(Vanchuongphuongnam.vn) – Thành phố Nha Trang, thuộc tỉnh Khánh Hoà được mệnh danh là “Viên Ngọc Xanh” của bờ biển Đông, không chỉ là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích biển đảo mà còn là nơi lưu giữ những hoài niệm và khát vọng của xứ sở. Đồng thời, Nha Trang cũng hội tụ vẻ đẹp của lịch sử văn hóa và, du lịch biển làm nên vẻ đẹp hiếm có làm say đắm lòng người.
Ảnh Nha Trang. Nguồn internet
Từ địa danh Ea Trăng trong hoài niệm và những dấu ấn đầu tiên
Khi đến Nha Trang không ít người tự hỏi về tên gọi của thành phố, bởi địa danh ấy gợi lên điều khác lạ. Ngược dòng lịch sử để tìm hiểu sẽ thấy danh xưng Nha Trang là biến âm của từ Ea Trăng (tiếng người Chăm gọi dòng sông Cái) nơi con sông Cái xưa kia trước khi ra đến biển đã chảy qua một vùng mọc rất nhiều cây lau sậy. Ca dao xưa đã lấy Nha Trang làm nguồn cảm hứng với non nước thơ mộng, lãng mạn và xinh đẹp của xứ sở thơ mộng này:
“Bãi biển Nha Trang mịn màng, trắng trẻo
Nước trong leo lẻo, gió mát trăng thanh
Đêm đêm thơ thẩn một mình
Đố sao cho khỏi vướng tình nước mây?”.
(Ca dao)
Đường Trần Phú – đường du lịch biển TP Nha Trang
Từ một thành phố nhỏ bé, hoang sơ trước giải phóng nhiều người vẫn còn nhớ những con đường như Trần Phú (tên cũ là Duy Tân), đường Pasteur (tên cũ là Phan Thanh Giản), Lê Hồng Phong (tên cũ là Lữ Gia), Hai Bà Trưng (tên cũ là Trưng Nữ Vương)… và không ít những con đường ít người biết đến, lúc sơ khai còn vắng những ngôi nhà, đường sá nhỏ hẹp thì bây giờ đã đổi khác nhiều. Thay vào đó là những tuyến đường rộng, thẳng tắp, trụ đèn sáng trưng, những dãy phố sầm uất người dân buôn bán. Sự kiện ngày 30/03/1997, Nha Trang được nâng cấp từ thị xã lên thành phố. Sau đó, Nha Trang được công nhận là đô thị loại II (năm 1999) và ngày 22/4/2009, Thủ tướng đã ký quyết định công nhận TP.Nha Trang là đô thị loại I. Đây là những bước ngoặt thuận lợi khẳng định Nha Trang là một trong những trung tấm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của tỉnh Khánh Hòa.
…Đến Nha Trang – sự chuyển mình mạnh mẽ của thành phố hiện đại
Vào thập niên thứ hai của thế kỷ XXI, diện mạo Nha Trang đã thay da đổi thịt từng ngày mà ai cũng thấy, cũng cảm nhận được. Đó là tuyến đường Trần Phú chạy dài hơn 15 cây số và được mạnh danh là con đường “vàng” với nhiều khách sạn tầm cỡ lúc bây giờ, có thể kể đến như: Sunrise, Sheraton, Novote Nha Trang, Anna Madara Resot, Nha Trang Lodge…Là thành phố phát triển năng động, đến nay, thành phố có các siêu thị, trung tâm thương mại tầm cỡ: Metro, Big C, trung tâm thương mại Vincom và các hệ thống cửa hàng tiện lợi: Vinmart, A-Mart, Thế giới di động, Perekrestok…Để kết nối giao thương với các tỉnh và quốc tế, thành phố xây dựng những con đường rộng và đẹp, như: đại lộ Nguyễn Tất Thành nối Nha Trang với sân bay quốc tế Cam Ranh, đường Võ Nguyên Giáp nối Nha Trang với đường 723 (nay là Quốc lộ 27C) đến thành phố Đà Lạt. Không những vậy, đường Trần Phú được mở rộng với một cây cầu lớn nối hai cửa sông Cồn được xây dựng kéo dài qua Hòn Chồng đến Bãi Tiên hình thành một quần thể du lịch với bãi tắm dài gần 14 km. Chính những công trình mới này đã giúp cho Nha Trang như khoác lên mình một màu áo mới.
