(Vanchuongphuongnam.vn) – Thủy nghỉ học năm lớp tám. Hai năm sau cô theo Mười Tiêu sống như vợ chồng.
Nhà văn Nguyễn Trí
Thủy nghỉ học năm lớp tám. Hai năm sau cô theo Mười Tiêu sống như vợ chồng. Được một năm cô bỏ Mười Tiêu ôm con đi thuê nhà trọ. Nghĩa là mới mười sáu cô đã là mẹ đơn thân. Bà Thâm – má ruột Thủy – liền lôi con về nhà. Bà má chưa tới bốn mươi chửi con gái một trận nên hồn, chửi luôn gia đình Mười Tiêu. Lời chửi được cô bác tâu lại với Chín Ớt – anh ruột Mười Tiêu – Ớt là dân chơi thứ thiệt, từng bị tù về tội trấn lột nên cũng có chút máu mặt. Ớt đến tận nhà vợ chồng Hai Thâm xỉa mã tấu mà rằng:
- Con Thủy theo thằng Tiêu thì ông bà tìm thằng Tiêu mà tính sổ. Chửi cha má tôi là ăn mã tấu đừng than xui. Gia đình tôi đâu có cưới hỏi con Thủy nên đâu có xui gia gì với gia đình ông bà.
Thấy thằng du côn mặt mày đã hung tợn còn xâm mình rằn rện, ông và bà còn rất trẻ Hai Thâm sợ quá vội đóng cửa cổng. Nhưng Thủy không sợ, dám bỏ nhà theo tình, dám chửa đẻ khi đang vị thành niên thì sợ ai. Cô mở cổng tay lăm lăm lưỡi dao Thái lan dằn lại:
- Ê… Chín Ớt… tại mày nên thằng Tiêu đánh tao. Mày ngon thì chém đi. Không chém tao đâm lủng bụng mày à.
Nói xong cô bước lại bên Chín Ớt dương dương mặt thách thức. Ớt ta – thiệt mà nói – hù chơi cho thiên hạ biết ta từng ở tù chứ chém thì còn khuya. Thấy Thủy làm tới gã bụi đời vặt ngớ người chả biết xử lý ra làm sao. Thủy xỉa mũi dao đâm mạnh về Ớt làm hắn ta lui chân rồi quay mình bỏ chạy. Nhưng mà chạy đi đâu khi công an xã đã có mặt. Thời buổi mà con nít còn có cả ai-phôn đời mới chơi game thì một cú phôn là xong ráo. Công an lôi cả hai – Thủy và Ớt – lên ủy ban để điều tra làm rõ vụ việc.
Chưa có chi xẩy ra – ta bà luận – thì cảnh cáo sau đó, phạt hành chánh về tội phá rối trật tự trị an và, tịch thu hung khí chứ còn chi nữa. Y như rằng. Thủy quay lại nhà sau khi nộp phạt hai trăm. Chuyện nhỏ xíu chứ có chi mà bận cho nhọc xác. Đúng không? Sao lại nhỏ được. Một con bé mới mười sáu mà có con thì cái gã khốn kiếp tên Mười Tiêu kia tù chắc. Cái tội quan hệ với vị thành niên gây hậu quả rồi bỏ của chạy lấy người thì chết. Chết chắc. Vợ chồng Hai Thâm đang chịu trách nhiệm về nhân thân con Thủy phát đơn kiện thì cả nhà Mười tiêu chết luôn.
- Ông không biết cái gì thì đừng có nói nghe.
- Chuyện sờ sờ ra đó chứ có chi khó hiểu.
- Thằng Tiêu năm nay mới mười bảy thôi cha. Con Thủy với nó bồ bịch yêu đương từ năm lớp tám. Quan trọng là con Thủy bỏ nhà đi theo tiếng gọi ái tình ông hiểu không? Có cho vàng vợ chồng Hai Thâm cũng không kiện. Mười sáu mười bảy là còn trong quản lý của gia đình. Cha mẹ phải chịu trách nhiệm về mọi hành vi của con cái. Kiện cáo thì Hai Thâm mang nhục chứ được chi. Nếu kiện đương nhiên thằng Tiêu lãnh án, đồng nghĩa với con con Thủy không cha. Hiểu chưa ông cố nội? Đang cái sảy không bôi thuốc giờ nảy cái ung thì thua rồi bạn già ơi. Đúng là “Lênh đênh qua của Thần Phù, khéo tu thì nổi vụng tu thì chìm”.
