ Quảng, nhưng được rất nhiều người ưa chuộng. Món ăn có mặt quanh năm bốn mùa: Xuân, hạ, thu, đông trong năm. Món cây nhà, lá vườn nhưng rất đậm đà hương vị của một vùng quê vốn là khúc ruột miền Trung đầy nắng, gió.

Cách thức làm gỏi: Cá tràu, đồng bắt từ ruộng, ao, hồ hoặc cá tràu nuôi trong ao hồ tự nhiên, được người dân bắt về trống trong nước sạch vài tiếng đồng hồ. Sau đó, vớt cá ra đánh vảy sạch sẽ, mổ bụng làm sạch ruột, sau đó dùng muối hột, hay bột hòa nước và rửa sạch cho hết nhớt. Tiếp tục cho vào xoong để luộc chín, sau đó vớt cá ra, để nguội và dùng dao nhỏ lóc hết thịt ra khỏi xương. Chuẩn bị sẵn gia vị như: Hạt nem, muối bột, mì chính, nước nắm, tiêu và ớt giã nhỏ trộn đều vào thịt cá; ướp khoảng nửa tiếng đồng hồ. Tiếp tục dùng chảo phi nén với dầu phụng cho hơi vàng là bỏ nhưn cá đã ướp vào chảo, để rim nhỏ lửa, trộn đều cho nhưn quyện đều với dầu phụng và nén bốc hơi thơm lừng là được.

Chuối cây non, thường dùng là thân cây chuối hột chặt sát gốc khoảng 0,8-1m, lột bỏ bớt bẹ ngoài già, lấy phần non, dùng dao xắt mỏng, ngâm với nước pha muối, cho chuối trắng. Sau đó, rửa sạch và dùng tay vắt chuối cho hết nước, khô ráo, chuẩn bị sẵn sàng. Bỏ nhưn vào chuối trộn đều và gia thêm rau thơm thường là rau ngò, rau húng trắng (rau quế), hành lá xắt nhỏ và thêm vào một ít đậu phụng rang đã làm sạch vỏ lụa, chanh, ớt trái và tỏi kèm theo. Như vậy, là có món gỏi trộn rất ngon và hợp khẩu vị.

  1. Đối với gỏi lươn cũng làm tương tự như gỏi cá tràu, chỉ khác lươn không có vảy, nên dùng muối hột, bột hoặc tro bếp vuốt sạch nhớt, sau đó rửa sạch và luộc, khi nào thấy lươn nức thịt ra là được; sau đó vớt ra để nguội và gỡ thịt ra khỏi xương, bỏ ruột, các công đoạn khác làm như cá tràu đồng… thịt cá tràu, lươn đồng vị ngọt và dai rất phù hợp với vị chát của chuối và gia vị, thêm đậu phụng rang vừa béo, vừa thơm và anh bánh tráng gòn, làm cho người được thưởng thức món này cứ xít xoa, ăn một lần là nhớ đời, cứ muốn được ăn thêm nhiều lần khác, mà không biết chán là gì. Thường khi ăn gỏi cá tràu, lươn đồng kèm theo bánh tráng gạo đã nướng gòn bằng lửa than, càng làm cho món gỏi cá tràu thêm hấp dẫn. Gỏi cá tràu, lươn đồng rất bắt mắt, là món ăn quen thuộc, dung dị, đậm đà hương vị khó quên của người dân xứ Quảng.
  2. Hồi còn tuổi thơ, ở quê nhà cứ đến dịp mùa gặt, hay mùa mía ép đường, có đông người làm, là nhà tôi, cũng như bà con, người dân quê xứ Quảng có dịp làm món gỏi cá tràu, hoặc lươn đồng rất ngon. Thường cánh mày râu, chiều chiều khi xong việc, gia chủ đãi món gỏi trộn này, với đôi chai rượu gạo, nút lá chuối khô, cùng hàn huyên tâm sự, chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất, để giải mỏi sau một ngày làm việc cật lực, hiệu quả.

Hiện nay, món gỏi cá tràu, lươn đồng đã thành đặc sản nơi phố thị, là món ăn của những vị thượng khách trên bàn nhậu, cũng như người lao động. Vì đây là món ăn sạch, dân giã, không có hóa chất độc hại.

Ngoài ra, cá tràu, lươn đồng còn được người dân Quảng chế biến thành các món ngon khác như: Mì, miến, cháo từ cá tràu, lươn đồng cũng rất hấp dẫn, ngon miệng và bổ dưỡng…Có thể nói, món gỏi cá tràu, lươn đồng đã đi vào thơ, văn như là cái duyên tiền định: Thương nhau bắt cá tràu đồng/ Đem về làm gỏi anh bồng, anh khen/ Quê mình đôi lứa sánh duyên/ Từ ngày có gỏi ai quên sao đành/ Đôi chim ríu rít trên cành/ Thương em nuôi giấc mơ xanh ngọt ngào!….

Tháng 8.2020

Viết trong mùa Covid

V.V.T