Tuy Hòa
(Vanchuongphuongnam.vn) – Trong giới cải lương, NSƯT Thanh Điền và NSƯT Thanh Kim Huệ là hai gương mặt hoạt động sôi nổi suốt hai thập niên đầu thế kỷ 21, dù loại hình nghệ thuật truyền thống này đang gặp không ít khó khăn. Ngoài sự đam mê, điều quan trọng hơn để họ sát cánh bên nhau, ấm lạnh động viên nhau gắn bó với sàn diễn, chính là tình nghĩa phu thê son sắt. Tuy mỗi người đều có sự nghiệp riêng, nhưng NSƯT Thanh Điền và NSƯT Thanh Kim Huệ vẫn khăng khít như hình với bóng, nhắc đến người nọ thì không thể không nhớ người kia, và ngược lại!
Vợ chồng NSƯT Thanh Điền – Thanh Kim Huệ
Khi NSƯT Thanh Điền đã ngoài tuổi 70, trông ông vẫn khá phong độ. Sinh ra và lớn lên ở Vị Thanh – Hậu Giang, cậu bé Thanh Điền sớm được ngụp lặn trong đờn ca tài tử vì theo người cha là nhạc công đi khắp kênh rạch miệt thứ. Thế nhưng, cậu bé Thanh Điền lại bị cải lương hớp hồn. Thuở ấy, trẻ con chỉ được vào rạp xem hát khi có phụ huynh đi kèm, cậu bé Thanh Điền không thể nắm tay mẹ để thưởng thức một vở diễn hết ngày này qua ngày khác, nên đành nhờ… hàng xóm dắt. Ông nhớ lại: “Đêm nào tôi cũng xin đi theo những người lớn trong làng để đi nghe hát, đến nỗi người soát vé không hiểu sao mỗi đêm tôi lại xuất hiện với phụ huynh khác nhau như vậy. Khi biết được đam mê của mình thì họ lại cảm thông rất nhiều”. Cậu bé Thanh Điền thuộc làu từng trích đoạn và bắt chước giống hệt nghệ sĩ mà mình từng được thưởng thức. Năm 12 tuổi, cậu bé Thanh Điền bỏ nhà theo học nghề danh ca Ngọc Ẩn, và bắt đầu hành trình một kép cải lương.
Dĩ nhiên, đã cất bước ruổi rong cùng ánh đèn nghệ thuật thì chàng trai Thanh Điền rất tự tin vào khả năng của mình. Chỉ có một người chê Thanh Điền là cô bé 14 tuổi Bùi Thị Huệ mới gia nhập đoàn Hoa Phương với nghệ danh Thanh Kim Huệ. Theo mô tả của Thanh Kim Huệ lúc bấy giờ: “Lần đầu tiên gặp nhau, cực kỳ ghét Thanh Điền, vì người gì đã xấu mà đầu còn trọc nữa. Thanh Điền ca không hay mà đàn nghe cũng dở”. Ơ hay, thế thì chàng tán tỉnh nàng bằng tuyệt chiêu gì? Đó là nhờ ấn tượng sâu sắc về sự nghĩa hiệp. Một lần đi diễn qua khu vực Vàm Cống, đò bị chìm, Thanh Kim Huệ và mẹ ruột cực kỳ hoảng hốt, không biết phải xoay xở ra sao thì Thanh Điền đã không ngại hiểm nguy để trợ giúp cả hai vào bờ an toàn. Không những vậy, Thanh Điền còn tương cứu nhiều người khác trong đoàn, không chút đắn đo, không chút do dự. Hành động ấy khiến Thanh Kim Huệ nghĩ khác về anh kép đầu trọc! Buổi chìm đò thuở xưa, quay qua quay lại, đã nửa thế kỷ trôi đi, NSƯT Thanh Điền đúc kết: “Tôi tin nếu trái tim con người luôn cháy bỏng ngọn lửa hy vọng, chúng ta sẽ tìm thấy nhiều điều tốt đẹp trong cuộc sống. Hồi trẻ, lúc theo đuổi tỏ tình, cô ấy không ưa tôi. Nhưng duyên trời đã se, muốn trốn cũng không thoát, kết hợp hai con người cùng làm nghệ thuật vào chung một mái nhà. Chuyện tối lửa tắt đèn cũng có lúc diễn ra nhưng vì chúng tôi làm cùng ngành nghề nên dễ hiểu và cảm thông cho nhau”.
