Lễ phát động Cuộc vận động Sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi và trao Giải thưởng Tác giả trẻ lần thứ nhất năm 2021 do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức vừa diễn ra tại Hà Nội ngày 09/01/2022. Nhà thơ Trần Đăng Khoa – Phó Chủ tịch Hội đã có bài phát biểu về cuộc vận động viết cho thiếu nhi. Trân trọng giới thiệu bài viết của ông.
Nhà thơ Trần Đăng Khoa – Phó Chủ tịch Hội Nhà văn VN phát biểu về Cuộc vận động Sáng tác văn học về đề tài thiếu nhi.
Hôm nay là một ngày rất có ý nghĩa, Hội Nhà văn Việt Nam phát động một cuộc vận động lớn, thời gian 5 năm, sáng tác văn chương cho thiếu nhi.
Từ khi được thành lập, Hội Nhà văn Việt Nam luôn coi trọng vấn đề này và bao giờ cũng đặt nó trong tầm tư duy có tính chiến lược về đào tạo con người mới, theo những tiêu chuẩn rất cao đẹp mà hiện nay, chúng ta hiểu là theo tiêu chí đạo đức và phẩm chất Hồ Chí Minh, trong phong trào toàn Đảng toàn dân học tập và làm theo Người. Đối với thiếu nhi, điều ấy lại càng quan trọng, vì đây là tiếp tục cuộc hành trình về tương lai, chuẩn bị cho những con người làm chủ tương lai đó, bằng các giá trị văn hóa và tâm hồn, cái cốt lõi của mọi nhân cách và tài năng Việt Nam. Bởi lẽ đó mà hôm nay, cùng với đại biểu các nhà văn Việt Nam và các em thiếu nhi, là sự hiện diện của các vị đại diện cho các Bộ Ngành Trung ương và Hà Nội, đặc biệt cảm động là sự tham dự của đồng chí Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, cho thấy cả đất nước đã quan tâm đến sáng tác văn chương và việc bồi dưỡng lực lượng trẻ bằng văn chương là như thế nào.
Chúng ta đều biết những trang văn hay, những ca khúc đẹp, những tác phẩm nghệ thuật đích thực mới nuôi dưỡng bồi đắp được tâm hồn con người, mới đưa được các em đến với cái đẹp, cái thiện. Cách đây vừa tròn 55 năm, mới 7 – 8 tuổi, tôi đã là một trong những đứa trẻ, đã được nuôi dưỡng trong nguồn năng lượng văn hóa ấy. Cho đến tận bây giờ, tôi vẫn nhớ những rung động đầu đời của tôi trước vẻ đẹp trong trẻo hồn nhiên của thơ Tố Hữu, Xuân Diệu, Huy Cận, Phạm Hổ… những trang văn tươi mát mà thấp thoáng những gợi mở suy tư của nhà văn Tô Hoài, Nguyễn Đình Thi, Đoàn Giỏi, Võ Quảng… và nhiều nhà thơ nhà văn khác mà tôi không thể kể hết các tên tuổi. Rồi thơ văn của chính các bạn cùng tuổi với tôi tập viết mà được đăng rất trân trọng trên báo Văn Nghệ, báo Phụ Nữ, đôi khi cả trên báo Nhân Dân, đặc biệt là trên báo Thiếu niên Tiền phong. Những khuyến khích đó đã có tác dụng rất tích cực cho các trang sáng tác đầu tay của các cây bút học trò. Một số trong đó, đã trở thành các nhà văn nhà thơ có sáng tác sung sức của Hội Nhà văn Việt Nam hiện nay.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chụp ảnh lưu niệm với nhà thơ Trần Đăng Khoa và các nhà văn khác tại lễ phát động.
Tuy nhiên thế, quyết định thành công cho mảng văn chương cho trẻ em vẫn là sáng tác của những người lớn, trong đó có nhiều nhà văn viết cho thiếu nhi hiện đang có mặt ở đây. Tôi hiểu viết cho trẻ em, được trẻ em đồng cảm và yêu thích là rất khó. Bố mẹ các em thường chọn sách cho các em. Vì thế, viết cho các em cũng là viết cho người lớn. Một tác phẩm hay phải là tác phẩm cùng lúc giành được sự đồng cảm của cả 2 thế hệ này. Bởi thế, các nhà văn phải cố gắng gấp đôi. Thực tế chỉ ra rằng, viết cho các em nhỏ là việc lớn, thậm chí rất lớn của những người lớn, thậm chí của các nhà văn lớn ở các nền văn học Việt Nam cũng như các quốc gia. Không ít các kiệt tác đã ra đời từ mảng văn học này, thành tài sản văn hóa chung của cả nhân loại. Tôi xin thưa như thế, để chúng ta cũng đồng cảm một điều, hôm nay tiếp theo một chặng đường, nhưng trong một tư duy mới, một tầm chiến lược mới, không chỉ của Hội Nhà văn Việt Nam mà của cả nền văn chương, văn hóa và tư tưởng của đất nước ta. Sự có mặt của Chủ tịch nước và các vị đại biểu cao quí khác, đã khẳng định một lần nữa điều đó, và ước vọng đang vươn tới ấy, làm yên lòng mỗi chúng ta, khích lệ rất tích cực nền văn học Việt Nam hiện nay. Được tiếp tục dinh dưỡng trong các giá trị trong lành, giàu mỹ cảm và nhân văn ấy, chúng ta có thêm lí do để hi vọng và tin tưởng hơn, vào các thế hệ sẽ làm chủ đất nước trong tương lai.
Với niềm vui ấy và niềm tin ấy, tôi xin chung vui với các em và cũng chung vui với các nhà văn viết cho các em có mặt ở đây và không có mặt ở đây, trước chặng đường mới mà văn học Việt Nam phải vượt qua để có thêm nhiều tác phầm hay cho các em.
Hà Nội, ngày 09/01/2022
Trần Đăng Khoa
