(Vanchuongphuongnam.vn) – Trong căn phòng, không còn lặng yên như mọi đêm nữa, từ giây phút đó, chị khóc, hay con gái khóc, mà người nghe được những tiếng khóc thầm, khóc thút thít trong tiếng đêm ấy, có câu chuyện về một đứa trẻ đòi chuộc ba về, nghe đắng cay, chát mặn nơi khóe mắt. Họ khóc theo.
Nhà văn Hồ Xuân Đà
Chị Năm, húp tô nước bún bò xì xụp, ngon không thể tả, chị ăn vẫn không thấy đã miệng chút nào, định bụng gọi thêm tô nữa, ăn cho hết cơn thèm, vì đây là món khoái khẩu của chị, nhưng nghĩ đến tiền, cảm thấy phí quá, để tiền mai còn đi chợ, nấu ăn ở nhà lợi hơn rất nhiều, so đo, nhẩm tính, so thiệt hơn đủ thứ trên đời là cái thói quen chi tiêu của chị, với lại ăn nhiều lại tăng cân, xấu xí, ai cũng chê cười, mặc cảm ngoại hình lắm lắm, nghĩ đến những điều đó, thì cái sự thèm thuồng, cái vị nồng nồng cay cay của ớt sa tế, mùi thơm của thịt bò, dĩa rau xanh mướt mát, giòn tan trong miệng mới được xua đi, và tô kế tiếp phải dừng lại.
Nhỏ con gái, ăn không hết phần của mình, nó nói – mẹ ăn giúp con đi. Thế là, chị lùa chừng ba muỗng, vèo hết sạch cái tô bún, còn chừng lưng nửa của con nhỏ. Bởi vậy, người ta nói không sai, nhìn cách ăn của người đàn bà là biết họ mạnh mẽ như thế nào, chị nghe loang loáng đâu đó, có người đã nói như vậy, chị không tin, nhưng giờ soi lại cách ăn của mình, đi đôi cái cách mình tồn tại, với cuộc đời này, chị tự vưỡn mình lên rằng, mình đã cứng cáp như thế nào, để tự hào, tự cổ vũ cho chính mình. Phải tự động viên bản thân thôi, chứ ngồi đợi người khác tới dỗ dành, có khi chị đã trầm cảm nặng rồi. Cái số phận, không nương nhờ được đàn ông, thì phải tự thân đứng lên thôi.
Chị tự thấy, chị thì quá dữ rồi, chẳng còn nhớ mình là đàn bà, khi tự tay thay cả bóng đèn, sửa phích điện, chạy xe băng băng trên đường giữa dòng xe container chật cứng, nhúc nhích từng khoảng trống trong thời khắc kẹt xe. Khói- bụi- tiếng kèn inh ỏi- có lúc chị ngỡ như chiếc xe máy của chị như đang bị hút vào những hung thần của xa lộ kia. Dép kẹp, áo phông- không khẩu trang, chị vừa chạy vừa oang oang, dặn hai đứa nhỏ phải ôm mẹ cho chặt vào. Cảnh tượng, có khác gì con gà mái mẹ đang ấp trứng, giữa vô vàn rình rập hiểm nguy. Có lúc chị xù lông dữ tợn kiểu con nhím, có lẽ – màu sắc đời chị không có bầu trời xanh trong, chỉ thấy đó là nắng gắt, là mây đen, mưa bão đi rồi lại đến. Chị sợ nhiều thứ quá, ám ảnh nhiều điều, đau đáu từng giọt nước mắt của con gái:
– Mẹ ơi, cho con tiền nha.
– Để làm gì?
– Để con bỏ ống heo – dành tiền chuộc ba con về.
Một cái lạnh từ sóng lưng lên tới mang tai, truyền qua từng sợi dây thần kinh đang căng cứng trong cái đầu bị ức chế, kích thích, kiểu như lúc người ta dùng cà phê quá mức cho phép. Như vừa chết lặng, khi nghe câu nói vô tư – trong trẻo – xa xót của một đứa bé lên 5 tuổi. Chị xa xăm – vô định nhiều tuần sau đó. Màu mắt buồn mênh mông, vô tận, nước mắt không còn rơi nữa, khi sự cô đơn, lạc lõng giữa nơi đông người khiến chị lẻ loi, mặc cảm. Không được phép buồn, càng phải xa lạ với việc khóc, cố kiếm nụ cười, niềm tin yêu vào cuộc sống. Vậy mà – giờ đây bị chùng xuống, hình thái của một quả bóng đang xì hơi giữa một cuộc chơi.
Câu nói “Cho con tiền con bỏ ống heo chuộc ba về”, chỉ cần nghĩ đến là lưng tròng vị mặn chát môi, cay cay nơi khóe mắt.
