Với The Labyrinth (tạm dịch: Mê cung), Amanda Lohrey đã giành giải thưởng văn học của Thủ tướng Chính phủ trị giá 80.000 đô la.
Đây là cuốn tiểu thuyết thứ 7 của nhà văn 74 tuổi. Trước đó, cuốn sách tiêu biểu và sâu sắc này cũng giúp bà giành được giải thường văn học Miles Franklin trị giá 60.000 đô la. Ban giám khảo giải thưởng khi đó đã ca ngợi cuốn tiểu thuyết có sức hấp dẫn khác thường, ý vị sâu sắc và có tính nghệ thuật đáng kể.
Nhà văn Amanda Lohrey và tác phẩm nhận giải.
The Labyrinth kể về câu chuyện của Erica Marsden, một người mẹ đau buồn vì đứa con của mình phải ngồi tù vì vô ý phạm tội giết người. Sau khi chuyển đến một thị trấn nhỏ ven biển để gần gũi hơn nơi con trai đang bị giam cầm, Erica sống ẩn dật và ám ảnh bởi ý nghĩ xây dựng một mê cung để hiểu về thế giới của chính mình. The Labyrinth là một câu chuyện về cảm giác tội lỗi và sự chối bỏ, về mối quan hệ căng thẳng giữa cha mẹ và con cái. Tiểu thuyết cũng là một cuộc kiểm tra về nghệ thuật bị hủy hoại tàn nhẫn và sự phục hồi.
Ban giám khảo giải thưởng văn học của Thủ tướng Chính phủ đã nhận xét Amanda Lohrey là “nhà văn có chí hướng nghệ thuật kiên định, người không bao giờ coi tiểu thuyết chỉ là trò giải trí” và “Ở bà có chứa cảm giác bản năng, về hình thức và giọng nói của một nhà tiểu thuyết không thể bắt chước.”
Amanda Lohrey không có mặt tại buổi lễ, nhưng người đại diện của bà – Lyn Tranter đã thay mặt nhà văn nhận giải thưởng và có bài phát biểu ngắn gọn mà nhà văn đã viết:
“Văn học Úc chưa bao giờ phong phú hơn, hay đa dạng hơn. Vì vậy, thật là một cú sốc lớn khi trường đại học lâu đời nhất của chúng tôi – Đại học Sydney gần đây đã bãi bỏ ghế Chủ tịch Văn học Úc. Tôi mong chờ ngày trường đại học tái lập thể chế mà bất kì quốc gia tự tôn nào cũng nên tự hào giới thiệu.”
Vị trí Chủ tịch Văn học Úc đã bị trường Đại học Sydney chấm dứt vào năm 2019 vì mất đi nguồn tài chính. Trước đó, chức danh này do Dame Leonie Kramer (nữ hiệu trưởng đầu tiên của Đại học Sydney) đảm nhiệm, với vai trò không chỉ giám sát văn hóa, văn học và còn vận động chính sách về văn hóa, văn học trong nước và quốc tế.
Nhà văn cho rằng, điều này cho thấy vai trò văn học Úc và các ngành khoa học nhân văn đang bị giảm đi một cách đáng kể. Bà mong muốn Trường Đại học Sydney nói riêng và đất nước Úc nói chung quan tâm hơn đến sự phát triển văn hóa văn học của đất nước.
Người đoạt giải văn học năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ gồm: Quentin Sprague, Meg McKinlay, Matt Ottley, Stephen Edgar, Cath Moore và Grace Karskens.
Ngoài Amanda Lohrey chiến thắng giải thưởng ở hạng mục Tiểu thuyết, giải thưởng văn học của Thủ tướng Chính phủ Úc còn ghi danh các tác giả ở những hạng mục như: Phi hư cấu tôn vinh Quentin Sprague với The Stranger Artist: Life at the Edge of Kimberley Painting; Thơ ca vinh danh Stephen Edgar với The Strangest Place: New and Selected Poems; Grace Karskens giành chiến thắng giải Lịch sử Úc cho People of the River: Lost Worlds of Early Australia; hạng mục Văn học dành cho thanh thiếu niên ca ngợi Cath Moore cho Metal Fish, Falling Snow; và hạng mục Văn học thiếu nhi chia sẻ chiến thắng với Remy Lai bằng Fly on the Wall và nhà văn Meg McKinlay cùng họa sĩ Matt Ottley cho How to Make a Bird.
Thủ tướng Scott Morrison và Bộ trưởng Truyền thông, Cơ sở hạ tầng đô thị, Thành phố và Nghệ thuật Paul Fletcher cho biết giải thưởng nêu bật sự sáng tạo của các nhà văn Úc và tôn vinh việc họ làm giàu thêm văn hóa và bản sắc của đất nước.
Thủ tướng nói: “Trong những thời điểm thế giới chìm trong hỗn loạn Covid này, văn học còn có tầm quan trọng hơn nữa, kết nối chúng ta với nhiều tiếng nói của người Úc và đưa chúng ta đến gần nhau hơn”, Thủ tướng nói. “Tôi chúc mừng những người chiến thắng năm nay và cảm ơn họ vì những đóng góp của họ. Họ đã tiếp nối một truyền thống xuất sắc và sáng tạo trong lối viết của chúng ta, được những người yêu sách ở khắp nơi công nhận.”
Bộ trưởng Fletcher cho biết, giải thưởng hàng năm đã mang lại sự công nhận xứng đáng cho các tác giả Úc và tôn vinh nghệ thuật văn học: “Giải thưởng năm nay đã nêu bật tài năng xuất sắc của cộng đồng văn học Úc, vốn đã làm phong phú thêm cuộc sống của nhiều người trên khắp thế giới.”
Trước đó, Thủ tướng Scott Morrison cũng có một bài phát biểu được ghi âm trước tại buổi lễ, trong đó ông gửi lời cảm ơn tới tất cả các nhà văn Úc: “Những giải thưởng này là ghi nhận của Chính phủ Úc đối với công việc của các nhà văn là quan trọng. Chúng tôi đánh giá cao nỗ lực của các nhà văn dành cho Chính phủ, đất nước và thế giới.
Khả năng của các nhà văn là đi vào trọng tâm của vấn đề, suy nghĩ sâu sắc để tìm ra sự thật và chia sẻ một cách say mê và đẹp đẽ, để mở rộng tâm trí của chúng ta, tiếp cận tâm hồn và giải phóng tinh thần sáng tạo của chúng ta. Vì vậy, cảm ơn các bạn đã kể những câu chuyện của chúng ta”.
Prime Minister’s Literary Awards (PMLA) – giải thưởng Văn học của Thủ tướng Chính phủ Úc được thành lập năm 2007, được quản lí bởi Bộ trưởng Bộ nghệ thuật. Tổng trị giá giải thưởng bằng tiền mặt năm 2021 là 600.000 đô la. Mỗi tác giả lọt vào danh sách rút gọn sẽ nhận được 5.000 đô la. Nếu chiến thắng ở các hạng mục sẽ nhận được 80.000 đô la/ mỗi tác giả (nhà văn chiến thắng ở hạng mục Văn học thiếu nhi nhận 40.000 đô la/ người).
Theo Bình Nguyên/VNQĐ