- Sao lại có Thần Phù dính vô đây cha nội?
– Nhà của Hai Thâm to hơn Hồ Ba Bể và cửa thì ác đạn hơn Thần Phù nhiều cha ơi.
- ???
Năm nay bà Hai Thâm ba mươi chín nhưng con trai lớn hai mươi ba tuổi. Nghĩa là bà má nầy cũng đẻ năm mười sáu. Hồi nhỏ Thúy – tên khai sanh của bà Thâm bây giờ – thường theo bà ngoại đi vân du ở mấy cái sòng tứ sắc dành cho mấy bà hết tuổi lao động. Thúy bắt và xếp bài cho ngoại. Lúc ngoại mỏi lưng thì nhào vô đánh thế. Thâm cũng y một khuôn. Thâm-Thúy quyến luyến nhau từ thuở hỷ mủi chưa sạch. Hai bà già thấy vậy bèn bắt tay nhau làm sui gia cấp ông bà ngoại. Thuở ấy câu “áo mặc sao qua khỏi đầu” còn đắt nên, cha má của Thúy và Thâm chắc lưỡi mà rằng, thôi thì bà ngoại đặt đâu cháu ngoại ngồi đó. Cưới nhau xong hai đứa mười sáu tuổi biết làm cái giống chi ngoại trừ sòng. Thậm chí Thúy suýt đẻ rớt ở chiếu tứ sắc nữa đó:
- Thiệt vậy ha? – người nghe hỏi.
- Nói láo cho bà bắn lủng bụng.
Vợ chồng Hai Thâm có hai trai và bốn gái. Nhà hai trăm mét vuông một trệt một lầu đề huề lắm. Phòng khách có hòn giả sơn và hộp kiếng nuôi cá kiểng to chà bá lửa. Hai Thâm chơi luôn Kim Long Quá Bối chứ cá La Hán là chuyện nhỏ. Vụ giả sơn và hộp kiếng nuôi cá là tác phẩm của thằng con lớn. Thằng nầy tên Hùng. Sau hai mươi bốn tháng cai nghiện nó về đời với cái nghề đục đẽo đá cho ra tượng. Nó không bị cái chết trắng lôi đi vì mới hít chứ chưa choác. Hai năm trong cai nghiện dạy nghề, khổ quá nên ông con tu chí làm lại đời. Lâu lâu có sọc dưa một cái lấy hên chứ không chơi thường:
- Mẹ cha ơi… ma túy mà chơi cái lấy hên…
- Dân chơi mà… mưa rơi đâu nghĩa địa gì.
- Sao nói tu chí làm lại?
- Nó nói vậy mình nghe vậy. Tin hay không thì tùy.
Thằng con Út thì nghỉ học năm lớp bốn. Nó giống mấy con chị là xong tiểu học mà không con nào đọc nổi bản cửu chương. Vậy mà lên được lớp sáu mới là hay. Ngoại trừ Thủy đến được lớp tám còn mấy con chị chưa thi kỳ một lớp sáu là hồ biến. May mà con gái nhà Hai Thâm đứa nào cũng nhan sắc hơn người. Chúng lần lượt lên xe hoa về nhà chồng khi đủ tuổi đăng ký kết hôn. Sau đó chúng lại lần lượt ôm con về với mẹ vì vớ trúng chồng không trời ơi cũng đất hỡi. Bà ngoại rất trẻ là Thúy, chăm cháu để mẹ chúng đi làm. Tháng mỗi đứa cho ngoại hai triệu. Ba đứa là sáu triệu. Nên chi Thủy ẳm con về nhà cũng chả sao.
Thủy cũng chung cho mẹ một tháng hai triệu như các chị.
Cô làm chi?
Thủy không thể theo máy bà chị vào công ty vì chưa đủ tuổi. Công việc có tên là thời vụ thì năm nắng năm mưa, sáng làm chiều nghỉ. Mà ba cái công ty cũng không phù hợp với chị em nhà cô. Mấy cô bỏ đông sang tây như người ta đi chợ. Lý do là ở những công ty bọn cũ thấy mới là ra cái vẻ đàn chị đàn anh thấy mà ghét, đã thế, con hay thằng tổ trưởng, chuyền trưởng còn yêu sách nầy nọ. Không đáp ứng bị khó dễ liền. Thảo – cô chị trên Thủy đúng một giọt máu – đã hơn một lần cùng bè bạn chận một công nhân cùng xưởng cho một trận nên hồn về cái tội láo. Bị đuổi việc Thảo liền theo Thủy đi làm.
