Hội đồng giải thưởng Pulitzer năm nay đánh giá những câu chuyện về chủng tộc, phân biệt chủng tộc và chủ nghĩa thực dân ở Hoa Kì “rất hợp thời” và “luôn luôn quan trọng”.
Trong đó The Night Watchman (tạm dịch: Người gác đêm) của Louise Erdrich giành giải ở hạng mục tiểu thuyết, tác phẩm Wilmington’s Lie: The Murderous Coup of 1898 and the Rise of White Supremacy (tạm dịch: Lời nói dối của Wilmington: Cuộc đảo chính chết người năm 1898 và sự trỗi dậy của chủ nghĩa da trắng thượng đẳng) cho hạng mục tác phẩm phi hư cấu, Postcolonial Love Poem (tạm dịch: Bài thơ tình thời hậu thuộc địa) của Natalie Diaz giành giải ở hạng mục thơ ca.
Tác phẩm “The Night Watchman” của Louise Erdrich.
Louise Erdrich là thành viên của ban nhạc Turtle Mountain thuộc bộ tộc người da đỏ Chippewa. Bà đã kết hợp nền tảng văn hóa và nghệ thuật truyền thống truyền miệng để viết những tác phẩm như The Round House (tạm dịch: Ngôi nhà tròn) và The Plague of Doves (tạm dịch: Dịch bệnh của chim bồ câu).
The Night Watchman là câu chuyện đặc biệt dựa trên cuộc đời ông ngoại bà, một người gác đêm ở vùng nông thôn Bắc Dakota (tiểu bang thuộc Hoa Kì) đã bị luật pháp quốc hội đe dọa vào những năm 1950.
Chính phủ Mĩ tìm cách loại bỏ bộ tộc Turtle Mountain và các bộ tộc khác khỏi vùng sinh sống dành riêng cho thổ dân bản địa. Chính quyền đã lên kế hoạch xóa các hiệp ước bảo vệ thổ dân, dừng việc cung cấp hệ thống y tế và giáo dục. Tệ hơn, dự luật được đề xuất còn nhằm xóa bỏ các bộ lạc, chuyển họ từ vùng sinh sống độc lập đến thành phố và cắt đứt mọi viện trợ để chiếm đất. Sau sự kiện đó, Erdrich cho biết 20 trong số 113 bộ lạc đã tuyệt chủng.
“Tôi yêu thành phố này và thật đau lòng khi biết sự phân biệt chủng tộc diễn ra sâu sắc như vậy. Đó là điều mà người bản địa cũng biết rõ. Đó là một khoảng thời gian đau khổ…”
“Tôi không nghĩ rằng mình sẽ giành được chiến thắng. Cuốn sách kể về sự sống bền bỉ, nó dành cho những người ở Turtle Mountain đang chiến đấu vì tương lai tươi sáng. Đó là sự công nhận cho một điều lớn lao hơn cả bản thân tôi, nó dành cho cả bộ lạc của chúng tôi”, Louise Erdrich cho biết.
Hội đồng giải Pulitzer năm nay đánh giá tác phẩm là “tiểu thuyết đa âm sắc và hùng cường, ca ngợi nỗ lực ngăn chặn dự luật xóa bỏ các bộ lạc thổ dân châu Mĩ vào những năm 1950, tác phẩm được thể hiện khéo léo và giàu sức tưởng tượng”.
Tờ USA Today nhận xét những con chữ của Louise Erdrich lung linh và nhảy múa như những ngọn đèn phía bắc như bìa cuốn sách gợi lên. Bà là một phần của bộ tộc, người kể chuyện tài năng và tinh tế. Bằng văn xuôi mạnh mẽ và thanh lịch, Erdrich miêu tả các nhân vật vô cùng sâu sắc, những người nghèo nhưng yêu thương gia đình và cộng đồng.
Tác phẩm của David Zucchino.
Tác phẩm Wilmington’s Lie: The Murderous Coup of 1898 and the Rise of White Supremacy của David Zucchino đã tường thuật sâu sắc cuộc lật đổ chính phủ một thành phố phía Bắc Carolina, nơi đại đa số người da đen sinh sống. Cuốn sách là lát cắt sâu sắc về chủng tộc, giai cấp và giới tính.
Natalie Diaz giành giải ở hạng mục thơ ca.
Tập thơ Postcolonial Love Poem được ban giám khảo nhận xét là tuyển tập dịu dàng, đau lòng và thách thức, khám phá việc yêu và được yêu ở một đất nước vây quanh là xung đột.
Tập thơ cũng lọt vào vòng chung kết Giải thưởng Sách Quốc gia 2020, danh sách rút gọn cho Giải thưởng TS Eliot 2020.
Giải thưởng Pulitzer do nhà báo Mĩ Joseph Pulitzer thành lập từ năm 1917, được coi là giải thưởng báo chí danh giá hàng đầu tại Mĩ. Lễ trao giải Pulitzer năm 2021, trị giá 15.000 USD cho mỗi giải, đã bị hoãn hồi tháng 4 vì dịch COVID-19.
Giải Pulitzer xét ở 21 hạng mục khác nhau, trong đó có 14 hạng mục vinh danh các tác phẩm báo chí và 7 hạng mục trao cho các tác phẩm tiểu sử, lịch sử, truyện, thơ, tiểu thuyết, kịch và âm nhạc.
Theo Đình Phương/VNQĐ (Theo USAtoday)
