Bất ngờ “bén duyên” với loài hoa cẩm cù, Đỗ Văn Phúc (SN 1991) đã phát triển thành công quy trình chăm sóc, nhân giống loại hoa độc lạ này để tạo ra nguồn thu nhập ổn định và góp phần phát triển nông nghiệp xanh.
Phuc’s Hoya Garden hiện là mái nhà chung của hơn 400 loại hoa cẩm cù, trong đó có nhiều loài quý hiếm
Sau khi tốt nghiệp trường Cao đẳng Xây dựng số 2, Phúc tham gia chương trình thực tập sinh tại Nhật vào đầu năm 2017. Thế nhưng, do sức khỏe không đáp ứng yêu cầu công việc ngoài trời, anh buộc phải trở về Việt Nam sau chưa đầy 1 năm trên xứ sở hoa anh đào.
Đối mặt với những khó khăn về tài chính, sự thất vọng từ gia đình và áp lực tự thân, Phúc đã có lúc tưởng chừng như lạc lối. Bất ngờ, trong một chuyến hoạt động tình nguyện tại huyện Bù Gia Mập (tỉnh Bình Phước) – nơi anh sinh sống, từ một chậu hoa mà một người bạn tặng, Phúc đã bén duyên với hoa cẩm cù, khởi đầu cho hành trình khởi nghiệp đầy thử thách nhưng cũng không kém phần thành công.
Ban đầu, do thiếu kinh nghiệm và kiến thức chuyên sâu về hoa cẩm cù, Phúc đã gặp phải nhiều thất bại. Nhiều cây cẩm cù quý hiếm chết ngay sau khi được đưa vào trồng vì Phúc chưa nắm vững kỹ thuật chăm sóc, từ cách giâm hom đến việc chọn loại chất trồng phù hợp. Đặc biệt, với những giống cẩm cù quý như Hoya lockii và Hoya crassipetiolata, Phúc chưa biết cách giâm hom hai mắt lá để tăng tỷ lệ sống.
Nhưng bằng sự kiên trì và tinh thần học hỏi không ngừng, Phúc đã dành thời gian tìm hiểu qua sách vở, mạng internet và cả những người đã có kinh nghiệm. Sau nhiều lần thử nghiệm, Phúc dần làm chủ kỹ thuật nhân giống các loài hoa cẩm cù, mở rộng quy mô và trở thành một trong những người tiên phong phát triển mô hình hoa cẩm cù tại Việt Nam.
Hàng nghìn chậu cẩm cù đã được anh Phúc trao tặng trong Giải chạy bộ RUN FOR GREEN lần thứ 2, năm 2024 tại Bình Phước
Vườn hoa cẩm cù của Phúc, hay còn được gọi là Phuc’s Hoya Garden (fanpage: https://www.facebook.com/p/Vườn-Cẩm-Cù-Phúc-100080138876487), có diện tích 0,7 ha, hiện nằm tại thôn Bình Lợi, xã Phước Minh (H.Bù Gia Mập) và là nơi hội tụ của hơn 400 loại cẩm cù, bao gồm cả các giống bản địa Việt Nam quý hiếm và có giá trị cao trên thị trường quốc tế, tiêu biểu như Hoya acuminata và Hoya polyneura.
Một dấu ấn đặc biệt trong hành trình khởi nghiệp của Phúc chính là việc anh chuyển sang sản xuất hữu cơ. Ban đầu, Phúc chưa có nhiều kiến thức về nông nghiệp hữu cơ, nhưng sau khi gặp Thạc sĩ Hoàng Sơn Công – Phó Viện Trưởng Viện Khoa học phát triển tài năng Việt Nam, chuyên gia hỗ trợ các cuộc thi Khởi nghiệp thanh niên nông thôn của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, anh đã được hướng dẫn cách sử dụng vi sinh vật bản địa (IMO) để tạo phân bón hữu cơ. Từ đó, Phúc tự tay làm men vi sinh IMO4 từ các nguyên liệu sẵn có tại địa phương như cám gạo và bột năng để sản xuất phân bón cho vườn cẩm cù.
Việc tự sản xuất IMO4, rồi phát triển dần lên IMO6, IMO8 giúp anh tiết kiệm hàng chục triệu đồng mỗi năm về chi phí phân bón. Phúc còn ủ phân bò bằng vi sinh làm thức ăn cho trùn quế, tạo phân trùn rất thích hợp để bón cây.
Đồng thời, Phúc tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như phân bò, bã mía và chuối để chế tạo các loại phân bón hữu cơ bổ sung dinh dưỡng cho cây. Cụ thể, anh mua chuối không đạt chuẩn xuất khẩu với giá rẻ từ các trang trại tại Bình Phước, sau đó nghiền chuối chín trộn với sữa chua, đường và men đa chủng để làm phân bón lá. Đây là loại phân bón giàu vitamin, khoáng chất và hormone sinh trưởng, giúp cây phát triển xanh tốt.
Nhằm giúp cẩm cù sinh trưởng tốt, giảm chi phí, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người, Phúc tận dụng mùn cưa, vỏ trấu, xơ dừa và vỏ lạc làm giá thể trồng hoa. Anh thay chậu nhựa bằng ly nhựa đã qua sử dụng, băm nhỏ xốp cắm hoa cũ để trộn vào giá thể và khuyến khích khách hàng trồng hoa hữu cơ tại nhà.