Thủy làm chi mà dẫn chị đi theo?
Cô làm chi mặc kệ cô mắc chi mà hỏi cho rối việc. Ba quân ở cái xóm được mệnh danh là “ổ ăn mày” cũng bày đặt rượu chè trai gái hút sách bảo rằng, chị em Thảo Thủy làm cái nghề rót bia và cầm mi cờ rô cho khách hát trong mấy quán ka ra là ô kê. Hát xong, bia bọt xong có đi nhà nghỉ hay không thì hỏi chị em nó là biết liền. Nói xong ba quân thiên hạ còn bày đặt hô hố cười. Đúng là rách việc. Kẻ có chút hiểu biết nói rằng:
- Bà nội mẹ nó cái cuộc đời… thời buổi in tờ nét nầy người mẫu, hoa hậu, á hậu còn giàu sụ nhờ vốn tự có. Quan cách bỏ tiền mua bằng cấp cố chen vô giai tầng lành đạo để hối lộ – và – hối lộ từ trên xuống thấp. Ngay cả trong giáo dục ở cái tỉnh nào đó trên cao nguyên còn chung cả ngoài trăm triệu mới có được cái hợp đồng – và – trong mấy cái công ty mà chủ cả nước ngoài hay nước mình muốn yên ổn phải, cúi đầu chịu mắng và chấp nhận bị ăn cướp cơm chim. Tao đây đã từng nên rất biết. Nào là bữa cơm bị ăn chận, nào là đến kỳ lương phải o bế tổ trưởng, chuyền trưởng bằng cách mời đi nhậu. Đầy tháng thôi nôi con cháu của chúng nó phải hùn tiền đi chí ít cũng dây chuyền cà rá… trụ được chỉ những anh em cùng cảnh nghèo ở các miền hội tụ. Xứ Miền Đông của mình thì còn khuya. Đẹp gái như bốn chị em Thảo Thủy thì chớ có hòng nó luồn cúi.
Vậy thì chị em nhà Thảo Thủy làm chi? Làm chi cũng chẳng làm chi. Nếu có làm gì cũng chăng làm sao. Quan trọng đồng tiền làm ra không bẩn là được rồi. Bốn chị em lên xe bốn chỗ đi làm, về trên sáu chỗ thì thua chi bà hoàng xứ nghìn một đêm lẻ. Bà ngoại Hai Thâm tha hồ ngồi sòng điều binh khiển tướng. Chỉ vì vụ ngồi sòng mà gã chồng tên Thâm khóc ra tiếng Ả rập bởi một ngày kia con Kim Long Quá Bối bị chết. Con cá vài chục triệu bạc mà phải đem chôn chứ chả dám ăn thì có đau lòng không? Đem cho cũng không ai dám rớ vì thiên hạ tin rằng cá rồng thì vua mới dám chứ thứ dân ăn vô có mà xui tận mạng. Họ tin mù quáng kiểu mèo đến nhà thì khó chó đến nhà thì sang. Chả là bà ngoại giao nhà cho bầy cháu còn mình ra hàng xóm đậu vài chến cho vui. Ông ngoại thì vào rẫy thăm ông bà cố đang bịnh. Hộp cá kiểng có cái nút dưới đáy để xả khi thay nước. Cái nút từ trong nút ra vậy mà thằng cu năm tuổi, con cô chị lớn dùng tuốc nơ vít đẩy sao đó mà tuột vô trong. Nước chảy ra và bầy trẻ tha hồ… tắm. Hết nước con cá chết phải rồi. Nhìn cha than khóc vì tiếc con cá thì ít mà tiếc của thì nhiều. Bốn chị em bèn chung mỗi đứa năm triệu gọi là bù lỗ.
Chớ chị em nhà nầy làm cái chi mà nhiều tiền vậy kìa?
