Lê Xuân
Nhân kỷ niệm ngày Quốc tế thiếu nhi 1-6
(Vanchuongphuongnam.vn) – Suốt cuộc đời thanh bạch chẳng vàng son, Bác chỉ có một ham muốn: Ham muốn tột bậc là đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành. Dù bận trăm công ngàn việc của cuộc kháng chiến, ngay trong những lúc nước sôi lửa bỏng nhất, Bác vẫn dành tình thương cho các cháu thiếu niên nhi đồng. Những ngày lễ tết, trung thu, Bác thường viết thư, làm thơ gửi tặng các cháu.
Bác hôn các cháu khắp vùng gần xa
Năm 1941, lúc này cách mạng nước ta đang đứng trước những khó khăn của chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945), Bác đã viết bài thơ Kêu gọi thiếu nhi ngày 21- 9- 1941, có một câu đã trở thành ca dao mới:
Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.
Bác đã dự đoán trước tương lai của các em khi đất nước độc lập, hòa bình:
Bao giờ đuổi hết Nhật Tây
Trẻ em ta sẽ là bầy con cưng.
Tình thương của Bác dành nhiều nhất cho những trẻ em cơ nhỡ, nghèo khó, nhất là trẻ em ở nông thôn: Học hành giáo dục đã không/ Nhà nghèo lại phải làm công cày bừa/ … Ai nghe mà chẳng động lòng/ Khá thương con trẻ mục đồng Việt Nam. (Chăn trâu)
Cách mạng tháng Tám thành công, chỉ sau 13 ngày đọc Tuyên ngôn độc lập, giữa lúc chúng ta đang phải đương đầu với giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm, Bác vẫn có thư mừng Trung thu Độc lập đầu tiên của các cháu (15-9-1945). Bác viết: Cảnh trăng tròn, gió mát, hồ lặng, trời xanh của Trung thu lại làm cho các cháu vui cười hớn hở… Bác Hồ cũng vui cười hớn hở với các cháu. Đặc biệt, Bác rất thích câu thơ của Lỗ Tấn: Quắc mắt coi khinh nghìn lực sĩ/ Cúi đầu làm ngựa chú nhi đồng. Vì thế, mỗi khi rảnh rỗi, Bác lại Xách bương, dắt trẻ ra vườn tưới rau.
Năm 1951, khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của ta đang chuyển sang giai đoạn phản công, từ chiến khu Việt Bắc, Bác có thơ mừng gửi các cháu thiếu niên, nhi đồng cả nước:
Trung thu trăng sáng như gương
Bác Hồ ngắm cảnh nhớ thương nhi đồng
Sau đây Bác viết mấy dòng
Gửi cho các cháu tỏ lòng nhớ nhung.
(13-9-1951)
Tấm lòng của Bác đối với các cháu còn sáng đẹp hơn cả trăng rằm.
Bác múa hát cùng các cháu
Năm sau, ngày 25-9-1952, khi quân ta đang thắng lớn trên các chiến trường Tây Bắc và ở đồng bằng Bắc Bộ, Bác rất phấn khởi, gửi tới các cháu thư chúc mừng. Trong đó có một đoạn thơ rất giàu nhạc điệu, đã được nhạc sĩ Phong Nhã phổ nhạc thành bài hát được các em rất yêu thích: Ai yêu các nhi đồng/ Bằng Bác Hồ Chí Minh/ Tính các cháu ngoan ngoãn/ Mặt các cháu xinh xinh/ Mong các cháu cố gắng/ Thi đua học và hành/ Tuổi nhỏ làm việc nhỏ/ Tùy theo sức của mình/ Để tham gia kháng chiến/ Để gìn giữ hoà bình/ Các cháu hãy xứng đáng/ Cháu Bác Hồ Chí Minh!
Năm 1953, ta đang dồn sức để tổng tấn công giặc ở chiến trường Điện Biên Phủ, ngày đêm Bác rất bận chỉ đạo chiến dịch, nhưng Bác vẫn dành thời gian viết thơ tặng các cháu:
Thu này Bác gửi thơ chung
Bác hôn các cháu khắp vùng gần xa
Thu này hơn những thu qua
Kháng chiến thắng lợi gấp ba, bốn lần
… Các cháu vui thay!
Bác cũng vui thay!
Thu sau so với thu này vui hơn
(16–9–1953)
Sau chín năm kháng chiến chống thực dân Pháp, ngày 11-9-1954, Bác viết mấy dòng ngắn gọn với lời lẽ mộc mạc mà chân tình: … Lần này Bác bận việc quá, không rảnh làm thơ gửi cho các cháu. Bác chỉ chúc các cháu mạnh khoẻ, vui vẻ, ngoan ngoãn và cố gắng thi đua học hành. Đến ngày Nam Bắc một nhà/ Các cháu xúm xít thì ta vui lòng.
Tiếp theo những năm tháng chúng ta xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất nước nhà, năm nào Bác cũng có thư gửi các cháu. Những ngày Bác bị bệnh nặng ở Hà Nội năm 1969, trước lúc đi xa, Người vẫn thèm nghe các cháu hát:
Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên nhi đồng
Ai yêu Bác Hồ Chí Minh hơn thiếu niên Việt Nam
Bác chúng em trán cao cao, người thanh thanh
Bác chúng em mắt như sao, râu hơi dài.
(Phong Nhã)
Tấm lòng của Bác đối với thiếu niên nhi đồng bao la như biển Thái Bình, đẹp như ánh buổi bình minh, ngọt ngào như nước suối ban mai đầu nguồn. Người không con mà có triệu con (Nguyễn Đình Thi), và lúc nào Người cũng nhắc nhở chúng ta: Sữa để em thơ, lụa tặng già (Tố Hữu).
Nhân ngày Quốc tế thiếu nhi, chúng ta ôn lại những lời dạy của Bác, những vần thơ Bác viết cho các cháu để ta làm tốt hơn nữa việc chăm sóc và bảo vệ thiếu niên nhi đồng. Đó cũng chính là chúng ta đã “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trong giai đoạn hiện nay. Mỗi thiếu niên nhi đồng Việt Nam luôn ươc mơ: Em âu yếm hôn đôi má Bác/ Vui bên Bác là em múa hát/ Bác mỉm cười Bác khen em ngoan/ Bác gật đầu Bác khen em ngoan… (Nhạc sĩ Xuân Giao).
L.X
Nguồn: Hồ Chí Minh toàn tập – NXB Sự thật – Hà Nội, 1985
