Trong số nhiều nhà văn không có mặt tại Đại hội Hội Nhà văn lần X, có nhà văn Triệu Xuân đang lâm trọng bệnh. Anh là người luôn đau đáu về văn chương và chưa ngưng nghỉ góp phần cho Hội nghề nghiệp của mình bằng nỗ lực làm cho trang www.trieuxuan.info.
Đây là một thư viện điện tử chuyên nghiệp về văn chương, nếu có thể gọi, đúng với lượng lưu trữ cũng như việc sắp xếp, phân loại khoa học và luôn được cập nhật, dù nhà văn đang phải chống chọi với bạo bệnh hơn một năm qua.
Hồi đầu tháng 10, lúc sắp Đại hội cơ sở Liên chi hội nhà văn Việt Nam tại TP.HCM, nhà văn Triệu Xuân gọi cho tôi, anh bảo anh sẽ cố gắng đến dự với mong muốn được ra Hà Nội dự lần đại hội cuối của đời mình. Nhưng rồi trước ngày Đại hội, anh bị mệt nên không thể dự và anh cũng biết sức khỏe không cho phép mình ra Hà Nội gặp được các đồng nghiệp tại Đại hội lần X.
Thời gian còn lại không nhiều, dù sức khỏe ngày một xấu đi nhưng nhà văn Triệu Xuân vẫn chăm chút cho thư viện điện tử của mình.
Đồng nghiệp thăm nhà văn Triệu Xuân trên giường bệnh.
Có thể nói, www.trieu xuan.info là trang web chuyên nghiệp về văn học nghệ thuật, sau 12 năm kể từ ngày vận hành (ngày 4 tháng 9 năm 2008), đã trở thành một thư viện điện tử văn chương có lẽ là phong phú nhất hiện nay, so với những trang web văn chương được đầu tư của nhiều hội nghề nghiệp, kể cả Hội Nhà văn Việt Nam.
Lặng lẽ, bền bỉ, nhà văn Triệu Xuân với tất cả nỗ lực gìn giữ những tư liệu, những files word tác phẩm văn chương mà anh có được từ nhiều năm làm đại diện NXB Văn học phía Nam, cùng những mối quan hệ với nhiều đồng nghiệp, từ tác giả cho đến dịch giả, từ nhà văn trong nước cho đến những nhà văn đang sống ở nước ngoài, từ di sản văn học cổ điển đến tác phẩm văn học đương đại.
Trong thư viện điện tử của nhà văn Triệu Xuân, nhiều tác phẩm kinh điển và nhiều tác phẩm nổi tiếng được lưu trọn bộ: Tội ác và hình phạt; Quo vadis; Trên sa mạc và trong rừng thẳm; Những linh hồn chết; Đường công danh của Nikodema Dyzmy; Sông Đông êm đềm; Ông già và biển cả, Chuyện tình, Chiến tranh và Hòa bình, Thế giới những ngày qua; Lối thoát cuối cùng, Tuổi thơ dữ dội, Đám cưới không có giá thú… Tác giả trong nước gần như anh không bỏ sót những tên tuổi lớn. Nhiều tác giả khó tìm thấy trên các trang web, các trang báo nhưng lại hiện diện khá đầy đủ trên www.trieu xuan.info, ngay cả tác giả hải ngoại như Nguyễn Mộng Giác với tiểu thuyết Sông Côn mùa lũ cũng được lưu trọn bộ.
Mảng lý luận phê bình lưu giữ nhiều tác phẩm có giá trị của nhiều tác giả trong nước và thế giới. Mảng Tư liệu sáng tác gồm khá nhiều tư liệu quý cho nghiên cứu và sáng tác. Mảng thời sự văn học trong nước và quốc tế được nhà văn Triệu Xuân cập nhật mỗi ngày. Cho tới lúc tôi viết ít dòng chữ này, thì trang www.trieuxuan.info đã có gần 35 triệu lượt người truy cập. Điều lý thú vị ở đây, mà ít website nào có được: Mục Tác giả, với những tác giả từ Bút mới, đã thành danh đến nổi danh được làm rất chi tiết, khoa học; khi đọc bài, nhấn chuột vào tên tác giả sẽ hiển thị tiểu sử tác giả!
Khi phát hiện mình mắc chứng bệnh nan y và biết sức khỏe ngày một xấu đi, dù gia đình đã chữa chạy cho anh với tất cả khả năng có được, nhà văn Triệu Xuân đã gởi gắm cho vợ và các con của mình, như lời di chúc, là cố gắng duy trì trang www.trieuxuan.info mà chính anh tạo lập và bền bỉ vun đắp mỗi ngày để nó phát triển thành Thư viện văn chương điện tử đúng nghĩa, nơi mỗi giờ, mỗi ngày đều có nhiều bạn đọc vào, tìm kiếm, thưởng thức hoặc tìm hiểu và nghiên cứu tác phẩm văn học, văn hóa trong nước và thế giới.
Nhiều đồng nghiệp, nhiều bạn đọc vẫn đang vào thư viện điện tử của nhà văn Triệu Xuân và cũng sẽ tiếp tục đọc những tác phẩm của nhiều tài năng, trong đó có những văn hào thế giới mà tác phẩm của họ đã vượt qua được giới hạn thời gian, có giá trị vĩnh hằng.
Cuộc đời nào cũng nằm trong giới hạn cho phép của đất trời và cũng lần lượt trở thành hư vô. Với nhà văn Triệu Xuân, ngoài các tác phẩm sáng tác như những tiểu thuyết: Những người mở đất, Giấy trắng, Bụi đời, Đâu là lời phán xét cuối cùng, Nổi chìm trong dòng xoáy, Trả giá, Sóng lừng, Cõi mê… trong số đó có nhiều cuốn tái bản hơn chục lần; những đóng góp lặng lẽ của của anh cho ngôi đền văn chương, bằng thư viện điện tử www.trieuxuan.info còn là sự cống hiến quý giá và được ghi nhận, đã góp phần đem lại nhiều giá trị cho đời sống văn học, cho sự phát triển văn hóa và cho sức sống trường tồn của chữ nghĩa, của giá trị nhân văn.
Thời gian và thời cuộc có thể làm thay đổi thay nhiều điều, nhiều thứ. Nhưng lòng biết ơn và sự tri ân như người xưa đúc kết, luôn là thứ giá trị bất biến trong dòng đời vạn biến này.
Bích Ngân