Bà ngoại Hai Thâm chăm bầy cháu nầy khỏe re. Má của chúng mua cho mỗi đứa một di động đời mới keng xà beng. Cái di động và trò chơi của nó hay lắm cô bác ơi. Nó khiến cho bọn trẻ mê tít thò lò mũi xanh. Thiệt đó. Cứ nhìn con trai cô Thủy thì biết, mới thôi nôi mà nó chăm bẳm vô trò chơi mặc kệ má và bạn bè cùng mấy dì một hai ba… dzô. Mừng thôi nôi con trai không dzô đâu có được. Cứ thế mấy đứa cháu ngoại Hai Thâm lớn lên trong tình yêu ai-phôn đời mới. Ba cô lớn độc thân riết cũng chán họ thêm bước nữa. Nhan sắc muôn đời năm bờ oan. Ba cô gá trúng ba anh người nước ngoài đẹp như mơ. Một anh Chái-nà tậu cho chị Ba một căn nhà ba trăm triệu sửa sang thêm trăm là bốn. Anh tậu cho chị một SH ngoài trăm nữa. Chị liền đẻ cho anh một bé gái đẹp như Chương Tử Di. Ba quân trong xóm “mã ăn mày” chắc lưỡi mà rằng:
- Con Hai Trâm mà đẻ con trai thì xe hơi còn có nói gì SH.
Chị Tư Thanh thì một anh hàn quốc đẹp trai như Jang Đông Gun và chị Thảo là một anh Đài. Bá quan nói gia đình Hai Thâm đúng là một tổ hiệp chủng. Thủy thì sao?
Năm hai mươi bảy cô phát thiệp mời đám cưới.
***
Chồng Thủy là Bằng chủ một taxi trả góp. Anh mua một chiếc bốn chỗ trả trước hai trăm triệu. Số còn lại là ba trăm sẽ thanh toán trong năm năm. Anh mua lô gô của một hãng taxi tháng chung ba triệu. Ngày Bằng kiếm dăm bảy trăm một triệu là thường, có khi hơn. Trên đường đưa rước khách anh gặp Thủy và thiệt lòng thiệt dạ yêu nàng. Nàng cũng yêu lại anh và cả hai nên một cặp mà trời sanh cũng không sánh nỗi. Thiệt đó. Nguyên nhân là vầy:
- Bố già – Bằng nói với tôi – con cưới vợ.
- Chúc mừng mày – Bằng gọi tôi bằng bố bởi nó là bạn thân với con trai tôi – Con nào vậy?
Bằng trầm ngâm một lúc lâu rồi nói lên cái tên mà cả cái xóm được mệnh danh “mả ăn mày” giật mình. Thủy. Bằng hỏi:
- Được không bố?
- Sao không – tôi nhấn mạnh – mày lấy một con người chứ có phải thằn lằn cắc ké chi mà không được. Quan trọng là hai đứa mày có yêu nhau không, hay là ba bảy hai mốt rồi đường ai nấy đi.
Bằng thân với con trai tôi từ trại giam X thân ra. Thôi thì ai cũng một núi quá khứ và thiếu cha chi giang hồ gặp tứ chiếng mà nên cả ông lẫn bà. Bằng và Thủy đâu có ngoại lệ nếu biết mình biết ta biết nhường nhau tí chút. Ai chứ tù thì nhịn luôn chứ nhường là đồ bỏ. Bằng quý tôi như cha bởi trong khi cứu con trai thoát cái chết trắng sẵn tay tôi cứu luôn nó:
- Bằng à – tôi nói – vì mày nên cha má mày chếtvì thế chị em nhà mày không ngó. Thôi thì chết không được thì phải sống tốt. Tao khuyên mày đi uống Méthadole như con tao thì còn có cơ may làm lại đời.
Thấy em trai vừa cai nghiện tại nhà vừa theo con tôi làm thợ, chị em nhà Bằng thương tình gom cho mớ tiền để mua góp cái xe. Vậy mà chuyện nó quen cô Thủy mãi đến ngày cưới mới cho cả nhà tôi cái thiệp. Con trai tôi còn không biết nói chi tôi. Nhưng mà không trách nó được bởi gia đình hợp chủng Hai Thâm ai cũng kiêng. Tôi biết Bằng ngại nên:
- Với tao – tôi nói – tất cả đều là người. Đã là người thì ai cũng như ai. Ai cũng ăn bằng miệng và đi ngoài bằng hậu môn. Và trong bụng ai cũng thối hoắc.
Về Thủy, Bằng kể rằng nó đưa cô đến nhà nghỉ X trên thị trấn. Cô vào phòng nó ngồi chờ trong một quán cà phê. Ồn ỉ xẩy ra ngay cửa nhà nghỉ bởi khách ăn xong mà không trả tiền. Đã vậy khách còn du côn xáng bạt tai vô mặt hoa da phấn. Máu bụi đời nổi lên Bằng bèn phang cho thằng kia một trận nên hồn. Du côn bèn a-lô gọi đồng bọn đến. Đang trên dàn giáo con trai tôi cũng ù đến cứu trợ bạn thân. Hai thằng cởi áo giơ cái lưng đầy thẹo một thời chém mướn bị giang hồ chém lại. Chúng hãi quá bèn rút lui sau khi kết tình huynh đệ và trả tiền ăn bánh cho ngọc nữ Thủy. Vậy nên Thủy cám cái nghĩa bất bằng không tha bằng cách gật đầu làm vợ Bằng.