Thực tế, NSƯT Thanh Điền và NSƯT Thanh Kim Huệ có nhiều điểm đồng điệu. Cả hai đều khởi nghiệp cải lương từ trước tuổi dậy thì, và bôn ba cùng những gánh hát vào giai đoạn hoàng kim của loại hình sân khấu đặc thù Nam bộ. Còn khi đã đứng tuổi, NSƯT Thanh Điền chuyển sang làm đạo diễn cải lương, và NSƯT Thanh Kim Huệ thì trở thành tác giả kịch bản cải lương. Nghệ thuật cải lương tìm đến với họ và hít thở cùng họ, như một định mệnh. NSƯT Thanh Kim Huệ chia sẻ: “Thuở nhỏ tôi ước mơ lớn lên sẽ thành bác sỹ. Nhưng, lớn thêm chút, nghe cải lương, tôi rất mê giọng ca của chị Lệ Thủy và chị Ái Châu. Gia đình tôi khi ấy mở tiệm cho thuê âm thanh. Ba hay cho tôi đi coi cải lương. Nghe mãi rồi đâm nghiền, rồi mê lúc nào không hay và cứ thế theo nghề. Chứ lúc ấy tôi chưa nghĩ tới chuyện yêu đương gì. Khi ấy còn nhỏ mà, đã biết gì đâu!”.
Năm 1974, sau khi đoàn cải lương Hoa Phượng tan rã, Thanh Điền cảm thấy nguy cơ phải chia lìa người yêu, nên lập gánh hát Liên Xuân Hoa để mời Thanh Kim Huệ về làm đào chánh. Mùa xuân 1975, Thanh Điền và Thanh Kim Huệ làm đám cưới thật rộn ràng, cô dâu 20 tuổi nên duyên cùng chú rể 28 tuổi. Thanh Kim Huệ tiết lộ bí mật trước đêm tân hôn: “Tôi cũng mở cuộc “điều tra” anh Thanh Điền rất kỹ chứ. Tôi tìm hiểu thông tin về anh, được biết, trước đó anh có mối tình kéo dài suốt bảy năm. Anh chăm sóc, tận tình với cô gái kia nhưng cuối cùng bị cô gái ruồng bỏ rồi đi lấy chồng. Trước đây tôi luôn nghĩ sẽ chẳng bao giờ lấy chồng làm kép cải lương cả, bởi đa số các kép cải lương đều rất đa tình. Nghệ sỹ số nhiều là như thế, đào hoa và đa tình. Nhưng tôi tìm thấy ở anh Thanh Điền những điều khác biệt, tuy nổi tiếng nhưng anh rất chu đáo và biết chăm lo cho gia đình. Anh Thanh Điền không giống như những anh kép cải lương khác!”.
Về sống với nhau, Thanh Kim Huệ lần lượt sinh cho Thanh Điền hai đứa con, một con trai Đăng Quang và một con gái Hồng Loan. Làm đào cải lương vốn khó có được hạnh phúc riêng tư, mà Thanh Kim Huệ còn làm vợ của kép cải lương thì mái ấm phải duy trì bằng cách nào? NSƯT Thanh Kim Huệ cho biết: “Nhiều người nghĩ, làm nghệ sĩ kiêm tác giả kịch bản phải đau khổ, sầu bi trong tình yêu, trăn trở trong cuộc sống mới hát hay, viết giỏi. Chúng tôi không đến mức phải thế. Cuộc sống vợ chồng có lúc mâu thuẫn, nhưng rồi vẫn có thể thông cảm, thấu hiểu và tha thứ cho nhau!”.
Thuở trẻ, Thanh Điền và Thanh Kim Huệ là đào chánh và kép chánh trong gánh hát của họ. Đến năm 1982, Thanh Điền và Thanh Kim Huệ lại ghi dấu ấn khi diễn cùng nhau trong vở cải lương “Ngao sò ốc hến”. Thanh Điền vào vai quan huyện, còn Thanh Kim Huệ vào vài Thị Hến. Đến nay, nhiều thế hệ khán giả vẫn không quên những đoạn diễn xuất thần của Thanh Điền và Thanh Kim Huệ trong danh tác ấy.
