Qua đời khi 90 tuổi, Harper Lee, tác giả ‘Giết con chim nhại’, để lại khối tài sản 35 triệu USD. Những người thân nhất của bà là 1 cháu gái và 3 cháu trai.
Cả cuộc đời chỉ xuất bản 2 cuốn sách nhưng Harper Lee được đánh giá là tác giả quan trọng trong lịch sử văn chương Mỹ, nhiều lần được vinh danh. Trong đó, tiểu thuyết Giết con chim nhại xuất bản năm 1960 trở thành cuốn sách bán chạy ngay lập tức, đoạt giải Pulitzer và được chuyển thể thành bộ phim giành 3 giải Oscar.
Theo Britannica, sách đã bán được hơn 40 triệu bản trên toàn thế giới với 40 thứ tiếng. Đề cập đến các chủ đề về chủng tộc và giai cấp, tác phẩm dựa trên những quan sát của Harper Lee khi còn nhỏ về gia đình và khu phố nơi bà sinh sống tại bang Alabama.
Khi hay tin Harper Lee qua đời năm 2016, Tim Cook, Giám đốc điều hành của Apple, viết: “Hãy yên nghỉ nhé, Harper Lee. Có một thứ không tuân theo nguyên tắc đa số, đó là lương tâm của con người”. Trong khi đó, người dẫn chương trình Oprah Winfrey bày tỏ sự ngưỡng mộ: “Harper Lee – tác giả yêu thích đầu tiên của tôi! Tôi luôn muốn phỏng vấn bà. Bà nói: Bạn yêu quý. Tôi đã nói hết những gì cần nói rồi”.
Món quà Giáng sinh thay đổi cuộc đời
Harper Lee sinh ngày 28.4.1926 tại Monroeville, bang Alabama. Sau khi nhận bằng Văn học Anh tại trường Huntingdon, bà theo học luật tại Đại học Alabama. Sau 2 năm, bà bỏ học để tập trung toàn thời gian cho việc viết văn.
Năm 1949, Harper Lee chuyển đến New York để theo đuổi ước mơ. Bà sống chật vật trong vài năm, làm đại lý bán vé máy bay. Bà kết bạn với vợ chồng nhà soạn nhạc Michael Martin Brown.
Giáng sinh năm 1956, bà tìm thấy một chiếc phong bì nhỏ dưới gốc cây có ghi tên mình với lời nhắn của vợ chồng Brown: “Em có 1 năm nghỉ làm để viết bất cứ điều gì mình muốn. Giáng sinh vui vẻ!”. Trong 1 năm được gia đình Brown hỗ trợ tài chính, bà đã viết cuốn tiểu thuyết về thời thơ ấu.
Vợ chồng Brown cũng giúp Harper Lee tìm người đại diện lo chuyện xuất bản cuốn sách mang tên Giết con chim nhại.
Cuộc đời ẩn dật
Đầu năm 1966, Harper Lee được Tổng thống Lyndon B. Johnson bổ nhiệm vào Hội đồng Nghệ thuật Quốc gia. Bà còn nhận Huân chương Tự do của Tổng thống và Huân chương Nghệ thuật Quốc gia. Giải thưởng Harper Lee được trao hằng năm cho một nhà văn sinh ra hoặc lớn lên ở Alabama.
Tuy nhiên, nữ nhà văn không tìm thấy niềm vui trong thành công như mọi người nghĩ. Ngay sau khi Giết con chim nhại được xuất bản lần đầu, bà sống ẩn dật. Harper Lee ngừng trả lời phỏng vấn về bản thân kể từ năm 1964. Năm 2007, bà hiếm hoi xuất hiện trước công chúng khi nhận Huân chương Tự do từ Tổng thống George W. Bush.
Tháng 7.2015, tác phẩm thứ hai của Harper Lee phát hành. Hãy đi đặt người canh gác trở thành cuốn sách bán chạy nhất trong lịch sử 26 năm của Nhà xuất bản HarperCollins. Thực tế, tác phẩm này được viết từ những năm 1950, trước cả Giết con chim nhại.
Việc phát hành rất thành công nhưng cũng gây ra nhiều tranh cãi. Một số người quan tâm tới sức khỏe của Harper Lee – bà bị đột quỵ vài năm trước đó, không thể nhìn, không thể nghe và ký bất cứ thứ gì đưa ra trước mặt. Nhiều người tự hỏi liệu nữ nhà văn có thực sự muốn cuốn sách được in ra hay không.
Vụ kiện cuối đời giành lại 2,5 triệu USD
Có một cuộc sống khép kín nhưng Harper Lee không ngại tiến hành cuộc chiến công khai ở tòa án vào năm 2013. Bà tuyên bố, người đại diện cũ Samuel Pinkus đã lợi dụng tình trạng sức khỏe không tốt của bà để đánh cắp bản quyền cuốn sách.
Theo Insider, đơn khiếu nại viết: “Trong hơn 15 năm qua, Harper Lee bị điếc ngày càng trầm trọng. Bà bị thoái hóa điểm vàng nên khó đọc các tài liệu không được in ở khổ lớn. Tháng 6.2007, bà còn bị đột quỵ”.
Theo lời tố cáo, năm 2007, Pinkus sắp xếp để Harper Lee chuyển giao bản quyền Giết con chim nhại cho công ty của ông ta. Tuy nhiên, nữ nhà văn không nhớ mình từng thảo luận hay ký kết các văn bản liên quan. Sau khi xử, tòa án kết luận, Harper Lee được trả lại 2,5 triệu USD tiền bản quyền.
Khi về già, Harper Lee sống trong một viện dưỡng lão ở quê nhà Monroeville. Qua đời vào tháng 02.2016, bà để lại khối tài sản 35 triệu USD.
Bà chưa bao giờ kết hôn hoặc có con. Theo di chúc, Harper Lee chuyển phần lớn tài sản của mình vào quỹ tín thác Mockingbird Trust lập năm 2011. Tòa án xác định những người thân nhất của bà là 1 cháu gái và 3 cháu trai. Tuy nhiên, quyền lợi thừa kế của những người này không được tiết lộ.
AN YÊN/VNN