Nhờ vậy nên tôi biết thế nào là nghề chơi cũng lắm công phu, làng chơi ta phải biết cho đủ điều. Thời a móc ngoéo ruộng lên đời nầy làm tôi thực sự kinh ngạc. Khách muốn ăn bánh chỉ việc làm một thao tác trên điện thoại là có ngay món ngon vừa khẩu vị và hợp túi tiền. Từ ba đến năm trăm một triệu hai triệu cho đến bốn triệu một lần bay đều có hết. Tên tuổi số điện thoại của vài chục hoa hòe hoa sói ngay trong trấn X và, thích ai bạn gọi cho người ấy. Thủy và chị em cô từng là thành viên của trang Wep đen đúa nầy trước khi lấy chồng. Bằng nói:
- Muốn hình ảnh và tên tuổi của mình lên trang thì phải mua bố ạ.
- Mua? Có kẻ bán à?
- Vâng.
- Đắt không?
- Tùy vào giá mua bán của hoa và khách. Một lần bay ba trăm thì ba triệu một tháng. Bốn trăm thì bốn triệu. Triệu đi lên thì hiếm hoi nên ăn chia chỉ chủ trang Wep và hoa mới biết.
Một tháng mà đóng thuế thân vài ba triệu thì – nghề chơi – làm ăn cũng được gớm. Tôi hỏi:
- Công khai trên mạng vậy mà bài trừ tệ nạn không triệt à?
- Làm sao triệt được bố. Một cú phone khách được hẹn đến nhà nghỉ hay khách sạn nào đó. Gái đến sau thì ai biết đâu mà lần.
- Không đánh sập được trang mạng à? Nghe nói an ninh mạng giỏi lắm mà.
- Sập cái này chúng gầy cái khác. Như con rắn trăm đầu vậy, đập đầu nầy mọc đầu khác.
Đành chịu chứ sao. May mà vì tình yêu nên chục năm trong phong trần Thủy vẫn còn có một chỗ để “Rằng trăm năm cũng từ đây. Của tin gọi một chút này làm ghi”.
Hôm ấy hai đứa ghé tôi gửi thằng cu mười một tuổi con của Thủy và Mười Tiêu. Thằng nhỏ tên Hiếu đang học cùng khối lớp với cháu nội tôi. Sau đám cưới Bằng và Thủy làm một cái trăng mật lưu kỷ niệm. Tôi đang kèm toán và anh văn cho thằng cháu nên Hiếu đến để học chung cho vui.
Và đúng là vui thiệt.
***
Thoạt tiên tôi vô cùng kinh ngạc khi Hiếu không biết một chút gì về cái đang học. Ngay cả số học cơ bản còn lơ ngơ nói chi lũy thừa hay số mũ. Nó trơ mắt ngồi nghe tôi giảng giải về bội chung nhỏ nhất và ước chúng lớn nhất trong toán lớp sáu. Trong hai tuần bố dượng và mẹ thằng cu đi trăng mật muộn, tôi lui kiến thức riêng về toán cho ông con và ông đứng lại ở ngưỡng lớp ba. Lớp ba mà ngồi lớp sáu thì thầy cô làm sao dạy và trò lấy cái gì mà học hả trời? Giải lao mười phút thì Hiếu vùi mắt vô trò chơi trong ai-phôn đời mới. Mắt nó sáng lên khi dõi theo những cuộc bắn phá trong máy, ngược với cái lờ đờ đầy mỏi mệt và ngáp vặt khi học.
Tôi nhìn và thương cho Hiếu quá. Nó được sinh ra nhưng lớn lên trong cái bể trầm luân có cái hồ Ba Bể và cái cửa Thần Phù đầy sóng gió. Cha má nó đến với nhau vì cảm tính và bản năng chứ yêu là cái chi còn chưa biết. Bà ngoại nuôi cháu hết cháo hộp rồi cơm hộp và, ru bằng ai-phone thì nó ra rô-bốt phải rồi. Rô bốt cũng đi học và kém quá nên thầy cô giáo yêu cầu cha mẹ nếu, không kèm được thì cho học thêm. Thủy có tiền – nhiều tiền – một tháng vài ba trăm thêm bớt với cô nào có ra chi. Và đã thêm thì thi lại cũng lên lớp.
