Lê Xuân
(Vanchuongphuongnam.vn) – Họa sĩ Đỗ Năm rất nổi tiếng về tranh Bác Hồ và những tranh về đề tài chiến tranh Cách mạng, được ghép bằng các loại dây điện, hạt gạo, hạt mè, hạt đậu, trái dừa, lá dừa, vỏ các loại cây… Và để chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc khóa XII (nhiệm kỳ 2016-2021) ông đã cho ra đời bộ tranh các đồng chí Tổng Bí thư* của Đảng qua các thời kỳ, được ghép bằng vỏ trái măng cụt.
Hoa sĩ Đỗ Năm với tác phẩm của mình
Từ trung tâm thành phố Cần Thơ chạy xe máy chừng mười lăm phút là tới nhà họa sĩ Đỗ Năm ở trong một con hẻm phường An Bình, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ. Ông sống trong một ngôi nhà cấp 4 xuềnh xoàng, luôn có khách tới xem tranh. Bên cạnh ly trà Thái Nguyên bốc khói, ông cho biết: “Trong cuộc đời làm tranh tôi rất đam mê về đề tài chiến tranh Cách mạng, Đảng và Bác. Tranh về Bác tôi đã làm nhiều, còn tranh về các đồng chí là Tổng Bí thư (TBT) của Đảng ta từ khi thành lập đến nay thì chưa có. Để tỏ lòng tri ân Đảng ta, tôi suy nghĩ làm sao phải có tranh về các đồng chí TBT, thể hiện như thế nào cho thật gần gũi quần chúng và đậm đà bản sắc dân tộc, nên tôi đã chọn chất liệu để tạo tranh là vỏ trái măng cụt – một loại trái đặc sản của miệt vườn Tây Nam Bộ”.
Măng cụt chín, vỏ có màu tím rất bắt mắt, nhưng khi phơi khô lại bị biến màu thành tím than. Vì vậy việc xử lý vỏ trái măng cụt cho khô mà vẫn giữ được màu sắc là một chuyện không đơn giản. Ông đã tìm mua những trái măng cụt chín đẹp, vỏ bóng mịn, màu tím. Vỏ được đem phơi trong nhà thoáng mát, khô khoảng 90% là tốt. Nếu phơi ngoài nắng là sẽ bị biến màu. Sau đó cắt những miếng vỏ to nhỏ khác nhau theo ý muốn dán lên bức tranh đã phác thảo bằng bút chì. Loại keo dán ông cũng tự chế theo một công thức đặc biệt để không những giữ được mảnh vỏ lâu, không bị bong tróc mà còn để chống nấm mốc. Khi bức tranh đã dán hoàn chỉnh để vài ngày cho khô rồi quét lên bề mặt một lớp keo plastic tạo độ bóng và giữ độ ẩm nhất định cho tranh.
Ông cho biết: Đây là loại tranh đơn màu thể hiện chân dung nhân vật một cách nghiêm túc, có độ bền cao. Để có được những tấm ảnh về các đồng chí TBT làm mẫu, ông đã vào trang mạng “Đảng Cộng sản Việt Nam” chọn ảnh nào đẹp nhất của các TBT qua các thời kỳ. Và, ông đã chọn được những bức ảnh chân dung ưng ý nhất làm mẫu ghép tranh.
- Chủ tịch Hồ Chí Minh – Người sáng lập ĐCSVN- Chủ tịch BCH TW Đảng lao động Việt Nam từ 19/2/1951 đến 2/9/1969 (18 năm, 195 ngày).
- Đồng chí Trần Phú: TBT BCH TW Đảng cộng sản Đông dương từ 27/10/1930 đến 6/9/1931 (314 ngày).
- Đồng chí Lê Hồng Phong: TBT BCH TW Đảng cộng sản Đông dương từ 31/3/1935 đến 26/7/1936 (1 năm 117 ngày).