Con gái chị, đã bắt đầu nhớ ba, người ba mà chỉ biết suốt ngày nướng mình trong canh bạc, mong kiếm tiền bằng những trận cá độ bóng đá, bỏ bê mẹ con nó, không một lời quan tâm, không chia sẻ việc nhà, không cùng đón con, không chăm lo kinh tế gia đình. Người ba mà, bỏ mẹ nó ra đi, để lại là những khoản nợ nần từ việc đỏ đen ấy, tai tiếng, những lời miệt thị người ta dành hết cho mẹ nó. Vây mà, nó vẫn nhớ, nó cứ nhắc đi nhắc lại câu nói đó, mục đích kiếm những đồng tiền lẻ cho con heo đất ăn, ấp ủ ngày nào đó, nó sẽ chuộc ba nó về. Chắc chắn là, nó biết – (con gái chị) đã hiểu hết câu chuyện về gia đình mình, ba nó vì sao không thể ở nhà được nữa, phải trốn đi, bởi có ai chứng kiến rõ ràng như anh em nó đâu, người ta đến đòi nợ mỗi ngày. Cảnh mẹ nó một mình phải đối diện với những đàn anh đàn chị, dân cờ bạc, cho vay nặng lãi, đến hăm dọa, tìm cách bắt mẹ nó trả nợ. Mẹ nó chẳng sợ – oang oang từng lời, thách đố, ai dám bắt cóc anh em nó thì có chuyện to. Thế là, ngày qua ngày, cái mạnh oang oang, không liên quan thì không sợ, đã khiến bọn ưa làm phiền người không liên quan ấy – rút lui. Anh em nó không còn canh cánh mỗi khi đi học, đi chơi có người bắt đi, để buộc mẹ trả nợ cho ba.
Đó là, những gì trong suy nghĩ non nớt của một đứa con gái cần tình thương của một người ba. Chị hiểu. Chị nhận ra trong tình cảm của một đứa trẻ con, khi nhìn bạn bè có ba đưa đón đi học, đi chơi, được làm nũng với ba, cái thiếu thốn ấy, dù có cố gắng bù đắp mấy chị cũng nhận ra sự bất lực của mình. Chị đã dành hết thời gian có thể cho con, chị bỏ quên cả khao khát đàn bà, đang độ tuổi thanh xuân nhất định, tâm niệm – lý tưởng nuôi dạy các con nên người. Song – chị không thể nào là bờ vai- rắn chắc – cơ bắp cho con tựa, là mùi đàn ông trong ngôi nhà, là một gia đình hoàn hảo được.
Cố gắng mấy thì, kiểu đàn bà nuôi con đơn thân vẫn chịu những thiệt thòi, tủi hổ nhất định. Biện minh cho sự tự do, thoải mái, nhằm vững tin mà bước, do cái số mình, ông trời ổng đày vậy, chứ ai mà muốn, trong một con người, sống để tận hưởng những giây phút vui tươi của đời người, chị phải gánh vác nặng cả hai vai. Phải mạnh để con có một người ba, và phải dịu dàng nữa, để cac con còn nhận ra mẹ cũng là người phụ nữ.
Nuôi dạy những đứa con trong một gia đình đủ đầy hạnh phúc – vật chất người ta đã thấy rằng quá khó khăn, trước những thử thách của xã hội hiện đại. Huống chi, cái cảnh của chị, cái tình chẳng có, mà cái sự nghèo nó cứ đeo bám mãi, chạy ăn, chạy học, chạy quần áo, và vô số thứ không tên khác, đã khiến chị bần tiện, ki bo, ki kiết. Bạn bè dần dần xa lánh, họ hàng trở nên xa xôi. Cái sự mặc cảm, tự ti nó khiến con người ta không muốn bước ra khỏi nhà, khư khư đếm từng đồng tiền kiếm được, canh me nơi nào giảm giá thức ăn, quần áo, để đến, cố chen chân mua cho bằng được, mang về cho con. Chị là loại đàn bà như thế, bủn nhủn từng ngàn lẻ, xếp thật ngăn nắp cho vào ví, rồi lại dành ít tiền chẳn thì gửi vô sổ tiết kiệm nho nhỏ. Đến nỗi, cô nhân viên ngân hàng mệt mỏi với chị, mỗi lần gửi thêm vào một đến ba triệu thôi, vậy mà đều đều có tháng nào cũng đến. Chị để dành làm gì, chị cũng chẳng biết, nhưng nhìn thấy số dư ngày càng tăng lên, thì an an trong dạ.