Phúc chủ động thiết kế hệ thống tưới tự động “Vườn mưa dinh dưỡng” nhằm tiết kiệm nước và cung cấp dinh dưỡng liên tục cho cây. Hệ thống này không chỉ giúp tiết kiệm 50% lượng nước mà còn bảo vệ môi trường, giảm thiểu lượng chất thải phát sinh trong quá trình chăm sóc cây.
Anh Phúc đang giới thiệu hệ thống “Vườn mưa dinh dưỡng” và hướng dẫn khách tham quan kỹ thuật trồng, chăm sóc hoa cẩm cù bằng các phương pháp hữu cơ, bảo vệ môi trường
Không chỉ dừng lại ở việc sản xuất và kinh doanh, Phúc còn hòa mình vào nhiều hoạt động nhằm bảo vệ môi trường và kết nối cộng đồng. Anh thường xuyên dạy người dân làm IMO, tham gia tổ chức các chương trình đổi rác thải nhựa lấy hoa cẩm cù, tặng hàng nghìn cây hoa cho các trường học. Những hoạt động này không chỉ giúp lan tỏa tinh thần yêu thiên nhiên, sống xanh trong cộng đồng mà còn tạo điều kiện để Phúc chia sẻ kinh nghiệm về nông nghiệp hữu cơ với người dân.
Ủy viên BCH Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Chủ nhiệm Mạng lưới Lương Định Của toàn quốc Đặng Dương Minh Hoàng nhận định:“Phúc rất sáng tạo, ham học hỏi, tìm tòi những điều mới. Anh mong muốn góp phần lan tỏa khát vọng làm giàu chính đáng trong nhiều bạn trẻ.”
Vườn hoa của Phúc hiện có khoảng 130.000 cây giống và 25.000 chậu hoa thành phẩm, phục vụ cả khách hàng trong nước và quốc tế. Hiện tại, Phúc thuê 10-15 lao động thời vụ vào mùa cao điểm và 5 lao động cố định, trong đó có một bạn trẻ khuyết tật.
Anh đã liên kết với các điểm du lịch địa phương, biến Phuc’s Hoya Garden thành điểm đến hấp dẫn với các hoạt động trải nghiệm như tham quan, chụp ảnh, học chiết cây, trồng và chăm sóc cẩm cù, “biến rác thành tiền” và mua hoa trực tiếp tại vườn.
Với Chủ nhiệm CLB Nông dân tỷ phú Bình Phước Nguyễn Viết Vị, anh Đỗ Văn Phúc là một startup cầu tiến, sống tử tế, chan hòa và luôn vì cộng đồng.
Nhờ đội ngũ PR và chiến lược marketing online, Phúc mở rộng kênh bán hàng trên các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki và quảng bá hoa qua TikTok, Facebook. Anh thường xuyên tham gia nhiều sự kiện kết nối giao thương để tìm kiếm đối tác và có định hướng mở rộng thị trường xuất khẩu, đặc biệt là ở các thị trường tiềm năng như Úc, châu Âu và châu Mỹ.
Anh Phúc đang trao đổi với công nhân về kỹ thuật chăm sóc hoa cẩm cù trong vườn
Nhờ những nỗ lực vượt khó đáng khâm phục, Đỗ Văn Phúc đã giành giải ba cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Bình Phước lần II và giải ba cuộc thi “Dự án khởi nghiệp thanh niên nông thôn” do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức vào năm 2023. Những thành tựu này không chỉ là sự công nhận cho những đóng góp của Phúc mà còn là động lực để anh tiếp tục phát triển mô hình nông nghiệp xanh, bền vững.
Nhà báo, Thạc sĩ Nguyễn Thị Minh Thùy, Phó Giám đốc Trung tâm sản xuất và phát triển nội dung số (Báo Thanh Niên) cho biết: “Phúc rất cầu tiến, giàu nghị lực vượt khó, luôn tích cực tìm kiếm cơ hội phát triển bản thân và lan tỏa hình ảnh hoa cẩm cù qua những phương cách đặc biệt. Phúc đã chủ động liên lạc với mình, nhờ mình tư vấn và kết nối Phúc với các chuyên gia để hỗ trợ Phúc phát triển mô hình kinh doanh.”
Trong tương lai, Phúc sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường kết nối với các nhà khoa học để nghiên cứu chuyên sâu về hoa cẩm cù. Anh mong muốn đưa hoa cẩm cù Việt Nam trở thành một sản phẩm xuất khẩu nổi bật, đồng thời thúc đẩy mô hình kinh doanh xanh, bền vững, hướng đến một nền nông nghiệp hiện đại và thân thiện với môi trường.
Theo Thạc sĩ Hoàng Sơn Công, Phúc sẽ sớm đạt nhiều thành công vì Phúc rất bản lĩnh khi khởi nghiệp theo cách riêng, tiên phong trong lĩnh vực hoa sạch, tích cực làm báo cáo viên về tái chế phụ phẩm nhằm bảo tồn giống hoa cẩm cù, bảo vệ môi trường, hỗ trợ sinh kế, hướng đến phát triển bền vững và tạo tác động xã hội tích cực.
Quốc Duy