Cái cửa Thần Phù mà Hiếu đang qua có tu cũng chìm. Ai có kế sách gì giúp Hiếu không? Tôi thì thua rồi. Thua một trăm phần trăm. Thấy tôi lắc đầu giơ tay chào, Bằng và Thủy cùng méo mặt. Riêng Thủy thì héo queo như xoài non chín ép. Cặp đôi rỗ rá cạp lại đang ăn rất nên làm rất ra. Tiền nhiều mà làm chi khi con cái như vầy? Trước sau cu con sẽ nối gót ông cha hư hỏng của nó. Biết làm sao bây giờ chú Năm ơi – Thuỷ than thở.
- Thì kèm cho siết vô, cấm nó đụng đến cái di động. – Bã xã tôi nói.
- Không có di động nó sống không nổi bà ơi. Tôi thua.
Nhưng bà xã rủ rỉ vào tai tôi:
- Con Thủy cỡ nào mà còn làm lại được huống chi thằng Hiếu như cháu nội mình. Ông không nghe câu “mười năm trồng cây nhưng trăm năm trồng người” à. Già đời như con Thủy thì tự ý thức đúng sai, non tơ thì người lớn uốn lại. Cha mẹ không dạy được chứ người dưng thì dạy tốt.
Tôi bàn với Bằng Thủy rằng, phải chấp nhận cho cu Hiếu dừng mọi thức của kiến thức lớp sáu lại. Phải bỏ đứt một năm để làm lại hai môn toán và văn cho cu con. Bằng phải viết đơn và đich thân gặp ban giám hiệu xin cho Hiếu nghỉ một học kỳ vì… có sao Bằng nói vậy. Nếu ôn học kỳ một mà không xong thì xin nghỉ tiếp kỳ hai…
Làm lại cho Hiếu từ chữ viết. Chữ của nó như cua bò sáng trăng. Toán lớp ba không cứng thì làm sao giải được toán lớp bốn. Hai tiếng làm toán, nếu đúng thì cho mày chơi game nửa tiếng, không đúng thì nghe giảng và làm lại. Văn thì thằng cháu nội và Hiếu phải đọc lớn mỗi đứa một chương khi “Dế mèn phiêu lưu ký” của Tô Hoài, khi “Quê nội” của Võ Quảng, “Lũ chúng tôi” của Hoàng Văn Bổn… Rồi “bầu trời trong quả trứng” của Xuân Quỳnh vân vân và vân vân. Hiếu rất thích bài “hôm nay trời nắng chang chang, mèo con đi học chẳng mang chút gì, chỉ mang một cây bút chì, và mang một mẫu bánh mì con con” của Phan Thị Vàng Anh. Thơ truyện hay có làm Hiếu thích thú nhưng vẫn không qua game trong di động. Nhưng Hiếu rất thông minh. Chín tháng. Đúng chín tháng nó đã thông thạo chu vi thể tích và xung quanh của một hình hộp chữ nhật hay hình vuông chỉ sau một lần giảng. Hiếu viết có đầu có đuôi có khúc giữa một bài văn tả cảnh hay tả tình đọc cũng tốt. Nghĩa là hoàn tất chương trình cho ba năm học từ lớp ba đến lớp năm, tuy chỉ hai môn văn và toán, nhưng vậy cũng là một thành công cực lớn. Hiểu và giải được nhưng cái trước đây mù mịt đã làm Hiếu thích thú với sự học hơn.
Tất nhiên Hiếu phải học lại năm lớp sáu. Bà má tên Thủy ôm cái bụng vượt mặt đến nói với tôi kèm cho Hiếu chương trình lớp sáu ba tháng hè. Tôi bảo:
- Hè là nghỉ, không học chi sất. Chơi quá còn chán huống chi học.
Bà xã tôi nó đúng. Tầm như Thủy mà còn làm lại và làm lại tốt nói chi Hiếu. Mười năm trồng cây nhưng trăm năm trồng người. Khó. Nhưng voi trên rừng người ta còn thần phục được huống chi con người. Cái cửa Thần Phù tuy khó nhưng, không qua chứ đã quyết là qua tốt.
Thực vậy.
Nguyễn Trí