Đôi khi, chị buồn cho số phận. Trách giận bản thân. Ai oán cuộc đời. Đàn ông tốt trong xã hội có rất nhiều mà. Bằng chứng, nhiều lần treo “status” oán đàn ông, nhiều đàn bà vô “comment” không bằng lòng, chị chỉ biết cười thầm một mình. Cảm xúc cá nhân mà, ai biểu quan tâm chị làm gì. Chị lại cười trễ môi trên. Đặt nhiều câu hỏi, tại sao và tại sao, cũng là phụ nữ, nhiều người rất đang được tận hưởng niềm vui của một mái ấm gia đình, đặc ân của những người đàn bà. Còn chị – bi thảm quá- “status” tiêu cực về đàn ông, khái niệm tin tưởng vào một người đàn ông không còn trong tâm cảm nữa. Chị buộc phải tự cười trong cơn khóc tái tê của nội tâm, buộc mình phải kiên cường, giỏi giang, Thật sự là bi hài. Khi chính mình không dám thành thật với cảm xúc của mình. Buồn giả bộ vui. Oán hận mà giả bộ tha thứ. Chị cũng là con người mà, mà lại là người nữ, chị làm gì để hóa ra mình trở thành một người đàn ông rồi, mà ngay cả chính chị cũng không nhận ra mình đã là hai trong một trong một hình hài – một tâm hồn. Chị là đàn bà trong sức chịu đựng của cơ thể của một người đàn ông, vì ai cày được như chị. Một ngày lao động của chị dài lê thê, chị chẳng muốn kể ra chi cho nó dài dòng, nghe quê mùa, chán ngấy.
Ai có thể hiểu, ai cảm thông, điều ấy không còn quan trọng nữa, không ý nghĩa, với cuộc đời chị nữa. Vì rằng, trái tim chị đã buộc phải đóng lại, không thể đến được với người đàn ông nào nữa, không phải chị tự làm khó mình, không cho mình cơ hội, mà là chỉ tại ông trời, ổng xui khiến làm sao, nó thành ra như thế đó. Khi chị đau đẻ, trời ơi – nó đau dữ dội, quằn quại, thiết thê tới chừng nào, nên giờ hễ con của chị cựa mình khi trái gió trở trời thôi lòng chị canh cánh âu lo. Cái số nó vậy, cái thiên mệnh đàn bà nên làm gì cũng nghĩ đến con, nên chị cứ thế mà làm tròn thiên chức. Dù đôi khi, khùng lên, cơn bốc hỏa của đàn bà khi đến thời kỳ kinh nguyệt, bức bối trong công việc, dồn lên cái sự bình yên của tụi nhỏ trong nhà chị.
Qua cơn đó, chị lại hối hận, lại làm lại từ đầu, nhỏ nhẹ, kiên nhẫn, dạy bảo con học, đọc sách con nghe. Ấy – là cái sự rối trong con đàn bà của chị, mâu thuẫn, khó hiểu. Chị chẳng biết mình đang đúng hay sai, mà cũng chẳng có thuyết nào là đúng với hướng đi cho việc làm của chị đang mỗi ngày cố sức thực hiện.
Chị cứ vậy, con gái càng lớn càng ngoan, là chị vui. Con trai khôn khôn hơn một chút là chị an yên đi vào giấc ngủ. Không bận tâm về việc bằng bạn bè, bằng chị em nữa.
“Con gái mười hai bến nước, biết bến nào trong, biết sông nào đục…”. Ngày chị đi lấy chồng, mẹ chị đã hát bài vọng cổ đó. Chị vừa xúc động vừa giận mẹ. Ai biểu, hát bài đó ngày đám cưới làm chi, cho cuộc đời của chị, từ ngày lấy chồng nó đen thui, hoang hoải như vầy. Lấy chồng là để hạnh phúc, để cảm cho được cái đặc ân mà thượng đế trao tặng cho đàn bà. Chứ ai dè. Ai dè như cái ngày dài của chị bắt đầu từ khi mặt trời mọc, tới gần giờ đi ngủ mới xong. Giận ghê. Giận cuộc đời quá. Chị ôm cái gối ôm, xoay mặt vào tường, ngủ, không quên chúc hai đứa nhỏ ngủ ngon. Vừa đắp cái chăn kín người, thì nhỏ con gái thỏ thẻ lí nhí trong miệng, như đủ cho mình chị nghe:
– Con ngủ ngoan, mai mẹ cho con tiền con bỏ ống heo, chuộc ba về nha. Nghen mẹ!
Chị hét lên:
– Ngủ đi. Nhiều chuyện quá.
Trong căn phòng, không còn lặng yên như mọi đêm nữa, từ giây phút đó, chị khóc, hay con gái khóc, mà người nghe được những tiếng khóc thầm, khóc thút thít trong tiếng đêm ấy, có câu chuyện về một đứa trẻ đòi chuộc ba về, nghe đắng cay, chát mặn nơi khóe mắt. Họ khóc theo.
H.X.Đ