Dấu ấn đột phá của thành phố là quá trình xây dựng những khu đô thị mới từng bước được hình thành như: khu đô thị Vĩnh Điềm Trung, diện tích khoảng 33 hecta, đây là những chung cư cao cấp, có nhà ở dành cho người có thu nhập thấp, đi đôi các công trình đường giao thông, công viên cây xanh, sân chơi…Dự án khu đô thị mới Vĩnh Hòa cách trung tâm thành phố về hướng Bắc khoảng 5km tọa lạc tại khóm đường khóm Đường Đệ với các khu trung tâm thương mại, khách sạn, văn phòng cho thuê và các khu vui chơi giải trí. Khu đô thị mới Phước Long, cửa ngõ Tây Nam nằm trên giao lộ đường Lê Hồng Phong và đại lộ Nguyễn Tất Thành cạnh cầu Bình Tân với các công trình công cộng, trường học, khu hành chính, chợ…Giờ đây, thành phố Nha Trang đã và đang xây dựng một số khu đô thị hiện đại mang tầm quốc tế như: Mipeco Nha Trang, Nha Trang Green Hill Villa, Lê Hồng Phong II, Vĩnh Hòa, Cồn Tân Lập, Hòn Rớ 1, Royal Garden, Garden Bay, khu đô thị biển An Viên, Mỹ Gia, Bắc Vĩnh Hải… Đó còn là các tuyến đường, cửa ngõ thành phố được mở rộng hơn với đại lộ Phạm Văn Đồng, cầu Lùng tiếp nối với Diên Khánh – Đà Lạt đã giúp thành phố gần hơn với thành phố ngàn hoa – Đà Lạt. Đặc biệt, dự án bờ kè sông Cái hoàn thành cả hai bờ hữu và tả ngạn đã đem đến cho người dân nơi đây không gian sống mới, xanh thoáng mát, xóa đi những khu nhà ổ chuột, không còn những căn nhà xiêu vẹo, tạm bợ gây thiếu mỹ quan đô thị và môi trường.
Và một điểm đến của lịch sử, văn hoá và du lịch
Trong vai du khách muốn tìm hiểu lịch sử, văn hoá về thành phố, ta có thể đi vòng qua hướng Bắc để ghé qua Viện Pasteurs, một trong những trung tâm nghiên cứu khoa học đầu tiên của cả nước được xây dựng từ thời Pháp thuộc với việc hình thành hai cơ sở khoa học thực nghiệm ở Nha Trang vào năm 1891, nghiên cứu về vệ sinh dịch tễ và Sở Ngư nghiệp Đông Dương năm 1922 (tiền thân của Viện Hải Dương học). Đến thăm Tháp Bà Ponagar, nơi có tháp chính thờ thần Ponagar, tượng trưng cho sắc đẹp, nghệ thuật và sự sáng tạo của văn hoá Chăm. Hàng năm, vào tháng 3 âm lịch người dân đến lễ hội ở Tháp Bà mang lại vẻ đẹp đa sắc màu cho thành phố…Xuống phía Nam, có lầu Bảo Đại, viện Hải Dương học, những khu du lịch như: hồ cá Trí Nguyên, Hòn Tằm, đảo Yến, hòn Mun, khu du lịch Con sẻ tre, khu nghỉ cao cấp Vinpearl Land được mệnh danh là “thiên đường nhiệt đới” (có tuyến cáp treo vượt biển dài nhất thế giới), Khu Đầm Bấy với dự án du lịch thế giới biển và dự án Làng du lịch sinh thái Đầm Bấy, Diamond bay, trung tâm suối khoáng nóng tháp Bà Ponaga, đến con đường phố Tây – một con phố tuy không sầm uất và ồn ào nhưng lại mang những nét đặc trưng riêng với những dãy hàng, quán mang tên Tây, Việt xen lẫn với nhiều màu sắc văn hóa, từ Á đến Âu đã tạo nên một khu phố Tây rất Nha Trang…Đặc biệt, là Nha Trang đã được công nhận là một trong những vịnh đẹp nhất thế giới. Mọi du khách đến đấy đều cảm nhận thấy một thành phố năng động, trẻ trung, con người thân thiện giàu lòng mến khách.
Nhìn lại chặng đường 101 năm xây dựng, phát triển và 50 năm kể từ khi giải phóng đến nay thành phố đã có bước phát triển vượt bậc và đứng trước những cơ hội lịch sử to lớn. Từ một làng chài nhỏ bé nép mình bên sông Cái, Nha Trang đã thực sự vươn mình lên tầm cao mới trở thành đô thị hiện đại, năng động của khu vực Nam Trung Bộ, trở thành nơi đáng sống, một vùng “đất lành chim đậu” để người dân và doanh nghiệp về đây lập nghiệp. Là người Việt Nam dù ở đâu trên dải đất hình chữ S, mỗi chúng ta đều cảm thấy tự hào về một thành phố đã vươn tầm ra thế giới. Nha Trang xứng đáng được mệnh danh là “Viên ngọc xanh” vì vẻ đẹp của biển, khí hậu tuyệt vời của thiên nhiên ban tặng và những giá trị văn hoá đặc sắc đã mang đến cho “xứ Trầm, biển Yến” thơ mộng này./.
Phường Hoà Bình, ngày 25 tháng 10 năm 2025
N.P.T