Cả hai vợ chồng cùng diễn vở của người khác, dù sao cũng đơn giản hơn cả hai vợ chồng cùng… hợp tác để có một vở diễn với tư cách đồng tác giả. Đạo diễn Thanh Điền phối hợp với tác giả kịch bản Thanh Kim Huệ như thế nào, để có một vở cải lương? Đạo diễn Thanh Điền thú nhận: “Chúng tôi có cãi nhau nhưng hiếm khi giận nhau. Có lần, diễn vở “Mái tóc người vợ trẻ”, cô ấy giận vì tôi chỉ chăm lo cho cái chung, mà vai của cô ấy lại không đếm xỉa tới!”. Nhìn từ phía tác giả kịch bản Thanh Kim Huệ, thì vấn đề xung đột nghề nghiệp được giải quyết hợp tình hợp lý hơn: “Chồng làm đạo diễn mà lơ là vai của mình, thì tôi cũng phải giận chứ! Tôi hỏi anh ấy, lại nghe một câu lạnh lùng: “Vai em hay quá rồi, còn chăm chút chi nữa!”. Vậy mà sau đó, chúng tôi vẫn nhanh chóng huề nhau!”.
Giới nghệ sĩ chưa bao giờ nguôi ngoai sóng gió ở góc độ… tình ái. Nghệ sĩ cải lương rất hiếm trường hợp vợ chồng hạnh phúc đến răng long đầu bạc. Vì vậy, cuộc hôn nhân của NSƯT Thanh Điền và NSƯT Thanh Kim Huệ khiến nhiều người quý mến và nể trọng. Họ đã biết cách yêu thương nhau, họ đã biết cách chiều chuộng nhau, và họ đã biết cách gìn giữ nhau. NSƯT Thanh Kim Huệ khẳng định kinh nghiệm duy nhất của họ là nghĩ cho nhau một cách tử tế: “Duyên may đưa chúng tôi đến với nhau, nói theo thuyết nhà Phật, mắc nợ nhau mới gặp và chung sống. Hoàn cảnh của mỗi người mỗi khác nhưng sự lạc quan, yêu đời là điều mỗi người ai cũng phải nỗ lực có được để làm phương thuốc vượt khó khăn, thử thách. Nhất là khi chúng ta có vợ chồng, có hôn nhân ràng buộc, có con cái để chung trách nhiệm, bổn phận chăm lo. Khi vợ chồng tôi đã là ông bà nội, đi hát hoặc đóng phim ở xa thì cứ mong mau mau về nhà để ôm cháu. Chúng tôi luôn dặn lòng cố đừng để bản thân rơi vào khó khăn không lối thoát, có chuyện gì cũng nên chia sẻ với nhau, tìm cách gỡ rối. Vợ chồng cùng nghề, chung chăn biết chăn có rận, bổ sung cho nhau tất cả từ làm sàn diễn cải lương cho đến cuộc sống hôn nhân, đó mới là tự hoàn thiện mình để xây đắp hạnh phúc. Ngày trước, tôi khá kiêu căng, hay đi sớm về muộn nên anh nhắc để tôi giữ đúng giờ giấc. Anh rất thương con, cả hai chúng tôi đều đồng ý để con tự do phát triển. Bao nhiêu năm chung sống, chúng tôi không có gì để phải giấu nhau! Cuộc sống tuy có lúc này, lúc kia, có lúc cũng sóng gió, có va chạm, có hiểu lầm, đã suýt bỏ nhau rồi nhưng lại tìm được nhau. Nghề của chúng tôi vốn nhiều thị phi, tai tiếng. Người ta cứ hay đồn thổi. Có lần tôi nghi ngờ anh lăng nhăng, suýt bỏ nhau. Người phụ nữ quan trọng nhất là không nên ghen tuông mù quáng. Hãy đủ bình tĩnh để xem xét đâu là thật, đâu là giả, đâu là thị phi, đâu là điều tiếng… Đó cũng là cách để tôi bảo vệ hạnh phúc của mình!”./.