- Đồng chí Hà Huy Tập: TBT BCH TW Đảng cộng sản Đông dương từ 26/7/1936 đến 30/3/1938 (1 năm 247 ngày).
- Đồng chí Nguyễn Văn Cừ: TBT BCH TW Đảng cộng sản Đông dương từ 30/3/1938 đến 9/11/1940 (2 năm 224 ngày).
- Đồng chí Trường Chinh: TBT BCH TW Đảng cộng sản Đông dương từ 9/11/1940 đến 1950, và từ 1951 đến 19/5/1956 là TBT BCH TW Đảng lao động Việt Nam (15 năm 320 ngày).
- Đồng chí Lê Duẩn: TBT BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam từ 10/9/1960 đến 10/7/1986 (25 năm 303 ngày).
- Đồng chí Trường Chinh: TBT BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam từ 14/7/1986 đến 18/12/1986 (161 ngày).
- Đồng chí Nguyễn Văn Linh: TBT BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam từ 18/12/1986 đến 28/6/1991 (4 năm 192 ngày).
- Đồng chí Đỗ Mười: TBT BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam từ 26/8/1991 đến 26/12/1997 (6 năm 181 ngày).
- Đồng chí Lê Khả Phiêu: TBT BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam từ 26/12/1997 đến 22/4/2001 (3 năm 116 ngày).
- Đồng chí Nông Đức Mạnh: TBT BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam từ 22/4/2001 đến 19/1/2011 (9 năm 273 ngày).
- Đồng chí Nguyễn Phú Trọng: TBT BCH TW Đảng cộng sản Việt Nam từ 9/1/2011 đến nay.
Sau hơn ba tháng miệt mài phơi vỏ măng cụt và phác thảo tranh theo khổ 30cm x 44cm, ông đã cắt dán và hoàn thành bộ tranh đặc biệt làm món quà nhỏ dâng lên Đại hội Đảng toàn quốc khóa XII. Nhìn mỗi bức tranh ta như thấy hình bóng các TBT hiện lên đâu đây với nụ cười, ánh mắt thân thương rất nghiêm túc mà cũng rất gần gũi nhân dân.
Có thể nói trong giới họa sĩ ở miền Tây Nam Bộ ít họa sĩ nào khắc họa hình tượng Đảng, Bác bằng những chất liệu độc đáo như hoạ sĩ Đỗ Năm. Năm nay ông đã bước sang tuổi 80 nhưng vẫn còn sung sức trong sáng tạo nghệ thuật. Với hơn 50 năm cầm cọ, cưa, đục ông đã cho ra đời hàng trăm tác phẩm về đề tài Cách mạng Việt Nam. Với những cống hiến cho Mỹ thuật Việt Nam và cho khu vực ĐBSCL, ông được tặng thưởng nhiều Huy chương cấp quốc gia, khu vực, và nhiều bằng khen, giấy khen khác. Sự miệt mài, lòng đam mê, tâm hồn phóng khoáng, giàu nghị lực và đức tính cần cù, khiêm tốn đã giúp ông tạo nên hàng trăm bức tranh và phù điêu có giá trị mỹ thuật và tư tưởng cao.
L.X
Ghi chú: * Theo tài liệu trên web của Đảng Cộng Sản Việt Nam, thì: TBT BCHTW Đảng Cộng sản Việt Nam, hay TBT Đảng Cộng sản Việt Nam thường được gọi tắt TBT, là người lãnh đạo cao nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam sau khi bỏ chức Chủ tịch Đảng (chức vụ này duy nhất do Chủ tịch Hồ Chí Minh nắm giữ từ năm 1951 đến khi qua đời năm 1969). Riêng thời kỳ 1960-1976 được gọi là “Bí thư thứ nhất”.
* Đồng chí Trịnh Đình Cửu: Phụ trách BCHTW Lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam từ 3/2/1930 đến 27/10/1930 (266 ngày) họa sĩ Đỗ Năm không làm tranh.
