(Vanchuongphuongnam.vn) – Mối liên hệ giữa tâm hồn và thể chất từ lâu là kiến thức then chốt của chúng ta về sức khỏe và hạnh phúc. Cách đây hàng ngàn năm, nhà thơ La Mã Juvenal đã tổng kết mối quan hệ này trong một thành ngữ Latin nổi tiếng: “Mens sana in corpore sano”, có nghĩa là “một tâm hồn minh mẫn trong một cơ thể khỏe mạnh”.
Ảnh minh họa
Ý tưởng về mối liên kết giữa thể chất và tâm hồn khỏe mạnh đã được nhiều người công nhận. Thế nhưng, rất nhiều người đã trải nghiệm rằng khi họ có tâm trạng vui vẻ, họ cũng cảm thấy khỏe khoắn hơn. Tương tự, khi tâm trạng họ “đi xuống”, họ thường cảm thấy không khỏe. Tuy nhiên, trong nhiều năm, đã không có bằng chứng cụ thể nào ủng hộ ý tưởng đã được công nhận rộng rãi này.
Vào những năm 1990, nhà thần kinh học Richard Davidson đã quyết định đi tìm bằng chứng cho mối liên hệ giữa sự khỏe mạnh của tâm hồn và thể xác của con người. Trước khi bắt đầu giảng dạy ở đại học Wisconsin-Madison, Davidson đã thành lập một phòng thí nghiệm chuyên biệt nghiên cứu về xúc cảm. Ông có ý tưởng xem xét những người thường xuyên ngồi thiền. Phương pháp thật đơn giản: ngồi thoải mái trong nhiều phút, mắt nhắm lại và chú ý tập trung vào hơi thở, từ đó, phát sinh những cảm xúc tình yêu và lòng thương cảm mãnh liệt như một niềm phấn khích. Davidson nghĩ rằng những cảm xúc mạnh mẽ này là những biểu hiện hiển nhiên.
Nếu ai nhận ra được những thay đổi của cơ thể diễn ra khi người đó đang thiền, anh ta sẽ có “chứng cứ” mạnh mẽ về sự khỏe mạnh cùng lúc của tâm hồn và thể xác là có liên hệ với nhau.
Trong việc nghiên cứu, Davidson và những đồng nghiệp của ông đã tuyển dụng những người tu tập đạo Phật dài hạn. Thiền định là một phần quan trọng của niềm tin có được một sự thanh thản của tâm hồn. Những người Davidson làm việc cùng là những thiền nhân có kinh nghiệm, có trung bình 34,000 giờ thiền định. Davidson yêu cầu họ luân phiên giữa hai trạng thái thiền định và không thiền định trong khi ông đo lường não bộ người đang có hoạt động này bằng kỹ thuật ghi hình cộng hưởng từ. Kết quả thật là thú vị. Davidson có thể đo được mức độ rất cao của những sóng gamma trong não của những tham dự viên khi họ đang thiền định. Sóng gamma là một loại hoạt động gửi và nhận “tin nhắn” trong tế bào não khi người ta tập trung vào một tiêu điểm. Nội soi não những người không thiền định thường không thấy hoạt động này.
Rồi thì Davidson thực hiện những thí nghiệm xa hơn và có những khám phá thú vị khác. Ông có thể chứng minh rằng ngoài việc có những làn sóng gamma mức độ cao, những người thiền định còn có những hoạt động trong một vùng não gọi là thùy trước (anterior insula), có vai trò kiểm soát hệ thống miễn dịch. Về phương diện này, nghiên cứu của Davidson cho thấy sự thiền định giúp cho người ta duy trì được sức khỏe tổng quát tốt hơn. Trong khi đó, ông cũng nhận ra hoạt động cũng tăng lên trong vỏ não trái trước trán, một vùng não có liên quan đến “niềm hạnh phúc”. Vậy là ông có thể xác nhận rằng sự viên mãn về tâm hồn mà những thiền nhân biểu lộ là có những cơ sở thể chất. Mặc dù còn có những nghi vấn, nghiên cứu của Davidson đã xác nhận sự thiền định có ảnh hưởng mạnh mẽ và có thể đo lường được trên cơ thể chúng ta.
Phần nào nhờ vào nghiên cứu của Davidson, thiền định được phổ biến đại trà sau những cải tiến, hoàn thiện. Những người nổi tiếng thế giới như Angelina Jolie, Halle Berry, Oprah Winfrey … đều thiền. Trong khi đó, giám đốc David Lynch đã thành lập một tổ chức từ thiện nhằm giúp giảm stress bằng việc cổ động hoạt động thiền trong trường học, trung tâm sức khỏe và những cựu chiến binh. Những người này, cũng như những tham dự viên của chương trình của Lynch nói về sự trải nghiệm về sự thiền định cũng giống hệt như những cảm xúc mà những thiền nhân của Davidson miêu tả. Thật ra, những cảm xúc về hạnh phúc và bình an mà họ trải nghiệm không khác những gì những người cách đây hàng ngàn năm đã từng cổ súy. Có lẽ chúng ta nên học hỏi sự thông thái của quá khứ. Những sự luyện tập cổ xưa có thể còn có những bổ ích khác cho sức khỏe của chúng ta mà khoa học hiện đại chưa thể đáp ứng được.
Trần Danh Thùy – Dịch từ A HEALTHY LIFE
